संस्कृती

सलमानचे चेटूक आणि आपली अविवेकी मानसिकता.

Jayant Naik's picture
Jayant Naik in जनातलं, मनातलं
6 Apr 2018 - 12:07 pm

फेब्रुवारी १९९८ मधील काळवीट मारल्याची घटना . ५ एप्रिल २०१८ मध्ये जोधपुर कोर्टाचा निकाल. सलमान एका खटल्यामध्ये दोषी ठरला. आता परत अपील .. हायकोर्ट आणि नंतर सुप्रीम कोर्ट.अजून २० वर्षे सहज जाणार. २० वर्षे गेलेलीच आहेत !

संस्कृतीविचार

गणपत वाणी, सतत मागणी

शिव कन्या's picture
शिव कन्या in जे न देखे रवी...
2 Apr 2018 - 5:58 pm

गणपत वाणी, सतत मागणी.

विड्या ओढून थकलेला गणपत वाणी
कवितेच्या छपराखाली
अलंकार गोळा करताना मला दिसला.

म्हणाला,
'पूर्वीसारखे संपन्न अलंकार आता
कोण कवी वापरतो?
तसा एखाद दुसरा हौशी असतो
नाही असं नाही, पण त्याला काय अर्थेय ?'

त्याला एकदा मालक म्हन्ले,
'अरे, इतक्या अलंकृत कवितेचा खप होत नाही
काव्यापेक्षा कवित्व जड
आवरा आवाराच्या हाकाट्या पडतात
कवितेला हाणून पाडतात.
गणप्या, आता तुझं काम एकच,
अलंकार काढायचे, अन
कविता वाळत टाकायची.'

'मग काय होईल मालक?'

अदभूतअनर्थशास्त्रकविता माझीकाणकोणकालगंगामाझी कवितामुक्त कवितावाङ्मयशेतीमांडणीसंस्कृतीवाङ्मयकवितामुक्तकभाषाशब्दार्थसाहित्यिकसमाजप्रवास

ज्या (sine - sin) आणि कोज्या (cosine - cos)

अरविंद कोल्हटकर's picture
अरविंद कोल्हटकर in जनातलं, मनातलं
28 Mar 2018 - 3:32 am

आपल्यापैकी बहुतेकांना त्रिकोणमितीमधील - Trigonometry - ज्या (sine - sin) आणि कोज्या (cosine - cos) ह्या दोन मूलभूत गुणोत्तरांची तोंडओळख तरी असतेच. ह्या गुणोत्तरांचा जगातील पहिलावहिला अभ्यास भारतीय गणिती आर्यभट (जन्म इ.स. ४७६) केला होता अणि इतकेच नाही तर त्यांसाठी त्याने योजिलेल्या ’ज्या’ आणि ’कोटिज्या’ ह्या संज्ञाहि sin आणि cos ह्या रूपाने जागतिक गणितशास्त्रामध्ये चिरस्थायी झाल्या आहेत. ह्याच्या मागचे आर्यभटाचे गणित आणि ह्या संज्ञांचा इतिहास ह्यापुढे दाखवीत आहे.

संस्कृतीलेख

"लग्नातल्या फोटोंच्या गंमती जंमती"

फुटूवाला's picture
फुटूवाला in जनातलं, मनातलं
26 Mar 2018 - 8:38 pm

आजकाल लग्नातले विधी हे फोटोव्हिडीओ मध्ये दिसले पाहिजे म्हणुनच केले जात असल्याचे पाहायला मिळतय. हात देवघरासमोर जोडतात पण पाहतात फोटोग्राफरकडे ते ठीकय पण व्हिडीओकडेही तसेच. या निमीत्त मी लग्नाची जी फोटोशुट केलेली आहेत त्याचे काही किस्से मि.पा. वाचकांसाठी या धाग्यात लिहीतो.

संस्कृतीकलाप्रकटनविचार

तहान..

अत्रुप्त आत्मा's picture
अत्रुप्त आत्मा in जे न देखे रवी...
11 Mar 2018 - 11:42 pm

"हे राम शिव शंकरा..Sssss"

होय मी धार्मिकच आहे.
रोज निद्राधीन होताना
मनाची कवाडं बंद करण्याआधी
ही शब्दफुलं अंतरात्म्याला वहावीच लागतात मला.

त्याशिवाय ह्या देव्हाऱ्यात रात्रीचा निरव येत देखील नाही. त्याचे कर्तव्य करायला.

