कविता

दोन पाय अन आधार काठी
तीन पायांचे आमचे आजोबा..

पाठ ताठ खांदेही ताठ
ना दुखतो एकही खुबा..

दृष्टी शाबूत दातही मजबूत
हास्याचा तर नित्य धबधबा..

धाक दरारा अजून वाटतो
गल्लीत साऱ्या त्यांचा दबदबा..

गिरणीत जाती घेऊन हाती
दहा किलोचा दळण डबा..

चौरस आहार सतत विहार
आरोग्याचा मंत्र अजूबा..

नव्वदीतला तरुण जणू हा
पार शंभरी करणे मनसुबा ..

......... विजयकुमार देशपांडे
.

अगतगडमतर्रर्रमताशा ढोलबडवीभाऊबत्ताशास्वारीमर्जीखाशा
वाटास्त्वर्खिरापती बेल्भंडारासूचक्मौन पोकळवासाभीकडोहाळे
भाळीफुपाटी रेखीजाण्यतेराखीचिल्लरगौण नवनीतीशिंकाळे
सल्लजाकुचंबीतनिसर्गबंधीत चिंताभीषण्कळीकांची
हायखाउदेनिसर्गकुंठा दूरांदाजीकचराकोंडीजलपर्णी
शांत्पहाराखुशीतगाजर नजरर्घड्याळीहितवरकर्णी

निवडणुकीचा ‘संकल्प’

न मागताही तो सर्वांना भरभरुन देतो,
मिळवल्याचे श्रेय मात्र मी स्वतःकडे घेतो!
तहानलेल्या धरतीला पहिला पाऊस सुखावतो,
पण त्याआधी नभांना गारवा कोण देतो,
अथांग त्याची कृपा, प्रत्येकाला आपला वाटा ठरवून देतो,
जसे समुद्र स्वतःतले बाष्प, नभांसाठी आधीच राखून ठेवतो.

आणि तो दिवस पुन्हा खूप दिवसांनी येतो,
उगाचच खूप मोठे झाल्याचे भासवतो,
मित्रांच्या शुभेच्छा संदेश पहात भूतकाळात रमवतो,
शाळेच्या वर्गात, क्रिकेटच्या ग्राउंडवर, मंदिराच्या पायऱ्यांवर, रेल्वेच्या क्रॉसींगवर, गावच्या नदीवर,
कधी धरणावर तर कधी विष्णूच्या तळ्यावर फक्त मनानेच हुंदडत असतो,
पाणावलेल्या डोळ्यांत एकच प्रश्न अनुत्तरीत असतो,
आपण उगाचच एवढे मोठे का होत असतो,
आणि तो दिवस पुन्हा खूप दिवसांनी पुन्हा येतो.

देवा तुझ्या नामानं, मीपण गळलं
बासुरीगत झाले मनं, रितं न् पोकळं
तुझ्या फुंकरेने केले, स्वर हे मधाळं
संगीतमय झाले सारे, जीवन सकळं

इतिहासाच्या तासाने आम्हाला फारच छळले,
पानिपतच्या लढाईत कोण जिंकले,कोण हरले,
हे शिकून तरी काय कळले,
आयुष्याच्या इतिहासात खरे तेच यशस्वी ठरले,
ज्यांनी आपल्या शत्रूचेही मन जिंकले.

भूगोलाच्या तासाला नाही कळले चंद्र व सूर्यग्रहण,
विधात्याने निर्मिले 'मानव' हे क्षुद्र उपकरण,
ऊन-सावलीच्या खेळाने करतो तो स्वतःचे मनोरंजन,
त्याच्या अचाट क्षमतेने झालो थक्क नि गेलो भांबाबून.

बायको: पोह्यात मीठ विसरले, चव का तुम्हाला कळत नाही,
खाताय कि चरताय, तुमचं काही खरं नाही.
नवरा: अॉफिसला उशिर होतोय, क्षणाचीही उसंत नाही,
जीवनच माझं चवदार केलंस, पोह्यांची मला तमा नाही.
बायको: वायफळ बडबड थांबवा, वेळेत तुम्ही कधी निघत नाही,
एवढं डोकं आहे तर, हेल्मेट का बरं वापरत नाही.
नवरा: नेहमीची तुझी कटकट, मला मुळीच पसंत नाही,
मनातली तुझी प्रेमळ चिंता, मला कधीच कळत नाही.
बायको: अॉफिसमधून लवकर आलात, तब्ब्येत तर बिघडली नाही,

गणिताच्या तासाला, उत्तर फारच सोपं असतं
एक अधिक एक बरोबर दोनच असतं
शाळेच्या पायऱ्या उतरताच कळतं
इथे मात्र एक नि एक 'अकरा'च करावं लागतं.

फळ्यावर सोडविली कितीशी किचकट समीकरणं
लांबच लांब सूत्रांची कसली ती प्रकरणं
यशाच्या पायऱ्या चढताच कळतं
इथे मात्र एकच यावं लागतं 'बेरजेचं' राजकारणं.

ते म्हणाले, आम्ही उंचावतो तुमच्या पिढीची बुद्धिमत्ता (IQ)
मग का बरं खालावली आज समाजजीवनाची गुणवत्ता
नोकरी-व्यवसायात उतरताच कळतं
इथे महत्त्वाची असते फक्त तुमची मालमत्ता.

बसते बिचारी एकटी आजी
देवापुढती वाती वळत
असते मुखात नामस्मरण
कधी तिचे ना कंटाळत..

गत आयुष्याचा पाढा
असते स्वत:शीच उगाळत
गालावर एखादा अश्रू
नकळत येई ओघळत..

सोसले जे आयुष्यभरात
जाईे डोळ्यासमोर तरळत
वेग वाती वळण्याचाही
जाई वाढत तसाच नकळत..

सखा जीवनातुन का गेला
सोडून अर्ध्यावरुनी पळत
आसवात का भिजती वाती
जिणे रोजचे राहीे छळत..
.