मुक्त कविता

(गुलझार यांच्या एका मुक्ताकावरून भारावून काहीबाही सुचलेले..)

शाळेतून येताना चिंचोक्या सोबत लपवला होता आकाशाचा एक तुकडा..
निळा शुभ्र तुकडा एक.. ज्यात स्वप्नं लपवली होती माझी...

लाल हिरव्या तांबड्या लोलंकात हरावयाचा तो कधी.. कधी चोरकप्यात लपून बसायचा..
अंधारात चांदण्याचा प्रकाश शोधून देत असे मला.. माझा आकाशाचा तुकडा..
निळा शुभ्र तुकडा एक.. ज्यात स्वप्नं लपवली होती माझी...

गर्दी दाटून आली नव्याने काळ्या मेघांची अंबरात,,
व्हावी धरणीवरी सुखाने ओल्या थेंबाची बरसात..

आतुरली ही घरणी, आतुरले सारे पक्षी
आस लावी मनाला निळ्या आभाळाची नक्षी,
भरलेले आकाश दवाने पुन्हा बसरु दे निमिषात ,
व्हावी धरणीवरी सुखाने ओल्या थेंबांची ब़रसात..

पंख पसरुनी मयुर हा जणु गातो मनी गाणे
गंध दाटला मातीचा सुर छेडीले चातकाने
ओढे,नाले,सरिता,डबके पुन्हा भरावी क्षणात
व्हावी धरणी वरी सुखाने ओल्या थेंबाची बरसात..

पाणी पितो ती नदी आमची नाही
अन्न गिळतो ती शेतं आमची नाहीत
आकाश पक्षी चंद्र झाडं हे तर राहूच द्या
ही कुत्री मांजरं बदकं कोंबड्या पण आमची नाहीत!

युनिसेफची गुळगुळीत पुस्तकं अन तुळतुळीत मडमा
WHO ची झटपट औषधं अन चाकपाक डॉक्टर्स
RedCross चं जगभरातील वैविध्यपूर्ण एकच रक्त
युनोने थाटलेले Waterproof तंबू अन मिनरल बाटल्या
यातलं काहीच आमचं नाही!

जमलंच तुला...... तर

जमलंच तुला...... तर
करुण दू: खानं ओथंबलेल्या डोळ्यांना
धागा (सुखाचा) दे विसावण्यासाठी
या लोकशाहीला थोड़ी जागा दे प्रसवण्यासाठी
त्यामुळं उघड्यावर होणारे तिचे प्रसव टळतील
नाहीतर उगाच लोक बड़बड़तील
काहीही अन कुठेही ?

जुळयाचे नव्हे जुळ(व्)लेले दुखणे

जुळे १:

सासं नसूनही तबला तू
सकल मिपाचा झमेला तू

धाग्यवरील सैरभैर (चि)चुंद्र
अन्... सुप्त बोक्याची जागा तू

मोकळाढाकळा रांगडा तू रे
सुमडीत सोपान डोम ही तू

ज्वर धाग्याचे आरोळी कधी तू
कधी फसलेली चारोळी तू

मिपात असूनही.. एकटाच तू रे
तुझ्या लाट्णीचा आधार तू

जुळे २:

छान छान यावे धागे
छान छान वंदावी थेट

टीआर्पी जसा चॅनेलला
येऊन मिळतो थेट थेट

मग येतो नवा धागा
जुना जातो अंधारात

टीच्भर प्रतीसाद मागून
तोही मिटतो अंधारात

काहीच नाही म्हणता म्हणता
चंद्राभवती पडले खळे,
खळेच पडले इतके सुंदर
चंद्र दिसेना त्यानंतर!

काहीच नाही म्हणता म्हणता
चाफ्याभवती पान उमटले
पानच इतके गर्भरेशमी,
फूल दिसेना त्यानंतर!

काहीच नाही म्हणता म्हणता
बागेभवती जडली माया
माया इतकी गर्दसावळी
बाग दिसेना त्यानंतर!

काहीच नाही, काहीच नाही
कशी म्हणू मी यानंतर?
तव श्वासांचे गान ऐकते
इथले तिथले मिळून अंतर!

तुकारामा, तुझ्यावाचून जगाचे काय अडले होते?
-तरी इंद्रायणी काठी प्राण तुझे भिडले होते?

नसतास तरी सुखेनैव आम्ही गजर केला असता
तुझ्यावाचून विठूराया बेवारस मेला नसता

कशासाठी आकांताचा एवढा धरला होता सोस?
पंढरीचा वाडा काही अगदीच पडला नव्हता ओस

टाळ वाजत होते, पखवाज नित्य दंगा करीत होता..
कशासाठी वाळवंटात तूच उर भरत होता?

माहित नाही? ज्ञानोबाला आळंदीत गाडले होते!
नामा फिरून आला देश, तरी पायरीत चिणले होते!

चोखोबाच्या अंगावरती वेस पडली, हाडे उरली...
एका जनार्दनी काया गोदावरीत होती बुडली...

उठून जातात तेव्हा, आपलीच असतात माणसं
परतून येतात तेव्हाही, आपलीच असतात माणसं!
वादळात भोवंडून, अनोळखी जग पाहून
घरी परततात माणसं, हे काय कमी काय?
सापडत नाही एखाद्याला हवा तो किनारा
नाव परतते मुक्कामाला, हे काय कमी काय?
सुटत नाहीत कोडी, वाढत जातो गुंता
पाय वळतात दाराशी, हे काय कमी काय?
भरल्या घरात एकेकाचा रमत नाही जीव!
मरत नाहीत बेवारस, हे काय कमी काय?
उठून जातात तेव्हा, आपलीच असतात माणसं
परतून येतात तेव्हाही, आपलीच असतात माणसं!

सकाळी लगबगं
भाकऱ्या चुलीवरं
धुराड्यात खोकते
ही कैदाशिनं.

सडा सारवनं
धारोष्ण दुध
न्हावुन झाली
ही अवदसा.

धनी शेतावरं
हंबरते वासरु
भारा ऊचलाया
ही सटवायी.

पाखरु आभाळी
झळुनिया ऊनं
फिरे रानोमाळी
ही जोगतीनं.

आवसं पुनवं
संसार सुखाचा
माहेरची ओढ
रूते काळजातं.

तू ये वाचली आणि त्यातला आव्हानाचा टोन भयंकर आवडला. त्यात आज आमच्या राशीत जिलबी पाडू योग आलेला दिसत असल्याने आम्ही लगेच वाहत्या गंगेत हात धुऊन घेतले. चू. भू. द्या. घ्या.

रानोमाळ भटकणारे तुझे निर्णय,
आणि जर तरच्या लाटांवर हेलकावे खाणारी तुझी नौका,
तुझा किनारा असो तुलाच लखलाभ!
मी समर्थ आहे! माझी नौका तारून न्यायला क्षितीजाच्याही पार!