जनातलं, मनातलं

Bhakti's picture
Bhakti in जनातलं, मनातलं
22 Nov 2025 - 17:59

आदिमाया (ऐसी अक्षरे -३४)

पुस्तक -आदिमाया
लेखक -अशोक_राणा
विषय-मातृदेवता
आजही जिथे स्त्रीयांववर अमानुषता करणारा समाज अस्तित्वात आहे.तो मातृसत्ताक संस्कृतीची मूळे पूर्ण विसरला आहे. तो समाज सिंधू संस्कृतीतील मातृदेवतांचे उगम वाचायला,जाणून घ्यायला उत्सुक कसा असणार?

युयुत्सु's picture
युयुत्सु in जनातलं, मनातलं
21 Nov 2025 - 10:11

ए०आय० वापरा आणि स्वत:ला ओळखा

ए०आय० वापरा आणि स्वत:ला ओळखा
=====================

--राजीव उपाध्ये

मंडळी

राजेंद्र मेहेंदळे's picture
राजेंद्र मेहेंदळे in जनातलं, मनातलं
20 Nov 2025 - 22:16

पुस्तक परीचय-के कनेक्शन्स

k

भागो's picture
भागो in जनातलं, मनातलं
19 Nov 2025 - 08:23

कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा शोध.

consciousness’ किंवा जाणीव याची याची सर्वमान्य व्याख्या अजूनही करता आलेली नाही, जाणीव हा शब्द आपण नेहमीच्या व्यवहारात वापरतो, उदाहरणार्थ “तिला ह्या गोष्टीची जाणीव नाही” “त्याच्या टेबलाखाली एक उंदीर आला होता त्याची त्याला जाणीव नव्हती,”

पाषाणभेद's picture
पाषाणभेद in जनातलं, मनातलं
18 Nov 2025 - 09:37

खूप थंडी आहे यंदा

खूप थंडी आहे यंदा. पांघरायला ब्लॅंकेट काढू का दुलई काढू?
ब्लॅंकेट काढ.
पण ब्लॅंकेट धुवायला लागते आधी.
मग दुलई काढ.
दुलई फार हलकी आहे वजनाला.
मग ब्लॅकेट काढ.
ब्लॅंकेटने काय थंडी थांबते का?
मग दुलई काढ.
दुलई थोडी आपरी आहे.
मग ब्लॅंकेट काढ.
ब्लॅंकेट अंगाला टोचते.
मग दुलई काढ.
दुलई कॉटनच्या कापडाची नाही नं.

Bhakti's picture
Bhakti in जनातलं, मनातलं
17 Nov 2025 - 13:11

'लोकधन' (ऐसी अक्षरे - ३३) ते..... 'The folk आख्यान'

इथे पुस्तक परिचयासोबतच लोककला हा सामान दुवा असणाऱ्या आणखीन एका कार्यक्रामाचाही थोडक्यात आढावा दिला आहे.

केदार भिडे's picture
केदार भिडे in जनातलं, मनातलं
16 Nov 2025 - 21:56

सफर दक्षिण कन्नडाची

आम्ही नुकताच उडुपी पर्यंत प्रवास केला. आज पर्यंत विविध प्रकारे प्रवासलेखन करून झालेले आहे. हा माझा एक वेगळ्या प्रकारे प्रवासलेखन करण्याचा प्रयत्न आहे. कुठे कसे जावे काय पाहावे याचे हे वर्णन नाही. या लेखात दक्षिण कन्नडा प्रदेशातील दिसलेल्या आर्थिक घटना किंवा इतिहास यांचा आढावा घेतला आहे.

सुधीर कांदळकर's picture
सुधीर कांदळकर in जनातलं, मनातलं
16 Nov 2025 - 17:49

एक वाद्य, तीन पिढ्या आणि दोन संगीतसंस्कृतीचे सीमोल्लंघन

नोव्हेंबर आला कीं थंडीची चाहूल लागते आणि चित्तवृत्तीला बहर येतो. पर्यटन, परिषदा, प्रदर्शने, महोत्सव, संगीत समारोह वगैरेंच्या आठवणी मनांत रुंजी घालूं लागतात. वयानुसार फारसे कुठे जाणेयेणे होत नाहीं. आधुनिक तंत्रज्ञानाने संगणक, महाजाल, यू-ट्यूब वगैरे साधनांचा सुंदर नजराणा दिला आणि आकाश ठेंगणे झाले. जाणेयेणे नगण्य झाले तरी महाजालावरची मुशाफरी मात्र अगदी आरामखुर्चीत बसून पण करतां येते.

