भाषा

शूर्पणखा

vcdatrange's picture
vcdatrange in जनातलं, मनातलं
26 Oct 2023 - 11:11 am

परवा रात्री असा अचानकच भुतकाळाचा लुप लागला अन् थेट ८०च्या दशकातलं लहानपण आठवलं. मुळगावी संगमनेरला कायमस्वरुपी स्थलांतर प्रक्रियेत आई, मी आणि लहान बहिण आजोबांसोबत रहात होतो.
भाऊ आजोबांच्या हातमागासाठी सुताच्या गुंड्या भरणे आणि शिवणकामाच्या मशीनशेजारी आईची पण एक मशिन लागली आणि दिवसभर आम्हीही तिथेच घुटमळायचो. .
सलगच्या बैठ्या कामानं गांजलेले भाऊ जुन्या कविता ऐकवायचे. त्यातली एक गमतिशीर कविता होती "शूर्पणखा" वनवासी रामासमोर आलेली राक्षशीण शूर्पणखा रामावर भुलते आणि सीतेला सोडुन तिच्यासोबत येण्यासाठी रामाचा अनुनय करते असा कवितेचा आशय.

कवितामुक्तकभाषाआस्वाद

A1 जहाज, कार्यालयीन कुजबूज आणि बेहिशोबी पैसा !

कुमार१'s picture
कुमार१ in जनातलं, मनातलं
27 Aug 2023 - 5:45 pm

प्रवास करण्याचा सर्वात सोपा आणि अगदी नैसर्गिक मार्ग म्हणजे चालत जाणे. परंतु लाखो वर्षांपूर्वी मानवाला जशी दूरवरच्या प्रवासाची ओढ लागली तसा त्याने प्रवासासाठी काही मदत-साधनांचा विचार केला. त्यांच्या सहाय्याने एका ठिकाणाहून दुसरीकडे जाण्याचे जे अनेक मार्ग आहेत त्यापैकी जलप्रवास हा अगदी प्राचीन म्हणता येईल. नदीच्या एका तीरावरुन दुसऱ्या तीरावर जाण्यासाठी ओंडक्यावर बसून जाणे हा त्यातला अगदी मूलभूत प्रकार. या संकल्पनेचा पुढे विस्तार होऊन विविध प्रकारच्या बोटी आणि महाकाय जहाजे निर्माण झाली.

भाषाआस्वाद

(मातीचे पाय - मोकलाया वर्जन)

गड्डा झब्बू's picture
गड्डा झब्बू in जे न देखे रवी...
8 Jul 2023 - 6:46 pm

प्रेर्ना - मातीचे पाय

पयन स्प्र्शुन अले
ते हत मलले होते
लक्क उमग्ले तेवहा
ते पय मतिचे होते

मि केवल पहत होतो
पयन्च्य खल्चि धुल
ति ललतस लववि
हे एकच मथि खुल

मि इथ्वर पहुन अलो
पौल्खुना विर्नर्या
अधि कुन्वत, मगुन
कप्ति विकत हस्नर्या

अत पुन्ह चलवे पुधे,
कि परत फिर्वे?
सोस न-लयक पयन्चे
पुसुन अव्घे तकवे?

प्रेमल श्ब्दन्चि ओल
मनत र्झिपत नहि
व्हवे नत्मस्त्क
पयहि दिसत नहि

( flying Kiss )bochegholeggsghol khanu varangikumbhe ghaatmiss you!raghi ladduRagi shengolesahyadritil shabdchitrevidambanअदभूतअनर्थशास्त्रअभय-काव्यअविश्वसनीयअहिराणीआता मला वाटते भितीआनंदकंद वृत्तआयुष्याच्या वाटेवरआरोग्यदायी पाककृतीआशादायककधी कधी निसर्गाला सुद्धा रंग खेळण्याचा मोह आवरत नाही आणि मग सुरु होते रंगांची किमया मनाला प्रसन्न करणारीकवळीकाणकोणकाहीच्या काही कविताकैच्याकैकविताकोडाईकनालकोळीगीतखान्देशीगट्टे बिर्याणीगरम पाण्याचे कुंडगुलमोहर मोहरतो तेव्हागोभी मुसल्लमघे भरारीजिलबीझाडीबोलीदख्खनची राणीदेशभक्तिनागपुरी तडकानाचणी पुट्टू spicyपर्ससहित अंग काढून घेणेप्रेम कविताबळीराजाला श्रद्धांजलीबालसाहित्यभक्ति गीतभावकविताभिजून भिजून गात्रीभूछत्रीमदारीमनमेघमराठीचे श्लोकमार्गदर्शनमालीबाला वृत्तमिक्स फ्रुट जॅममुक्त कवितारतीबाच्या कवितारोमांचकारी.लाल कानशीललावणीवाङ्मयशेतीविडम्बनविराणीवृत्तबद्ध कविताशृंगारश्लोकषंढ सरकारचा ( कुठलेही असो ) निषेधसमुहगीतसांत्वनासारंगियास्वरकाफियाभयानकहास्यबिभत्सकरुणवीररसअद्भुतरसरौद्ररसशांतरसहे ठिकाणधोरणमांडणीवावरसंस्कृतीकलानृत्यनाट्यसंगीतधर्मपाकक्रियाइतिहासवाङ्मयकथाबालकथाकविताचारोळ्याप्रेमकाव्यबालगीतमुक्तकविडंबनगझलभाषाउखाणेप्रतिशब्दम्हणीवाक्प्रचारव्याकरणव्युत्पत्तीशब्दक्रीडाशब्दार्थशुद्धलेखनसुभाषितेविनोदसाहित्यिकसमाजजीवनमानतंत्रआईस्क्रीमआरोग्यइंदुरीउपहाराचे पदार्थओली चटणीऔषधी पाककृतीकालवणकैरीचे पदार्थकोल्हापुरीखरवसचिकनमटणाच्या पाककृतीमिसळमेक्सिकनऔषधोपचारवन डिश मीलवाईनसिंधी पाककृतीगुंतवणूकफलज्योतिषसामुद्रिककृष्णमुर्तीराजकारणमौजमजास्थिरचित्र

लाईफमें कभी कभी मसाला मंगता है..

