हे ठिकाण

लहानपणी थोरला भाऊ म्हणजे दादा हा नेहमीच आपल्या साठी एक आदर्श असतो .त्याच्या मध्ये आपण नेहमीच आपल्या वडीलांची प्रतिमा पहात असतो .त्याचे आदर्श हे देखील आपले आदर्श असतात .त्याच्या बद्दल कोणी वाईट बोललेले आपल्याला आवडत नाही .त्याच्या बऱ्या,वाईट प्रसंगात नेहमीच आपण त्याच्या बरोबर असतो ,बऱ्याच वेळेस आपण त्याचे अनुकरण करतो . निदान लहानपणी तरी हे विचार प्रत्येका जवळ असतात .

तत्त्वभान
१. तत्त्वभानाच्या दिशेने

भानावर येण्यापूर्वी..
- श्रीनिवास हेमाडे      

*/

/*-->*/

सकाळचे आठ वाजले असतील . आज सुट्टीचा दिवस , मी पण आगदी निवांत होतो . शांतपणे वर्तमान पत्र वाचत चहाचा आंनद घेत होतो .तो पर्यंत दारावर कोणी थाप मारली . मी दार उघडले ,पाहतो तर आमचे शामराव . मळका शर्ट, धोतर , डोक्याला लाल मुंडासे बांधलेले .शामराव हातात कांहीतरी घेऊन आत आले . मी विचारले देखील ,शामराव काय आणलाय हे आज ?
त्यावर शामराव म्हणाले " दोन दिस झाल ,म्ह्स व्याली , तुमास्नी खरवसाचे दुध आवडते म्हणून हे दुध घेऊन आलोय ."

तत्त्वभानाच्या दिशेने
- श्रीनिवास हेमाडे     

*/

मित्रहो,
सोमवारपासून एका नव्या वैचारिक ठणाणाची सुरुवात होणारच आहे. पण त्या आधी काही मला महाजालच्या उत्खननात सापडलेल्या मौल्यवान नितांत सुंदर कोहिनूर हिऱ्यांचा शोध तुमच्या नजरेस आणावयाचा आहे. कदाचित तुमच्यातल्या काही खनकांन्ना आधीच हाती लागले असतीलही. पण मला नव्याने गवसल्याने ते आपणापुढे सादर करीत आहे. भक्तांनी लाभ घ्यावा.

मित्रहो, मी गेल्या वर्षी म्हणजे २०१४ साली ‘लोकसत्ता’मध्ये 'तत्त्वभान' हे सदर लेखन करीत होतो. तत्त्वज्ञान या विषयाची ओळख करून देणारं. मी तत्त्वज्ञानाचा प्राध्यापक आहे. तत्त्वज्ञान हा जरी उच्च दर्जाचा प्रतिष्ठित विषय असला तरी त्याच्या नादी कुणी फारसं लागत नाही. एका विशिष्ट पातळीच्या खाली येऊन त्यावर लेखन करता येत नाही, अशीही भानगड आहेच. पण वृत्तपत्राचा वाचक सर्व स्तरावरचा असतो. सामान्य माणसापासून प्रतिभावंत तत्त्ववेत्त्यापर्यंत एक मोठा पट या वाचकात असतो. त्यामुळे या सर्वाना सुलभ वाटेल, असे तत्त्वज्ञानविषयक लेखन करण्याचा माझा हा प्रयत्न होता. दर गुरुवारी हे सदर प्रसिद्ध होत असे.

मागे कधीतरी अमृता सुभाष नि केलेलं टोकियो स्टोरी ह्या चित्रपटाचं परीक्षण वाचलं होतं. बहुतेक लोकसत्ता मधे. ते वाचल्यावर वाटायला लागले की बघावा हा चित्रपट कधीतरी.
साधारणपणे समीक्षकांनी फार कौतुक केलेले पिक्चर्स बघायला मला जरा भीतीच वाटते. एखादे उदास, अंधारलेले घर, कुठेतरी भिंतीवरच्या पालीवर कॅमरा झूम केलेला, मागे घड्याळ तरी टिक टिक करणार नाहीतर आगगाडीची धडधड तरी... आणि दर दोन डायलॉग्स मधील अगदी असह्य वाटणारा तो लांबलचक आकवर्ड पॉज़. काहीच्या काहिच......

सुरजमल जाट आया भाऊके दरबार ।।

श्री. बिका यांचा पानिपतवरचा लेख वाचला आणि मला त्या पुस्तकाची आठवण झाली. बहिण सोनेपतला तीस वर्षे राहिली असल्यामुळे तिच्याकडे अनेक वेळा जाणे झाले. व त्याच मुक्कामांमधे पानिपत व आजुबाजूची गावेही बघता आली. एक दिवस मेव्हण्याबरोबर असेच सोनेपतमधे बाजारात फिरत असताना मागून हाका ऐकू आल्या,

‘‘गोडबोले साब ! गोडबोले साब !’’
मेव्हण्याने मागे वळून पाहिले तर तो त्यांच्या बालग्रामसाठी जेथून पुस्तके विकत घेत होता त्या दुकानावा मालक आम्हाला बोलावित होता...

‘‘हां कहो गुप्तजी क्या हाल है ?’’ मेव्हणा.

‘‘अरे साब आपको एक चीज दिखानी थी.’’