मार्गी's picture
मार्गी in जनातलं, मनातलं
12 Nov 2025 - 19:06

गडद अंधार, धुमकेतू आणि तारेच तारे

✪ लेमन धुमकेतूचं दर्शन- अविस्मरणीय अनुभव
✪ आकाशगंगेचं पिठुर चांदणं आणि देवयानी आकाशगंगेचा झगमगाट
✪ सौर डाग बघताना सूर्यावरून जाताना दिसलेलं विमान!
✪ डोंगराआडून वर येणारे तारे
✪ जणू विमानाने केलेला कृत्रिम उपग्रहाचा पाठलाग
✪ निबीड अंधारात जणू सावली पाडू शकेल इतकं चमकणारं तेजस्वी ISS
✪ विशेष धुमकेतू आणि उल्का वर्षाव सत्राचं १४- १५ नोव्हेंबरला आयोजन

युयुत्सु's picture
युयुत्सु in जनातलं, मनातलं
12 Nov 2025 - 11:36

हरवलेला संयम चिंताजनक

हरवलेला संयम चिंताजनक
==============

- राजीव उपाध्ये

विवेकपटाईत's picture
विवेकपटाईत in जनातलं, मनातलं
9 Nov 2025 - 09:05

वैदिक काळात: स्त्रियांची शैक्षणिक आणि राजनीतिक स्थिति

ब्रिटिश येण्यापूर्वी आपल्या देशात स्त्रियांना शिक्षणाचा अधिकार नव्हता, असा प्रचार ब्रिटिशांनी आणि स्वतंत्रता प्राप्तीनंतर ब्रिटिशधार्जिण्या सरकारी तंत्रानेही सतत केला. पण सत्य कितीही लपविले तरी लपून राहत नाही. आज एआयच्या काळात जुने संदर्भ शोधणे अधिक कठीण नाही. मीही त्याची मदत घेऊन वैदिक काळातील स्त्रियांची शैक्षणिक स्थितीबाबत वेदातील उल्लेख शोधले.

किल्लेदार's picture
किल्लेदार in जनातलं, मनातलं
6 Nov 2025 - 09:44

~ गंध धुंद ~

कोणे एके काळी विमानतळावर ड्युटी फ्री शॉप दिसलं की दारू गोळा करणे ही एक “ड्युटी” मानून, मी ती अगदी निष्ठेनं पार पाडत असे. नाकासमोर चालण्याचा स्वभाव, नाकाला इतर कुठल्याही प्रलोभनांना बळी पडू न देता नेमक्या दुकानात घेऊन जाई. हव्या त्या बाटल्या मिळाल्या की त्या ड्युटी मधून एकदाचं फ्री झाल्यासारखं वाटायचं.

बिपीन सुरेश सांगळे's picture
बिपीन सुरेश सांगळे in जनातलं, मनातलं
5 Nov 2025 - 21:01

धुके असे पडले की

धुके असे पडले की

धुके असे पडले की
धुक्याचा महाल आकाशी
सोपान त्याचा असा की
त्यावरी उभी तू टोकाशी

तू परी अस्मानीची
मी फकीर धरतीचा
वाट अशी भयंकर
मार्ग नसे परतीचा
विचार तरी काय करावा ?
तोही थांबला तर्कापाशी

मार्गी's picture
मार्गी in जनातलं, मनातलं
4 Nov 2025 - 16:42

मिताली राजला आउट करणारी नांदेडची मुलगी

नमस्कार. भारतीय मुलींच्या टीमबरोबर त्यांचं कौतुक करणार्‍यांचंही अभिनंदन! एक खूप वेगळी क्रांती घडते आहे. मुलींच्या खेळाबद्दल आणि एकूणच खेळाच्या जगताबद्दलसुद्धा. परवा मुलींचा सन्मान करणार्‍या मिताली राजला बघून तिला आउट करणारी नांदेडची मुलगी मात्र सारखी आठवते! मिताली राज १९९९ ते २०२२ ही २३ वर्षे भारतासाठी खेळत होती.

