कवितेला अर्थ नसावा
संदर्भ नसावा
विचारांचा मागमूसही नसावा
शब्दांच्या शिड्या नसाव्या
नसावेत अर्थाचे मनोरे
कवितेतून काहीतरी सापडलंच पाहिजे अस काही नाही
कवितेला नसावी अस्मिता
नसावा द्वेष , नसावा क्रांतीचा ललकार
कवितेत नसावा गूढ वगैरे अर्थ
सापडूच नये संदर्भाला स्पष्टीकरण
कवितेत नसावा निसर्ग
कवितेत नसावे दुःखाचे डोंगर
नकोत आनंदाचे चित्कार
नकोत मनाचे हुंकार
नकोत जातीधर्माचे अन्याय
नसावी जगण्याची भौतिकता
नसावे मोहाचे आगार
नसावी प्रणयाची धुंदी
नसावा विरह
(मौसम तरही का छाया है, तो गुस्ताखी माफ! पण तरहीच्या ओळीसाठी विशाल व क्रांतीताईंचे आभार,तसेच अगंतूकपणे तरही लिहिल्याबद्दल क्षमस्व!)
सूर्य मावळता कधीही व्हायचे नव्हते मला
या दिशेला एकदाही यायचे नव्हते मला!
पावले वळली कितीदा त्याच त्या वळणावरी
ज्या जुन्या शहरात पुन्न्हा जायचे नव्हते मला!
आजही डोळ्यांत माझ्या धुंद ही आली कशी?
मी पुन्हा प्यालो..खरेतर, प्यायचे नव्हते मला!
वेळ नाही,काळ नाही,ना ऋतूंना लाजही
थेंब-थेंबाला विचारा,न्हायचे नव्हते मला!
भावनांना भाव नव्हता मैफलींमध्ध्ये तुझ्या
गात आलो गीत मी,जे गायचे नव्हते मला!
विशालची ही रचना बघून वेगळ्याप्रकारे काही मांडणे झाले [विडंबन नाही].. गझल आहे की नाही हे मात्र माहित नाही.
सूर येथे होत बेसूर.. ऐकायचे नव्हते मला..
या दिशेला एकदाही यायचे नव्हते मला..
श्वापदांनी फाडलेले पदर ज्यांना झाकती..
देहभूमीच्या चिरांना मोजायचे नव्हते मला..
ओथंबले आभाळ माझे.. मग सर्वकाही चांगले!
तीरापल्याडच्या भुकेला उमजायचे नव्हते मला..
पुन्हा वळती त्या दिशेला..पावले माझी.. कितीदा..
पावलांना त्या दिशेला न्यायचे नव्हते मला..
प्रश्न साधासाच होता,
त्याने उत्तर टाळले..
आणि अबोलीचे फूल
तिच्या केसात माळले.
त्याचा रोजचाच खेळ,
चार दाणे पक्ष्यांसाठी..
पाखरांच्या नकळत,
त्याने हक्काने पाळले.
क्षणभर विसावला
जीव बकुळीच्या खाली..
सडे अनाम दु:खाचे
तिने पायाशी ढाळले.
आहे सुखाचा पाऊस,
डोळे भरले कशाने?
वेडे मन तुझे का ग
मृगजळास भाळले?
छंदात बांधण्याचे,
गेले सखे दिवस ते |
मज अभिजात जे उमजले,
ते मुक्त छंद होते....||
त्याने 'तुझ्यावर प्रेम आहे' म्हटल
तर ती खळखळुन हसते
हो किंवा नाही काहीही सांगत नाही
फक्त्त् थोडी अबोल होते
ती अबोल झाली की
त्याच्याही जीवाची तगमग होते
त्याची होणारी तगमग पाहुन
ती पुन्हा खळखळुन हसते.
त्याच्या या प्रेमापुढे नेहमी
अस्वस्थ् उदास होते ती
तिचही आहे त्याच्यावर प्रेम्
पण सांगत नाही ती
तिच्या अशा वागण्याने
तो ही हतबल निराश होतो
आता थांबायला हव आपण
अस वाटुनही पुन्हा अडकतो
प्रीती तुझ्यावरी पण,समजे मलाच नाही.
या अनाकलनाचा,मी काय अर्थ घ्यावा?
शब्दात सांगताना,उरते मनात काही.
या गूढ शांततेचा,मी काय अर्थ घ्यावा?
एका किनारी तूही ,दुसय्रास स्पर्श माझा.
मधल्या प्रवाहितेचा,मी काय अर्थ घ्यावा?
मोडून एक काठ,वळते नदी जराशी.
मग शांत त्या तळाशी,कोठून सूर द्यावा?
जमले मनावरी हे, शेवाळ दाट सारे.
गहिरे कसे म्हणू मी?निसटंताचं अर्थ व्हावा!
आता मनावरूनी, सोडून देतं सारे.
दिसली फुले जरी ही,निरं-माल्य अर्थ व्हावा!
सोडून काय देऊ? सारेच क्षणभराचे.
हे रोजचेच आहे, साधाच अर्थ घ्यावा.
अवेळी मोहरावे तू.. ऋतूंना साद घालावी
तुझ्या नाजूक ओठांनी कळ्यांची चुंबने घ्यावी!
फुले वेचून मी सारी तुझ्या हातात देताना
तुझ्या अलवार स्पर्शांनी मला आलिंगने द्यावी!
कपाळी चंद्र कोरावा,चुड्याने चांदणे ल्यावे
तुझा शृंगार होताना,गुलाबी रात्र जागावी!
जरासा तोल ढळला की मला बाहूंत घ्यावे तू
तुझ्या आरक्त डोळ्यांची शराबी धुंद मी प्यावी!
सुगंधी स्पंदने अपुली उराशी खोल लपवू,ये...
फुलांचे देह शिणले की, धुक्याची शाल ओढावी!
—सत्यजित
अंधारा काठी उगवल्या राती
आकाशी पेटते चंद्रदिव्यांची ज्योती
गडद रंगांनी नभ गुरफटते
सावल्यांच्या रानात रेशमी चांदणं उतरते
पानांच्या गर्दीत ओला कवडसा पाझरतो
झाडांच्या कंठात वारा शीळ घालतो
पावला पावलांत मुकी रानवाट मिटते
काळोखाच्या कुशीत चिमण्यांचे गाव हरवते
प्रदूषणचा कर खात्मा
अल्लादीनने आदेश दिला
जिन्नने तत्क्षणी
त्याचाच गळा दाबला।
टीप: अल्लादीन म्हणजे मनुष्य जाती.
जिन्नने अल्लादिनचा गळा का दाबला?