देहाची कुडी जन्माला आलो तेंव्हा अमुक एका धर्माचा ठसा घेऊन आली नव्हती.तो धर्मच नव्हे तिचा!
हां., पण आधाराची गरज हा मात्र तिचा मूलभूत स्थायीभाव! ती तहान मात्र अत्यन्त नैसर्गिक,शाश्वत, अविनाशी!

मुक्त कविताशांतरससंस्कृतीधर्ममुक्तक

३५ रियाल

शिव कन्या's picture
शिव कन्या in जनातलं, मनातलं
9 Mar 2018 - 10:26 am

वेंकटने तीन हजार रियाल खात्यात जमा झाल्याचे स्क्रीनवर पाहिले. सिगरेट क्रश केली. उठला. पुढच्या महिन्यात किमान शंभर रियाल तरी वाढवा, नाहीतर हा मी निघालो सौदीला, असं उद्या बॉसला दमात घेऊन सांगायचं, असा विचार करून तो पार्किंगकडे वळला.

मांडणीवावरसंस्कृतीवाङ्मयकथासाहित्यिकसमाजजीवनमानप्रकटनविचारसद्भावना

माध्यमांतर– "एपिक" धर्मक्षेत्र: द्रौपदी एपिसोड!

निमिष सोनार's picture
निमिष सोनार in जनातलं, मनातलं
6 Mar 2018 - 5:04 pm

सूचना: आरंभ या जानेवारी २०१८ पासून सुरु झालेल्या ई-मासिकातील फेब्रुवारी अंकातील माझा हा अभिनव प्रयोग - माध्यमांतर!
खास येथे मिसळपाव वाचकांसाठी देत आहे!) टीव्ही एपिसोड लिखित स्वरूपात म्हणजे माध्यमांतर! दृकश्राव्य माध्यम ते छापील माध्यम!

आरंभ येथून डाउनलोड करता येईल: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.marathi.magazine.aarambh

संस्कृतीकलाइतिहासआस्वादसमीक्षामाध्यमवेध

"चव नै न ढंव नै सोंगाडी"

आर्या१२३'s picture
आर्या१२३ in जनातलं, मनातलं
6 Mar 2018 - 3:18 pm

"चव नै न ढंव नै सोंगाडी" - २०१६च्या युनिक फिचर्सच्या 'अनुभव' च्या 'कॉमेडी कट्टा' या दिवाळी अंकात आलेली अस्मादिकांची अहिराणी कथा

********

संस्कृतीमुक्तकभाषासमाजप्रकटनविचारआस्वाद

मराठी दिन २०१८: धुयानी होयी नी धुयवड (अहिराणी)

आर्या१२३'s picture
आर्या१२३ in जनातलं, मनातलं
5 Mar 2018 - 4:56 pm

धुयानी होयी नि धुयवड
लोकेसहो!
धुयवड खेयनात ना! आम्हन्या धुयामां बी होयीना येगळाच रंग चढस.
मन्हा बाबा सांगे..त्यासन्हा टाईमले धुयवडनी मोठी धमाल व्हये.

संस्कृतीमुक्तकभाषासमाजजीवनमानप्रकटनविचारआस्वादलेखमाहितीविरंगुळा

मराठी दिन २०१८: फारसी मराठी अनुबंध

मनो's picture
मनो in जनातलं, मनातलं
4 Mar 2018 - 9:15 am

आजच्या काळात इतिहासाचे अध्ययन करायचे असेल तर मोडी वाचन यावे लागते, हे तर सगळ्यांनाच माहित असते. पण लक्षावधी कागदपत्रे आज फारसीतून वाचनाच्या अभावामुळे तशीच पडली आहेत, हे थोड्यानाच ठाऊक आहे. एकेकाळी राजभाषा असलेल्या फारसीतून मराठीत अनेक शब्द शिरले, आज ते कुणाला फारसी वाटणारही नाहीत. आज अगदी घरात असण्याऱ्या वस्तूंची यादी पाहिली तर त्यातले हे सगळे शब्द फारसी आहेत - खुर्ची, मेज, पलंग, तक्त डेग, तबक, समई, शामदान, गुलाबदाणी, अम्बर, जाफरा, ताफा, अत्तर. अश्या या ऐतिहासिक फारसी-मराठी अनुबंधाचा हा धावता आढावा, मराठी दिन २०१८ च्या निमित्ताने.

संस्कृतीइतिहासभाषाआस्वादमाहितीसंदर्भ