बिपीन सुरेश सांगळे's picture
बिपीन सुरेश सांगळे in जनातलं, मनातलं
2 Nov 2025 - 13:14

शाळेची वेळ झाली -बालकविता

शाळेची वेळ झाली

चला चला बॅग भरा
चला चला डबा भरा
शाळेची वेळ झाली
शाळेची वेळ झाली

एक वही सापडत नाही
गृहपाठाचा पत्ता नाही
पेन्सिल तर तुटकी बाई
पेनामधून गळते शाई
शाळेची वेळ झाली

अंघोळ म्हणजे दोनच तांबे
नुसती बुडबुड जरा न लांबे
बाबांची तर चाले लुडबूड
टॉवेल मिळेतो माझी कुडकूड
शाळेची वेळ झाली

मार्गी's picture
मार्गी in जनातलं, मनातलं
31 Oct 2025 - 09:18

मुलांच्या निसर्ग शिबिराचा आनंद सोहळा!

मुलांच्या निसर्ग शिबिराचा आनंद सोहळा!

ओढा, स्विमिंग पूल, बेडकं, खेकडोंगर ट्रेक‌ आणि मस्ती की पाठशाला

✪ पानी‌ में शिरा और मस्त पोहा!
✪ अंजवेलमधलं भूताचं झाड…
✪ जोडसाखळी, विष- अमृत, नौकायुद्ध आणि रस्सीखेच
✪ "विराट कोळी" आणि झाडावरच्या लढाऊ मुंग्या!
✪ तोडलेल्या फेविकॉलच्या जोड्या आणि पाठलाग

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे's picture
प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे in जनातलं, मनातलं
29 Oct 2025 - 21:39

निसर्ग आणि माणूसपणाच्या कविता- प्रहरांच्या अक्षरनोंदी

‘प्रहरांच्या अक्षरनोंदी’ या आपल्या मिपाकर मी-दिपाली उर्फ दीपाली ठाकूर यांच्या पहिल्या-वहिल्या कवितासंग्रहाचं नुकतंच प्रकाशन झालं. दीपाली ठाकूर या विज्ञान शाखेच्या प्राध्यापिका आहेत.

युयुत्सु's picture
युयुत्सु in जनातलं, मनातलं
24 Oct 2025 - 09:09

समरसतेची ऐशी-तैशी

समरसतेची ऐशी-तैशी
===========

--राजीव उपाध्ये

गेल्या काही आठवड्यातल्या बातम्या जर व्यवस्थित समजाऊन घेतल्या तर काही ठळक गोष्टी लक्षात येतात - संघाने आजवर सोडलेल्या पुड्यांपैकी ’समरसतेच्या’ पुडीला छानपैकी चुना लागलेला आहे.

स्पा's picture
स्पा in जनातलं, मनातलं
18 Oct 2025 - 20:03

कारखान्याची गोष्ट

नव्याने स्किम मध्ये उभ्या राहिलेल्या त्या अनेक इमारती असलेल्या सोसायटीची ती पहिलीच दिवाळी होती. शहरे भरली, मग उपनगरे ,आता त्याच्याही आत आत जाऊन निसर्गाच्या सानिध्यातल्या जाहिराती करुन नागर वस्ती उभी राहायला लागली. मुळची जंगले, शेते, पाणठळ जागा, मसणवाट, नुसत्याच्या रिकाम्या ओसाड जागा सगळे साफ झाले, उत्तुंग टाॅवर उभे राहीले, दुकाने, हाॅटेल्स,माॅल्स

सुधीर कांदळकर's picture
सुधीर कांदळकर in जनातलं, मनातलं
18 Oct 2025 - 16:06

घरबसल्या यू-ट्यूबवर संगीत दिवाळी पहाट २०२५

बर्याच रसिकांना दिवाळी पहाट संगीत मैफिलीने साजरी करणे आवडते. जर कोणत्याही कारणाने अशा रसिकांना मैफिलीला जाणे शक्य झाले नसेल अशांसाठी काही दुवे खाली देतो आहे. शास्त्रीय संगीतासाठी एक दुवा तर सुगम संगीतासाठी काही दुवे देतो अहे. रसिकांना यातून काहीतरी नवे सुंदर असे अवसेल अशी आशा आहे.

शास्त्रीय संगीत