कविता

मधुघट कुणा मिळे भरलेला
शोधते जळकुंभ कुणी ।।धृ ।।

बळ कैसे
येईल अंगा
जळही दुर्मिळ भासतसे
अमृताची जरी हाव नसे
ऐकेना व्याकूळ आर्जवाला ।।१।।

लोळे कुणी
मखमालीवरी
वणवण, हाय! कुणा ललाटी
भलीबुरी, ही जगरहाटी!
कमवेना कुणी त्या गोडीला? ।।२।।

भला जाणता
दीन नेणता
कष्ट करी अमाप जरी
जैसे तैसे रहावे धरी
साखरपाणी तो प्यालेला ।।३।।

- संदीप चांदणे

पावसामुळे काय काय

तुझी झाली ओली अर्धी साडी
अन माझाही भिजला पुर्ण खांदा
एकाच छत्रीमुळे झाला वांधा

वरतून दणका जोरदार पावसाचा
साथीला गोल गोल टपोर्या गारा
भसकन शिरला त्याचवेळी छत्रीमध्ये वारा

आणीक खोल फसला माझा चिखलात पाय
धुमाकूळ घालून उलटे केले वार्याने छत्रीला
तू ही गेली दुर निघूनी हातामध्ये दांडा आला

प्रश्न:
अ) सुचनेनुसार उत्तरे लिहा.

१) पावसामुळे कुणावर परिणाम झाले? वाक्यात उत्तर लिहा.
२) पावसामुळे कसे परिणाम झाले? सचित्र उत्तर लिहा.

ब) रिकाम्या जागा भरा.

चंद्र एके तुझा चेहरा चंद्र दुणे अन डोळे दोन
चंद्र त्रिक डोळ्यांतिल काजळ, भिवयांची वर चंद्रकोर
चंद्र चोक वेणीत केवडा, चंद्र पाचा चपलाहार,
चंद्र सक ओठावरचा तिळ, साता चंद्र हसू मधाळ
निरीनिरीतुन लगबगणारी चंद्र आठा बोटे आठ
खांद्यावरती पदर विसावे नव्वे चंद्र चोळीगाठ
भांगेतिल कुंकू लावण्याने मुसमुसलेला चंद्रोदय
गालावरच्या खळीत लाली चंद्र दाहे ज्योतिर्मय

सर्वाना कोजागिरी पौर्णिमेच्या हार्दिक शुभेच्छा!

हळूच सोडतोस केस..माळतोस चांदणे...
सख्या, कसे? कुठून रोज, आणतोस चांदणे?

अधीर ओठ साधतात मौनही कसे तुझे?
किती अरे, उरात खोल पेरतोस चांदणे!

बनून स्वप्न चोरतोस झोप रोजचीच तू...
विचारताच, चोर कोण? सांगतोस..चांदणे!

उनाड चंद्रमा बनून हिंडतोस रात्रभर
पहाट-वेळचे, टिपूर मागतोस चांदणे!

नभात लक्ष तारका उधाणतात कैकदा
मिठीत केवढे कसून घुसळतोस चांदणे!

मधाळ चांद, वितळतो..रसाळ रात वाहते...
असे कुण्या सुरांत रे! पुकारतोस चांदणे!

—सत्यजित

वासफुलं

काळोख्या अंधारांत
अचंबनेच्या वळणात,

वेदनांच्या आवाजांत
जळणाऱ्या दिव्यांत,

कळ्यांच्या बाजारांत
पैश्यांच्या व्यापारांत,

शृंगाराच्या पसाऱ्यात
वासनेंच्या डोळ्यांत,

विकृतीच्या प्रहारांत
अश्रुंच्या पुर्णविरामात......

कवी - स्वप्ना

हे बहुरुपी मृत्यो

एकदाच सांग, थांबवून इथल्या समुद्राची गाज
कोणतं रूप घेऊन घिरट्या घालतोयस आज?

उघड्या मॅनहोल मधली जलसमाधी प्रलयी?
की पुलावरच्या गर्दीची चिरडती घुसमटघाई?

कळत नाही, दोष देऊ कुणा ?
या बजबजपुरीचा बकालपणा ?
की तुझा निरंतर मायावीपणा ?

मन विचाराचे घर
मन कृतीचे आगर
मन अथांग सागर
मन मधुर साखर

मन आभाळीचा रंग
मन आत्मरंगी दंग

मन देहाचा आरसा
मन मायेचा वारसा
मन चंचल चंचल
मन कधी अविचल

मन मोकाट मोकाट
मन कधीचे मुकाट
मन धावे सैरावैरा
मन माळावरला वारा

मन गरीब पामर
मन कधी अनावर
मन वेडेही भासते
मन मनात हासते...