इतिहास

हिंदी, काका कालेलकर आणि ३ वर्षे

माहितगार's picture
माहितगार in जनातलं, मनातलं
6 Jul 2025 - 11:26 am

स्थानिक स्वराज्य संस्था निवडणुकींच्या तोंडावर मराठी-हिंदी वाद रंगवत खळ-खट्याक नाट्य चालु असल्याचे बातम्यांच्या हेडलाईन्स मधून दिसते. त्या बातम्या असोत का मिपावरील संबंधीत धागा असो मी उघडण्याचे कष्ट यावेळी अद्याप तरी घेतले नाहीत. चार सहा नगरसेवकांना निवडून आणण्या पलिकडे अशा चहाच्या पेल्यातल्या वादळा पलिकडे मराठी लोकांमध्ये गांभीर्य किती आणि तोंड देखले पणा किती ह्या बद्दल कमी बोलावे तेवढेच बरे. असो.

असो माझं टोपणनाव माहितगार, योग्य वेळी योग्य माहिती उपलब्ध करण्याचा प्रयास करावा हे माझे काम.

धोरणवावरइतिहासभाषालेख

HAL HF-24 मरूत

कपिलमुनी's picture
कपिलमुनी in जनातलं, मनातलं
16 Jun 2025 - 9:33 pm

उद्या १७ जानेवारी, याच दिवशी म्हणजे १७ जानेवारी १९६१ रोजी पहिल्या स्वदेशी बनावटीच्या HAL HF-24 मरूत विमानाने यशस्वी उड्डाण केले होते.

याच प्रसंगाचे औचित्य साधून त्याची माहिती द्यायचा प्रयत्न .

इतिहासप्रकटन

युरोमेरीका आणि रशिया प्रदीर्घ हित संघर्ष

माहितगार's picture
माहितगार in जनातलं, मनातलं
7 Jun 2025 - 7:55 am

धागा लेख प्रेर्ना आपले पटाईत सर

हे खरं आहे की युरो-अमेरिकेने दुसऱ्या महायुद्धानंतर आपले आर्थिक आणि व्यापारी हितसंबंध साध्य करण्यासाठी नव-आर्थिक वसाहतवादाचे प्रारूप राबवले. आपले हेतू साध्य करण्यासाठी त्यांनी असंख्य देशांमध्ये प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्षपणे प्रचंड हस्तक्षेप केला आहे आणि तो आजही चालू आहे. युरोपियन युनियनचे आर्थिक हितसंबंध आणि व्यापारी कक्षा पूर्व युरोपमध्ये पोहोचवणे एवढीच समस्या नाही; तसे केल्याने पुतिन यांच्या खिशातून काही जात नाही.

इतिहासलेख

तियानानमेन चौरस्ता: 4 जून 1989 पासून काय शिकणार

विवेकपटाईत's picture
विवेकपटाईत in जनातलं, मनातलं
4 Jun 2025 - 11:57 am

आज सकाळी उद्यानात भ्रमंती करताना मला एका निवृत अधिकार्‍याने ने 4 जूनला तियानानमेन चौरस्त्यावर जमलेल्या लोकशाही समर्थकांवर चीन ने जी कठोर कार्रवाई केली होती, त्यावर माझे मत विचारले. मी त्याला उलट प्रश्न केला, जर चीन ने तेंव्हा कठोर कार्रवाई केली नसती तर, आज चीन आर्थिक आणि सैनिक दृष्टीने शक्तिशाली झाला असता का? चीनच्या लोकतंत्र समर्थकांना अमेरिका आणि यूरोपियन देशांची फूस होती. त्यांच्या उद्देश्य चीनचे केंद्रीय नेतृत्व कमकुवत करून जमले तर चीनचे तुकडे करण्याचा होता. पण चीनच्या कम्यूनिस्ट पार्टीच्या नेत्यांनी स्वतचे निजी स्वार्थ विसरून देश हितासाठी कठोर कार्रवाई केली.

