संस्कृती

प्रस्तावना आणि भाग १
आशय - भाग २
आशय - भाग ३
आशय - भाग ४

झुला, झोपाळा, पाळणा प्रत्येकानेच अनुभवलेला असतो. सुगंधी, रंगीबिरंगी हारा-फुलांनी सजून, फिरत्या भिंगरीच्या खेळण्याच्या गमतीत, ठरलेले नाव फुला-रांगोळ्यांसह गुपित सांभाळत, कुणी राम घ्या, कुणी लक्ष्मण घ्या च्या सुरेल लयीत, बाळाचे नाव पाळण्याच्या कुशीत, पाळण्याच्या साक्षीने बाळाच्या कानात ऐकवून प्रचलित केले जाते. पाळणा गीताच्या सुरांवर बाळाच्या उंच झोक्यांची सुरुवात इथूनच होते. अशा प्रकारे अगदी बालपणापासूनच पाळण्याची संगत प्रत्येकालाच लाभलेली असते.

===================================================================

दुपार आता उतरत आलेली होती. दिवसभर चांगलंच ऊन तावल्याने सगळं कसं कोरडं ठणठणीत झालेलं होतं. वाटेत एका घरातून त्याला मूठभर फुटाणे आणि रेवड्या मिळाल्या होत्या. रात्री खाता येतील… सध्या थंडीचे दिवस… थोड्याच वेळात अंधारुन येईल. रात्रीपुरता मुक्काम कुठे करायचा? वाटेत कुठे निवारा मिळेल का? रात्री खूप थंडी असणार. नाहीच निवारा मिळाला तर? त्याला थोडी भीतीच वाटली. काल तर केवढा ताप होता! आज तरी सुरक्षित रहावं निदान! इतर वेळी कुठे फारसा विचार करतो आपण?

===================================================================

===================================================================

मध्यंतरी डायरी लिहिणे बंद केले होते. निसर्गाच्या सोहळ्यात रमलो होतो. उन्हाळ्याची भट्टी पावसाच्या धारांनी थंड झाली. एक उत्साही शिरशिरी सगळीकडे पसरली. मातीचा सुगंध भरभरून आत साठविल्यावर उन्हाळी घामट चिडचिडीचा विसर पडला. ह्या वर्षी पावसाने देखील हात आखडता न घेता, भरभरून जीवनदान केले. जुन्या कवितेत म्हटल्याप्रमाणे “आनंदीआनंद गडे जिकडे तिकडे चोहीकडे” भरून वाहत होता.

प्रेरणा

(सदर धाग्याच्या लेखिका आदरणीय आणि सिनियर मिपाकर आहेत. आम्ही त्यांच्या लेखनाचे पंखा आहोत - त्यामुळे धागा टाकताना दोन दिवस विचारच करत होतो - पण आशा आहे की त्या स्वतः आणि ज्यांच्याकडे कळत नकळत निर्देश होते ते सगळेही ह.च घेतील.)

'माज' आणि 'मान'!