न विरघळणारी खडीसाखर
---------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------
संध्याकाळचे पाच वाजले होते ; पण सात वाजल्यासारखे वाटत होते. एवढं आकाश काळवंडलेलं. आणि जोडीला पावसाची उदास संततधार . भिजून भिजून आवारातली अशोकाची झाडंही मलूल पडलेली . पावसाच्या धारा उगा नाईलाजाने पहात.
इतर वेळ असती तर वेगळी गोष्ट होती . निशीगंधानं खिडकीत बसून पाऊस एन्जॉय केला असता. कॉफीचा मोठा मग हातात धरून. काठोकाठ भरून. एकेक घोट चवीचवीने घेत. पावसाच्या धारा जशा अवकाश चिरत जातात तशा काळीज चिरत जाणाऱ्या गझल ऐकत …

कसा करावा विचार;
उपजत असे का हा प्रकार;
शिकून प्राप्त होईल ज्ञान अलंकार;
विधी सांगोनि करी उपकार ।।1।।

सांगतो हे सर्वश्रुत असले तरी,
खाज विचाराची नाठाळ खरी,
उभा बोहोल्यावर मी जरी,
वाटे वधुपेक्षा का करवली बरी ।।2।।

जिज्ञासा कुतूहलाचा घेऊन आधार;
गरज, हौस, वृत्ती आणि विकार;
मनी शंकाबीज घेई आकार;
पहा किती सहज सुरू झाला विचार ।।3।।

शंका मनी असे प्रथम चरण;
द्वितीय शंकेचे विश्लेषण;
मग प्रश्नांची जडण घडण;
अभ्यासू मनाचे हे लक्षण ।।4।।

(पूर्वप्रकाशन: शब्दालय 2020 दिवाळी अंक. मिपावर टाकताना काही मामुली फेरबदल केले आहेत)

मी बहुतकरून महाराष्ट्राबाहेर वास्तव्यास असतो. मराठी साहित्य हा आवडीचा विषय असला तरी नवे लेखक, नवी पुस्तके याबद्दल अद्ययावत माहिती त्वरित मिळत नाही. आंतरजाल व समाजमाध्यमे यामुळे काही प्रमाणात ही समस्या सुलभ झाली आहे असे म्हटले तरी प्रादेशिक भाषांतील पुस्तके ठेवणाऱ्या वाचनालयांचा भारतात अभावच आहे. (सर्व मराठी पुस्तके स्वतः विकत घेऊन वाचणे शक्य नसते).

To लिही, or not to लिही! That is the प्रश्न!

'प्रश्न' या विषयावर लिहिण्यासारखे काही आहे का - प्रश्नांवरचा हा प्रश्न वाटतो तितका सोपा नाही. आणि म्हणूनच हा प्रश्नोपद्व्याप! सुरवात प्रश्नोत्तरानेच करू. प्रश्न विचारणारा मी डॉ. जेकिल आणि उत्तर देणार मीच मिस्टर हाईड. (टीप: सावधान! लेख मोठा आहे.)

प्रश्नाबद्दल प्रश्न मी का विचारतो आहे?
त्यासाठी हे दोन उदाहरण पहा.

तिच्यच्या हातात ग्लास आणि सिगारेट! डोळ्यात ब्लर देखावे
बॉयकट केसांच्या विस्फारलेल्या गवतासारख्या कांड्या!
ती म्हणते काहीबाही, आणि रस्त्यावर जाता येता जी माणसं म्हणून टूणटूण अशी दुचाक्यांवर उडत जातात त्यांना न्याहाळते.
तिचं काsही म्हणणं नाहीये जोवर किक बसत नाही!आणि एकदा का तो क्षण आला की ती हावरटासारखी भुंकू लागते-सिस्टीम कास्ट स्वातंत्र्य कला संभोग सगळ्यावरच!
बरं तिची दखल घ्यायची तर कॅटेगीरी फिल्टर करणारे असंख्य डोळे फक्त वखवखलेले आहेत.म्हणजे ती अमूकढमूक ची अमुक अमुक पासून थेट पैसे घेते ती!इथपर्यंत!

सुरवात अशी काही नाहीच मधेच हे रस्त्याच्या कडेला उगवलेलं आहे झाडासारखं! त्याला भिकारी पण म्हणता येत नाही कारण त्याचं ते स्वतंत्र पणे कमावून खात आहे.
त्याला फ्रीजमध्ये ठेवलेले नंतर खाऊ म्हणून ठेवलेले शिळे पदार्थ ठाऊक नाहीत!
आवडीने चवीने खाईल असा पदार्थ आहारात नाही की चार पैसे गाठीला बांधून ठेवावेत अशी मध्यमवर्गीय की काय असते ती बैठक त्याच्या विचारात नाही!
मग का जगत सुटलंय हे खाजेसारखं? माहीत नाही!

आधीचे भाग
स्मृतींची चाळता पाने --मुक्काम पोस्ट लालबाग
स्मृतींची चाळता पाने -अनगाव

व्यक्त करणे की अव्यक्त राहणे?

व्यक्त होत असतानाच अभिव्यक्ती खरी की...
अव्यक्ताची अभिव्यक्ती खरी....,जी डोळ्यांनी साधली जाते,की कधी कशाने च नाही!
व्यक्त जर सत्य तर

अव्यक्त हे
हे असत्य?
की
अव्यक्त हे जास्त सकस,समृद्ध,सर्जनशील,शुभंकर?
सगळेच अव्यक्त हे व्यक्त करण्याच्या पलीकडले
की
वपु म्हणातत,तसे ते सर्वकष?