आजी's picture
आजी in जनातलं, मनातलं
4 May 2023 - 10:36 am

सकाळ झाली.भैरु उठला. न्याहरी करुन शेतावर गेला. माझीही अशीच तऱ्हा. तेच ते आणि तेच ते. "बाई मी दळण दळिते" हे खरं तर "बाई मी पीठ दळते." असं हवं.

भाषासमाजप्रकटनविचार

शशक | नैवेद्यम

हणमंतअण्णा शंकराप्पा रावळगुंडवाडीकर's picture
हणमंतअण्णा शंकर... in जनातलं, मनातलं
14 Mar 2023 - 3:00 pm

“व्हॉट आर दे डुईंग नाऊ मामा?”
“टोल्ड यु विहान, डिन्ट आय? कॉल मी आई, ओके? नाऊ दे आर ऑफेरिंग नैवेद्यम”
“व्हॉट आर दे ऑफरिंग मा..आई?”
“आय गेस भाजी-भाकरीए. भाजी इज ऑफ लिफी व्हेजी मे बी फेनुग्रीक, अँड भाकरी इज अ फ्लॅट ब्रेड मेड अप ऑफ मे बी बाजरा ऑर जोवार. सी, सी विठोबा लाईक्स ऑरगॅनिक फूड! या?”
“शिल्पा, नॉट विठोबा, विठेश्वर!”
“पापा, सॉरी, बाबा, माला आयडिया आली. मास्टरशेफ ज्यु फर्स्ट राऊंड साठी जोवार भाकरी बेस पिझ्झा विथ लिफी, अललॉट ऑफ व्हेजी टॉपिंग्स बनाउ?”

भाषाअनुभव

मराठी भाषा दिनानिमित्त...

सुजित जाधव's picture
सुजित जाधव in जनातलं, मनातलं
28 Feb 2023 - 9:45 am

सर्वप्रथम मराठी भाषा बोलणाऱ्या मराठी, अमराठी, विविध जाती व पंथांच्या आणि जगाच्या कानाकोपऱ्यात आपल्या मराठी मायभूमी पासून हजारो कोसो दूर राहून सुद्धा मराठी भाषा, संस्कृतीशी असलेली नाळ तुटू न देणाऱ्या सर्वांना काल झालेल्या मराठी भाषा गौरव दिनाच्या शुभेच्छा.!

भाषाविचारलेखसंदर्भ

मराठी भाषा दिनानिमित्त...

सुजित जाधव's picture
सुजित जाधव in जनातलं, मनातलं
28 Feb 2023 - 9:45 am

सर्वप्रथम मराठी भाषा बोलणाऱ्या मराठी, अमराठी, विविध जाती व पंथांच्या आणि जगाच्या कानाकोपऱ्यात आपल्या मराठी मायभूमी पासून हजारो कोसो दूर राहून सुद्धा मराठी भाषा, संस्कृतीशी असलेली नाळ तुटू न देणाऱ्या सर्वांना काल झालेल्या मराठी भाषा गौरव दिनाच्या शुभेच्छा.!

भाषाविचारलेखसंदर्भ

भाषा घडतांना

मनो's picture
मनो in जनातलं, मनातलं
2 Nov 2022 - 8:26 am

लेखक श्री. अविनाश बिनीवाले, त्यांच्या परवानगीने पुस्तकाचे प्रास्तविक आणि त्यातील दोन किस्से इथे मराठी वाचकांसाठी टाकतो आहे.

मूळ पुस्तक: भाषा घडतांना
संकल्पना-संशोधन-लेखन: श्री. अविनाश बिनीवाले
गौतमी प्रकाशन
किंमत: १३० रुपये

प्रास्तविक

भाषाशिफारस

वाचु आनंदेे!

Bhakti's picture
Bhakti in जनातलं, मनातलं
19 Oct 2022 - 6:28 pm

आज(१५ आक्टोबर) वाचन प्रेरणा दिन! या निमित्त्ताने राज्य मराठी विकास संस्था ने दोन दिवसीय चर्चा सत्र आयोजित केलं होत.

ते ऑनलाईन ऐकण्याची संधी मिळाली .पहिल्या दिवशी ज्येष्ठ लेखिका मंगला गोडबोले,लेखक अच्युत गोडबोले,युवा लेखक प्रवीण सुखदेव आणि रोहन प्रकाशनाचे सर्वेसर्वा हजर होते.खूपच सुन्दर रंगलेल्या या चर्चासत्रात वाचन वसा याविषयी उत्तम चर्चा घडली.

दुसऱ्या दिवशी मनोरंजन क्षेत्रात काम करणारे कलाकार उपस्थित होते त्यात मनोरंजन क्षेत्रात वाचन या बाबत चर्चा घडली.
यातील काही मला लक्षात आलेले मुद्दे लिहिते.

मुक्तकभाषा