एक योद्धा होता तो
शून्यातून सगळं विश्व निर्माण करणारा योद्धा
जो हात तो धरायचा
त्या मनगटांमधे जोर यायचा
जो माणूस तो जोडायचा
तो पोलादी होऊन जायचा
हजार हत्तींचं बळ दिलं होतं त्याने एका मरगळलेल्या पिढीला
ईतकं की पुढे दोनेक पिढ्या
पेटत राहिले होते ते निखारे
त्याच्या स्वतःच्या आतलं वादळ
त्याने भिनवून टाकलं होतं हजारो-लाखो नसांमधे
त्याने कधी कुणापुढे हात नाही पसरले
उलट जे हात पसरत होते
त्यांच्या धमन्यांमधे असं काही रक्त खेळवलं
की न भूतो असा पराक्रम घडवला त्या हातांनीही
येण्यास जन्मा थोडा उशीर झाला
अन जीवनी सगळाच गोंधळ झाला !
उशीर का झाला ?
गोंधळ का झाला ?
पूर्वजन्मीच्या जीवनाच्या जगण्याचा
करता करता हिशोब पाप-पुण्याचा
शोधताना चुका मागच्या जन्मांच्या
वेळ खूप गेला अन थोडा उशीर झाला....!
आता हिशेबात चुका नाहीत करायच्या
असा प्रामाणिक निश्चय मनाशीच केला -
स्फुर्तीदाते: मितभाषी आणि त्यांचे लाघवी मूल.
प्रश्न पहिला माझा,
रे गड्या मितभाष्या,
काय पिवुनि तुवा
वाजवला हा ढोल-ताश्या!
मूळ बघता सर्व वादांचे
असे बस फक्त पिण्याचे
अध्यात्म नाहीरे षंढाचे
हे तुज नाही कळायाचे.
भेद भावा तु बघ जरा
अज्ञानास फाडती टरा टरा
डोळे फिरवती गरा गरा
दंभ नाहीच इथे खरा
तुम्हा नसे त्याची प्रचिती
म्हणुनि त्या खोटा म्हणती
मनापासुनि ते ओरडती
अंधारासी मी एकच पणती.
जव्हेरजींच्या उदासीकडे बघून आमचेही दु:ख खदाखदा करत वर आले... ;) ;)
घरात जरा उदासच वाटलं
हापिसात काल, जरा मटणंच हाणलं
सायबाच्या स्टेनोला बघण्यात पण- पाणी प्यायचं राह्यलं!
बोंबलून-ओरडून जवा घसा कोरडा पडला
मेल्या जोश्यानं त्यात जगभर पाणीच कोंबलं!
यावर हसून तिनं माझ्याकडे पाह्यलं
सगळ्या रागाचं जणू 'पाणी-पाणी' झालं!
पुण्यात जरा ऊदासच वाटलं
शुक्रवार पेठेत एक माकड मारलं
रेल्वेने मग कोल्हापूरला गेलो
महालक्ष्मी मंदिरात एक विंचू ठेचला
मग बसस्टँडवर बिस्किटाचा पुडा खाल्ला
चालत चालत मिरजेला गेलो
वाटेत रुकडीला मुक्काम ठोकला
सांगोल्याला मावशीच्या घरी
तुऱ्याचा कोंबडा कापून खाल्ला
पंढरपुरात जेव्हा पोहोचलो
विठ्ठलाच्या नावानं टाळ कुटला
चंद्रभागेत बुडी मारुन
पुन्हा परतीचा रस्ता शोधला
पुण्यात आल्यावर जरा ऊदासच वाटलं
_________________
(आधारीत )
पूर्वी चार भिंतींमध्ये
जखडलेली स्त्री होती.
रांधा वाढा उष्टे काढा
आयुष्य ती जगत होती.
कावळा तिला शिवत होता
चार दिवसाची हक्काची
सुट्टी तिला मिळत होती.
स्त्री आज स्वतंत्र आहे
घरा बाहेर पडली आहे.
ऑफिसात जात आहे
धंधा हि पाहत आहे.
मुलांना शिकवत आहे
स्वैपाक हि करीत आहे.
थकलेल्या शरीराने
अहोरात्र खटत आहे.
कावळा आज शिवत नाही
हक्काची चार दिवसाची
सुट्टी हि मिळत नाही.
वारा वादळ हे जोराचे
शाखा तुटल्या झंजावाते
उडले घरटे फुटली अंडी
सांगेल कुणाला व्यथा मनिची
राहील कुठे आता ही चिमणी?
उघडून जरी मी कपाट माझे
बोलावत आहे तिजला
नुसती चिव-चिव करते आहे
नकळे मजला आणिक तिजला
घरात परि ती कशी रहावी
घरी वृक्ष तो आणू कैसा
घरटे मग ती कोठे बांधिल
आणेल कुठून ती पिले बिचारी
सांगेल कुणाला व्यथा आपली
राहील कुठे आता ही चिमणी?
(महादेवी वर्मा यांच्या मूळ हिंदी कवितेवर आधारित)
२८/०१/२०१६
असणे नसणे
जाणीव स्मृती
खर्‍या गूढ आभासी
मिशी नृत्य अधाशी
पुस्तक घेऊनी डोईवरी
शिष्या राहे उपाशी
असे ते शीष्ट दिसे
उष्टवी शब्द पिशी
मांडीने डाव मांडले
मिशीने शब्द पुसले-खुपसले
आपल्या जगण्यासाठी
शब्दांवरी नाच नाचला
तीने लेऊनी त्यांची मिशी
-स्वल्प प्रेरणा 'फ्रिडा काहलोची मिशी'
खडकात काही मोहवणारं ?
कदापि नाही
खडकात काही लूभावणारं ?
मूळीच नाही
खडक राकट
काळा कभिन्न
काष्ठ कठोर
पण खडकातलं पाणी
असतं गोड
खडकातलं पाणी
असतं कायम
काही माणसं अशीच
असतात खडकासारखी
सांगू का ?
मी कसा अन तू कशी ?
तुटता निद्राबंधन
करिता मुखमंजन
ब्रश मी अन पेस्ट तू शुभ्रशी-
सका-सकाळी
चहाच्या वेळी
कप मी अन तू बशी !-
करावया ईशचिंतन
धूप मी, तू निरंजन
तैसेचि टाळ मी, घंटी तू मधूरशी!-
नळाभोवती
भाजन जमती तिथे
हंडा मी अन तू कळशी !-
भोजन पंगती
आपण संगती
वाटी तू या ताटापाशी !-