इतिहासविचार

माझी ९५ वर्षीय क्रश - डेक्कन क्वीन

फारएन्ड's picture
फारएन्ड in जनातलं, मनातलं
3 Jun 2025 - 8:35 am

आधीच क्लिअर करतो. ती ९५ वर्षांची आहे. मी नाही 😄 पण मी लहान असल्यापासून ती माझी क्रश आहे. दक्खनची राणी. डेक्कन क्वीन. मी तिला कधी पहिल्यांदा पाहिले ते लक्षात नाही. पण ती लहानपणी अप्राप्य वाटायची. आम्ही जायचो नेहमी कर्जत व कल्याणला. दोन्हीकडे ती थांबत नसे, निदान मुंबईला जाताना. त्यामुळे आम्ही नेहमी सिंहगड, डेक्कन एक्सप्रेस व नंतर इंद्रायणी. कधी कोयना. पण मी रेल्वेलाइनच्या जवळपास जरी असलो व तिची वेळ असली की हिंदी पिक्चरमधल्या "छुपाना भी नहीं आता, जाताना भी नहीं आता" वाल्या प्रेमिकासारखा तिची वाट पाहात असे.

इतिहाससमाजलेख

वारी !!!

किल्लेदार's picture
किल्लेदार in जनातलं, मनातलं
27 May 2025 - 10:12 am

में महीना पूर्ण भरात आहे. तळपत्या सूर्याखाली सगळंकाही भाजून निघतंय. हिमालयाच्या अगदी कुशीतलं उखीमठसुद्धा उन्हाच्या तडाख्यातून सुटलेलं नाही. चराचरांचा विधाता, देवांचा देव महादेवही कदाचित एवढ्या काहीलीनं त्रस्त झालांय. त्यामुळं दरवर्षीप्रमाणं भोलेनाथ आपल्या “समर हॉलिडे होमकडे” निघायची तयारी करू लागतात. भल्या पहाटे सगळं उरकून, वारी उखीमठातल्या ओंकारेश्वरामधनं मध्यमहेश्वर मंदिराकडे निघते. सगळ्यात पुढे मुख्य पुजारी घोड्यावर स्वार होऊन आणि त्यापाठोपाठ “डोलीचे” भोई भोलेनाथांना खांद्यावर घेऊन घाटातून झपझप चालू लागतात.

संस्कृतीधर्मइतिहासप्रकटनमाध्यमवेधविरंगुळा

गर्जा महाराष्ट्र (ऐसी अक्षरे -२६)

Bhakti's picture
Bhakti in जनातलं, मनातलं
20 May 2025 - 4:12 pm

#गर्जामहाराष्ट्र

लेखक-सदानंद मोरे
अ
इतिहासाची मांडणी हितसंबंधांच्या दृष्टीने करीत राहिल्याने अनेक दोष त्यात येतात, ती अपूर्ण राहते.

इतिहासवाङ्मयमुक्तकप्रकटनआस्वाद

धामणस्करांची 'वोक' कविता

माहितगार's picture
माहितगार in जनातलं, मनातलं
4 May 2025 - 9:59 am

काही मराठी संत कवींनी शृंगार आणि अहंकारपती रचनांचा उपयोग आधी शृंगारीक रंजनाच्या जाळ्यात ओढून षडरीपूंच्या धोक्यांपासून श्रोत्यांना सावध करण्यासाठी केलेला आहे. परवा मराठी भाषेतील सर्वोत्कृष्ट वाक्ये धाग्यावरील विवीध मिपाकरांचे प्रतिसाद वाचत वाचत अस्मादीकांची गाडी मारवाजींच्या प्रतिसादांपर्यंत पोहोचली. त्यांच्या सुरवातीच्या प्रतिसादांवरून आठवले ते 'जनतेच्या' महाविद्यालयातील पदव्यूत्तर वाणीज्यचे 'बिझनेस कम्युनीकेशन' विषयाचे रिटायरमेंटला आलेले एक प्राध्यापक. वर्गात मुख्यत्वे मुलींची बहुसंख्या होती.

संस्कृतीधर्मइतिहासकविताप्रतिक्रियाआस्वाद

शिवरायांचे औरंगजेबास पत्र (काल्पनीक)

OBAMA80's picture
OBAMA80 in जनातलं, मनातलं
23 Apr 2025 - 7:56 pm

हे पत्र पूर्णपणे काल्पनीक असून त्यात कोणालाही दुखविण्याचा, धार्मिक तेढ वाढविण्याचा अथवा कोणावरही टीका करण्याचा उद्देश नाही याची सूज्ञ वाचकांनी नोंद घ्यावी ही नम्र विनंती.
*******************************
हे आलमगीर,

धर्मइतिहाससमाजप्रकटनविचारलेख