एमपीएसीच्या क्लासच्या बाहेरच्या आवारात तरुण मुला-मुलीचा घोळका नेहमीसारखाच. दुपारचे तीन वाजायला दहा मिनिटं होती, सतिश आणि बाकी जण तिथं कधीचेच येऊन तिथल्या घोळक्यात सामील होत वेगवेगळ्या विषयावर गप्पा मारत होते, बरोबर तीनच्या ठोक्याला चालू बॅच संपून यांना आत प्रवेश मिळणार होता, त्याला आता या येणा-या खेपेला काही करुन एमपीएसी पास होत सरकारी नोकरी पक्की करायची होती, अगोदरचे दोन प्रयत्न काहीश्या गुणांमुळे हुकले होते, त्यामुळे यावेळी निर्धार पक्का होता.
"काय हो मास्तर, जर ११ वी १२ वी पालकांवर चित्रपट काढायचा ठरला तर नाव काय द्याल" रामदास विचारते झाले.
मुकी बिचारी कुणी हाका किंवा lambs for slaughter
आणि हो त्यात l s capital मध्ये लिहायचे नाही.
.............
"प्रभू सर मी अबक बोलतोय. रामदासांनी तुमचा नंबर दिला"
बोला.
"एक अडचण होती. माझ्या मुलीच्या बाबतीत मला तुमची मदत पाहिजे"
इथे कनेक्शन तुटले. मी नंबर लावला पण स्विच ऑफ येऊ लागला. डोक्यात काहूर उठले. मनातल्या मनात "ते" नसले तर मिळवली म्हणून गप्प राहिलो. अर्ध्या तासाने पुन्हा फोन आला.
"माझ्या मुलीला ९४ टक्के मिळाले आहेत दहावीला"
को ला आणायला जाणे भाग होते. आठ दिवसांची सुट्टीत युनिट वर कामाच्या फ्लो मध्ये काहीही अडचण न येण्यासाठी लागणाऱ्या सर्व बाबींची पूर्तता करून ठेवलीच होती. पण तरी सुद्धा पुन्हा एकदा खात्री करून घेतली. हाफ सेंच्युरी निमित हील स्टेशन चा २ दिवस ३ रात्री नेमका कुठे ते अजुन ठरले नव्हते. मदिकेरी, कुद्रेमुख ची निवड को वर सोडली होती.
....
प्रवास सुख काही नशिबात नव्हते. ३ आगाऊ पोरांनी रात्र भर उच्छाद मांडला आणि झोप अपुरी झाली. को ने ते बरोब्बर ओळखले. जायफळ घातलेला पायस म् ओरपून ८ तासांची झोप पुरी केली.
........
0**0**0**0**0
"नमस्कार सर, गोखले बोलतोय."
बोला गोखले साहेब
"मला वाटले तुम्ही फोन कट करताय की काय"
ते का बरे?
"अहो माझ्या मुलाने तुमचा पाणउतारा केला होता म्हणून"
अहो कसला पाणउतारा ? त्याला माझे म्हणणे नाही पटले, चालतंय की, त्यात चूक काय? आणि मला कोब्रा दंशाची सवय आहे.
"त्याचे परिणाम भोगतो आहे की"
का? काय झाले?
"जेईई ला ११० मार्क"
चांगले आहेत की
"सर मस्करी करताय."
नाही हो, अजिबात नाही. मी तुम्हाला एक नंबर देतो. त्या वर मुलाला फोन करायला सांगा. माझा एक विद्यार्थी आहे अभय शाह. अमेरिकेत मास्टर्स करतोय. त्याला पण १०५ मार्क होते j
मावळतीचा सूर्य "ड"जीवनसत्व देतो का?
माहीत नाही.
............
तपासणीचे सोपस्कार पूर्ण झाल्यावर सर्जन म्हणाले,
"तुमची anaesthetist ओळख कशी काय? चांगल्याच गप्पा मारत होता तुम्ही सर्जरी चालू असताना"
त्याचे असे आहे, त्यांची मुलगी माझी विद्यार्थिनी, दुसरे म्हणजे तुमच्या तोडफोड च्या आवाजाकडे लक्ष देऊन ब्लड प्रेशर वाढवून घेण्यात अर्थ नव्हता.
"ठीक. तो व्हेक्टर ताब्यात राहिल्याने सर्जरी सोपी झाली. तुमचे फेमर फ्रॅक्चर वाईट्ट होते. आता सर्व काम १ वर्षे बंद. एक वर्षानंतर फक्त कॉम्प्लेक्स मध्ये फिरायला हरकत नाही."
संस्कृत भाषेच्या अभ्यासाच्या निमित्ताने `लघुसिद्धान्तकौमुदी` ह्या पुस्तकाची ओळख झाली. इथे ओळख ह्या शब्दाचा अर्थ अक्षरशः मी पुस्तकाचे फक्त बाह्यपृष्ठ आणि प्रथम पान पहिले असा होतो.
भाषाशास्त्राची मला फार आवड आणि त्यातल्या त्यांत शब्दांचे इतिहास जाणून घ्यायची फार इच्छा. पुस्तक उघडून ते वाचण्याआधी मी आधी लघुसिद्धान्तकौमुदी ह्या शब्दाचा अर्थ जाणून घेतला.
“तुम्ही इथे उगाच नाही जन्माला आला आहात, काहीतरी कारण आहे, तुम्हाला हा नश्वर देह घेवून नुसतंच जगायचं नाहीय, तुमच्यात काहीतरी आहे म्हणून तुम्ही ईथे आहात….. आणि ईथे तुम्ही अस्तित्वात आहात… जिवंत आहात…. हीच गोष्ट पुरेशी आहे….. आता फक्त तुम्हाला सिदध करायचं….. तुमची सगळी मेहनत ही तुमच्या मनाची मशागत करण्यासाठी असायला हवी…..एकदा त्यांच्यावरती ताबा मिळवला की झालं…. मनात गोष्ट पक्की करायची, त्यांच्यामागे लागायचं, यांसाठी काही ध्येय डोळ्यांसमोर ठेवावी लागतील….. तुम्हाला आभाळाएवढी स्वप्न बघावी लागतील, तुमच्या सध्याच्या परिस्थितीवरुन तुम्हालां ते अशक्यप्राय वाटेल…..
अख्खी फॅमिली राहायची विठठलवाडीला पार तिकडे ठाण्याच्या पण पुढे आणि रामनाथचा जॉब मुबंईला सांताक्रूझला, रोजचा ट्रेनचा प्रवास होता, अजून बरीच वर्ष बाकी होती रिटायर व्हायला. बक्कळ कमाई रोजची. कामावरुन सुटल्यावर खिश्यात नुसती नोटांची बंडल….आणि त्यांचा चुरळा ठरलेला, कारण तो ट्राफिक हवालदार होता. मागच्या कित्येक वर्षापासून तिथल्या त्या पी. एन. वाळवे रस्त्यावर ठरलेली डयुटी होती, सगळे वाटे ठरलेलें असायचे, अगदी वरच्यापासून खालच्यापर्यंत.
