एक आई दाराआडून बघते आहे बाहेर
किती बाहेर?
कॉलनीच्या बाहेर, ग्राऊंडच्या पार
जिथे एक मुलगा खेळतो आहे मुग्ध....
करत असेल का तो तिचा काही विचार?
येत असेल का तो ही
खेळण्यातून बाहेर, ग्राऊंडच्या अलीकडे?
आईला दाराआडून बाहेर यायचं नाही...
मग ती वेताची काठी हळूच चाचपते,
ती काठी पाठीत घेऊन
मुलगा अविश्रांत कोकलत राहतो....
काठी सापडलेली आई
सताड उघडलेल्या दाराआडून सुतत राहते...
सुततच राहते....
-चमचमचांदन्या
एक मुलगी दाराआडून बघते आहे बाहेर
किती बाहेर?
स्वत:च्या बाहेर, समुद्राच्या पार
जिथे एक मुलगा बसला आहे स्तब्ध....
करत असेल का तो ही तिचा विचार?
जात असेल का तो ही
स्वत:च्या बाहेर, समुद्राच्या पलीकडे?
मुलगी दाराआडून बाहेर येऊ शकत नाही...
मग ती तिचे संपूर्ण डोळे पाठवते,
ते डोळे डोळ्यात घेऊन
मुलगा शांतपणे जागा राहतो....
डोळे हरवलेली मुलगी
घर नसलेल्या दाराआडून बघत राहते...
बघतच राहते....
-शिवकन्या
कितीक नवस
देवासी बोलती
भजती पूजती
मनोभावे
वाहणारी नदी
देव कितीकांची
पालक प्राणांची
कितीकांच्या
उगम डोंगरी
अंत सागराशी
वाहे दूर देशी
असहाय्य?
करी कुणी एक
त्यात मासेमारी
वाळू चोरी करी
कुणी एक
कुणी तीत करी
सुखे जलक्रीडा
आणि कुणा पीडा
बुडोनिया
तितूनच होई
विजेची निर्मिती
नासाडी पुरती
पुरामाजी
तिच्या पाण्यावरी
वाढतात शेते
शुष्क जग होते
तिच्या विना
सांगा मज आता
नदीचे वागणे
आमुच्या कारणे
असते का?
आता देशावरून आपण कोकणात जावूया अन एक कोळीगीत ऐकूया.
शिडाशिडात भरारे वारा
होड्या निघाल्या किनारा || धृ ||
फिरवा सुकाणू सारी जाली भरली
मांदेली नगली करली तारली गावली
गोळा करुन घोळ चिंबोरी अन पाला
होड्या निघाल्या किनारा ||१||
घेवून दर्याची दौलत हाती
विकून होईल कमाई मोठी
पडो शिल्लक पैसा थोरा बरा
होड्या निघाल्या किनारा ||२||
उभी आसलं माझी बाय पाहत वाट
"कवा येईल धनी माझा परतून आज"
तिच्या कालजीचा आज होईल उतारा
होड्या निघाल्या किनारा ||३||
शिडाशिडात भरारे वारा
होड्या निघाल्या किनारा || धृ ||
किती भाग्यवान तुह्या पैंजणाचं घुंगरू ग
मी आसा दुर अन ते तुह्यापाशी राहतं ग
नको निघू भर दुपारचं उन्हातानाची ग
कमरेवर जरी पाणी तरी डोईवरी आग ग
चालतांना चाल तुही लचकेदार ग
रानामधी धावती हारीणी नाजूक ग
सगळीकडं आसती काटेरी बाभळी ग
तु रानामधी उगवलं गुलाबाचं फूल ग
किती वाटतं दोन शब्द तुह्याशी बोलू ग
पन बोलतांना वठी नाही काही येत ग
तुह्या नजरंला जवा नजर माझी भिडती ग
ढगातली वीज पडं लक्कन काळजात ग
एकडाव तरी तु माह्यासंग मनातलं बोल ग
तुझ्या बोलानं फुटलं मह्या काळजाचं डेकूळ ग
मनातले थेट लेखणीतून पाझरले पाहिजे
मौनाने अक्षरातून तरी स्पष्ट बोलले पाहिजे
गाईलही कधी पाखरू मुग्ध भाव मनातले
एकदा देऊन कान आतुर मने ऐकले पाहिजे
खडकातही कधी फुटेल कोवळी पालवी
ओतून जीव रक्त घाम परी शिंपले पाहिजे
भेटेल पांडुरंग आस दर्शनाची धरेल त्याला
सोडून देहभान भक्तिमार्गी चालले पाहिजे
साहल्यावरी तिचा दुरावा दिवसभराचा
भेटण्या स्वप्नात तरी तिने आले(च) पाहिजे
-अनुप
एकाच कवितेमधून दोन वेळा प्रेरणा मिळाली हे निमित्तमात्र
मग पुढे असं होतं की ..
दोन श्वासातले अंतर वाढत जातं.
डोळ्यामधली चमक विझत जाते.
ओठावरचं हसू निवत जातं...
अग्नीचा स्पर्श ही समजत नाही ..
आणि नातलग लागतात गुण आठवायला..
कुडीतले प्राण निघतात प्रस्थानाला ..
असं होण्या आधी भरभरून जगायचे..
मृत्यूची सय ही निमित्तमात्र..
पैजारबुवा,
अवयव घेती
सुख दुःख भोग
जाणिवेचे जग
चित्ता माजी
चित्त पाही सारे
चित्त चव घेई
चित्ता गंध येई
कवटीत
इंद्रिये देतात
संवेद संकेत
त्यांची काय मात
चित्ता विना?
चित्त हे सक्षम
घडे संवेदन
स्वतःतून जाण
सुख दुःख
चित्ता माजी घडे
दुःख आणि सौख्य
निवड स्वातंत्र्य
आपणासी
कळले वळले
ज्यास हे, सतत
आनंदाचा स्रोत
अंतरात
-अनुप
मूळ प्रेरणा: काॅफी ही निमित्तमात्र..
(मूळ कवयित्री प्राची अश्विनी यांची माफी मागून)
मग पुढे असं होतं की ..
दातामधलं अंतर वाढत जातं.
डोळ्यामधला नंबर वाढत जातो.
बोळक्यामधलं हसू निवत जातं...
नावं होतात विसरायला..
आणि घरचे लागतात रागवायला..
फुफ्फुस लागतं धापा टाकायला..
असं होऊ नये म्हणून भेटायचं..
डॉक्टर हा निमित्तमात्र..
मुरारबाजी म्हटलं की डोळ्यांपुढे न चुकता उभी राहते ती पुरंदरची लढाई. त्रिवार मुजरा अगदी सहज घेते - ती प्रयत्नांची पराकाष्ठा, अतुलनीय शौर्य आणि न खचणारी, कुठलीही भीड-मुर्वत न मानणारी अभेद्य हिंमत.. मुरारबाजींची आणि त्यांच्यासोबत, दिलेरखानाच्या ५००० च्या सुलतानढव्याला [डोक्याला कफन बांधून, जीवाची पर्वा न करता केवळ विजयासाठीची चढाई करण्याची मुघल पद्धत] उत्तर देण्यासाठी बाहेर पडलेल्या उण्यापुर्‍या ७०० कडव्या मावळ्यांची. त्यात मुरारबाजींचं शौर्य बघून दिलेरखानानं मनसबीचं आमिष दिलं.. झालं.. त्या निरोपानं कृद्ध झालेल्या मुरारबाजींनी सरळ मुघल सैन्याच्या मध्यात घुसून खानालाच कापण्यासाठी चाल केली..!!
