consciousness’ किंवा जाणीव याची याची सर्वमान्य व्याख्या अजूनही करता आलेली नाही, जाणीव हा शब्द आपण नेहमीच्या व्यवहारात वापरतो, उदाहरणार्थ “तिला ह्या गोष्टीची जाणीव नाही” “त्याच्या टेबलाखाली एक उंदीर आला होता त्याची त्याला जाणीव नव्हती,”

खूप थंडी आहे यंदा. पांघरायला ब्लॅंकेट काढू का दुलई काढू?
ब्लॅंकेट काढ.
पण ब्लॅंकेट धुवायला लागते आधी.
मग दुलई काढ.
दुलई फार हलकी आहे वजनाला.
मग ब्लॅकेट काढ.
ब्लॅंकेटने काय थंडी थांबते का?
मग दुलई काढ.
दुलई थोडी आपरी आहे.
मग ब्लॅंकेट काढ.
ब्लॅंकेट अंगाला टोचते.
मग दुलई काढ.
दुलई कॉटनच्या कापडाची नाही नं.
मग ब्लॅंकेट काढ.
ब्लॅंकेट लई महागाचं आहे नं.
मग दुलई काढ.
जाऊद्या. आपली गोधडीच बरी आहे.

इथे पुस्तक परिचयासोबतच लोककला हा सामान दुवा असणाऱ्या आणखीन एका कार्यक्रामाचाही थोडक्यात आढावा दिला आहे.

मला मानवाच्या इतिहासाबद्‌दल अनेक गोष्टी जाणून घ्यायला आवडतात.त्या इतिहासाची केवळ पानेच /लिखित साहित्य वाचून सध्यातरी समाधान करून घेतले जाते. तसेच विविध उत्खनन, स्थापत्य, वस्तू, भौगोलिक खुणा त्या इतिहासाजवळ घेऊन जातात . पण अनेक मौखिक परंपरा -लोककला हा वारसा जपत आलया आहेत. लोकपरंपरा काळानुरूप बदलाचे वादळ पांघरूण वेळोवेळी रुप बद‌लून समाजा समोर येतात. परंतू काळ आता इतका वेगवान होत क्षणोक्षणी बदलत आहे की है 'लोकधन' संपुष्टात येण्याची भीती आहे.

आम्ही नुकताच उडुपी पर्यंत प्रवास केला. आज पर्यंत विविध प्रकारे प्रवासलेखन करून झालेले आहे. हा माझा एक वेगळ्या प्रकारे प्रवासलेखन करण्याचा प्रयत्न आहे. कुठे कसे जावे काय पाहावे याचे हे वर्णन नाही. या लेखात दक्षिण कन्नडा प्रदेशातील दिसलेल्या आर्थिक घटना किंवा इतिहास यांचा आढावा घेतला आहे. त्याकरता या प्रदेशातील बँकिंगचा इतिहास, मंगलोरी कौलं उद्योग, आणि आधुनिक हार्वेस्टर यांची चर्चा केली आहे.
दक्षिण कन्नडातील बँकिंग

नोव्हेंबर आला कीं थंडीची चाहूल लागते आणि चित्तवृत्तीला बहर येतो. पर्यटन, परिषदा, प्रदर्शने, महोत्सव, संगीत समारोह वगैरेंच्या आठवणी मनांत रुंजी घालूं लागतात. वयानुसार फारसे कुठे जाणेयेणे होत नाहीं. आधुनिक तंत्रज्ञानाने संगणक, महाजाल, यू-ट्यूब वगैरे साधनांचा सुंदर नजराणा दिला आणि आकाश ठेंगणे झाले. जाणेयेणे नगण्य झाले तरी महाजालावरची मुशाफरी मात्र अगदी आरामखुर्चीत बसून पण करतां येते. लांबलचक घनघोर पावसाळ्यात चुकला फकीर मशिदीत तसा चुकला सुधीर यू-ट्यूबवर सापडायला लागला. वाट फुटेल तिथें फिरतांना अचानक एखादे अप्रतिम निसर्गदृश्य दिसावे तसे कधीकधी अनमोल रत्नें कानीं पडतात.

✪ लेमन धुमकेतूचं दर्शन- अविस्मरणीय अनुभव
✪ आकाशगंगेचं पिठुर चांदणं आणि देवयानी आकाशगंगेचा झगमगाट
✪ सौर डाग बघताना सूर्यावरून जाताना दिसलेलं विमान!
✪ डोंगराआडून वर येणारे तारे
✪ जणू विमानाने केलेला कृत्रिम उपग्रहाचा पाठलाग
✪ निबीड अंधारात जणू सावली पाडू शकेल इतकं चमकणारं तेजस्वी ISS
✪ विशेष धुमकेतू आणि उल्का वर्षाव सत्राचं १४- १५ नोव्हेंबरला आयोजन

हरवलेला संयम चिंताजनक
==============

- राजीव उपाध्ये

सध्याच्या काळात वैद्यकीय व्यवसाय कमालीचा जिकीरीचा बनला आहे. त्याची कारणे असंख्य आहेत-अत्यंत खर्चिक आणि दीर्घकाळ चालणारे, जीवघेण्या स्पर्धेने गढुळलेले उतरंडप्रधान वैद्यकीय शिक्षण, व्यवसाय चालू करण्यासाठी आणि स्थिर होण्यासाठी लागणारा वेळ नियामक आणि कायदे यांच्या कटकटी सांभाळताना होणारी कसरत, रुग्णांच्या अवाजवी अपेक्षा इ०

या पार्श्वभूमीवर युटूयुबवर बघण्यात आलेले पुढी्ल व्हीडिओ हिमनगाचे बाहेर आलेले एक टोक असावेत असे वाटते-

ब्रिटिश येण्यापूर्वी आपल्या देशात स्त्रियांना शिक्षणाचा अधिकार नव्हता, असा प्रचार ब्रिटिशांनी आणि स्वतंत्रता प्राप्तीनंतर ब्रिटिशधार्जिण्या सरकारी तंत्रानेही सतत केला. पण सत्य कितीही लपविले तरी लपून राहत नाही. आज एआयच्या काळात जुने संदर्भ शोधणे अधिक कठीण नाही. मीही त्याची मदत घेऊन वैदिक काळातील स्त्रियांची शैक्षणिक स्थितीबाबत वेदातील उल्लेख शोधले.

यथे॒मां वाचं॑ कल्या॒णीमा॒वदा॑नि॒ जने॑भ्यः।
ब्र॒ह्म॒रा॒ज॒न्याभ्या शूद्राय॒ चार्या॑य च॒ स्वाय॒ चार॑णाय च।