माहिती

कामधेनु : गोमय वसते लक्ष्मी

विवेकपटाईत's picture
विवेकपटाईत in जनातलं, मनातलं
17 May 2025 - 8:00 am

गाय ही कामधेनु आहे. गायीची उत्तम रीतीने सेवा केली तर गाय आपल्या सेवकाला अन्न, वस्त्र, निवारा प्रदान करते. आपल्या धार्मिक ग्रंथात गायीच्या शरीरात 33 कोटी देवता राहतात असे म्हंटले आहे. कथा आहे, जेंव्हा लक्ष्मी मातेने गायींना विचारले, मी तुमच्या शरीरात कुठे निवास करू, तेंव्हा गायी म्हणल्या माता लक्ष्मी तुम्ही आमच्या पवित्र गोमय अर्थात गायीच्या शेणात आणि गोमूत्रात निवास करा. आपल्या देशात गौ आधारित अर्थव्यवस्था होती. आपल्या संस्कृतीत गौ दान करण्याची परंपरा होती. ऑपरेशन फ्लड काळात लाखो शेतकर्यांना सरकारने गायी प्रदान केल्या.

जीवनमानमाहिती

तत्वज्ञान अनुत्तर भिषक्को भगवान बुद्ध आणि अन्य प्रज्ञावंत (ऐसी अक्षरे -२५)

Bhakti's picture
Bhakti in जनातलं, मनातलं
15 May 2025 - 6:16 pm

अतत्वज्ञान अनुत्तर भिषक्को भगवान बुद्ध आणि अन्य प्रज्ञावंत हे संशोधक डॉ .बी. आर जोशी अगदीच छोटेखानी पुस्तक वाचले. भारतीय तत्त्वज्ञान परंपरांपैकी एकाही तत्त्व‌ज्ञानाचा परिपूर्ण अभ्यास करण्यासाठी जन्म पुरेसा नाही, हे पुन्हा पटले.

धर्ममुक्तकसाहित्यिकआस्वादमाहितीसंदर्भ

एआय, एआय, तू आहेस तरी काय?

चित्रगुप्त's picture
चित्रगुप्त in जनातलं, मनातलं
5 May 2025 - 7:02 am

ए.आय. म्हणजे काय, हे खुद्द त्यालाच विचारावे असा विचार मनात आला, मग त्यासाठी चत्ग्प्त मरत्झि (chatGPT marathi) ला आवाहन केल्यावर खालील उत्तरे आली:
-------------------------------------------------------
आवाहन : एक मराठी कविता लिहा, ज्यात Artificial Intelligence बद्दल सोप्या भाषेत सांगोपांग माहिती असेल. title : एआय, एआय, तू आहे तरी काय ?

संस्कृतीकविताभाषाजीवनमानतंत्रप्रकटनविचारमाध्यमवेधअनुभवमाहितीविरंगुळा

गीतारहस्य चिंतन -प्रकरण ५ (सुखदुःखविवेक)

Bhakti's picture
Bhakti in जनातलं, मनातलं
14 Apr 2025 - 10:34 pm

सुखदुःखविवेक -भाग-१

#सुखाचीव्याख्या/सुखाची संज्ञा अनेक प्रकारे सांगता येत असली तरी सुख हे दुःखाशीच निगडीत अधिक सुखकारक ठरते.

व्याख्या १.

नैयायिक - "अनुकूलवेदनीयं सुख' - जी वेदना आपल्याला अनुकूल असते ते सुख आणि "प्रतिकूलवेदनीयं दुःखं 'जी वेदना आपल्याला प्रतिकूल ते दुःख, या वेदना जन्मतःच सिद्ध आणि केवळ अनुभवगम्य आहेत.

व्याख्या-२

मागील प्रकरणांतील कर्माप्रमाणे सुखही वेदांतांत "आधिदैविक, आधिभौतिक आणि आध्यात्मिक' तीन प्रकारचे असे म्हणता येईल.
-आधिभौतिक हे बाहय किंवा शरीराचे / इंद्रियाचे सुखदुःख

संस्कृतीआस्वादमाहितीसंदर्भ

लोकमान्य (राजद्रोह खटला)

Bhakti's picture
Bhakti in जनातलं, मनातलं
2 Apr 2025 - 1:26 pm

टिळकांच्या या खटल्यापूर्वीच भारतीय लोकांच्या आर्थिक आणि सामाजिक दमनाची प्रशासकीय आणि कायदेशीर चौकट ब्रिटिशांनी उभारून ठेवली होती. जी कुठली घडामोड ब्रिटिशांच्या मते त्यांचे भारतावरील नियंत्रण नाकारू पाहणारी ठरू शकेल, त्यामागील व्यक्तींवर 'राजद्रोहा'चे गुन्हे दाखल करण्याचे प्रकार वाढत होते. ब्रिटिश सरकारविषयी तिरस्कार वाढविणारे, त्या सरकारचा अवमान करू पाहणारे किंवा त्या सरकारविषयी अप्रीती निर्माण करू पाहणारे कोणतेही वर्तन 'राजद्रोह' ठरविले जाऊ शकत असे.

टिळकांवर हा राजद्रोहाचा आरोप एकंदर तीनदा ठेवला गेला. पहिल्यांदा १८९७ मध्ये, नंतर १९०८ आणि लगेच १९१६ मध्ये.

इतिहासमाहितीसंदर्भ

गीतारहस्यचिंतन ४ -आधिभौतिकसुखवाद

Bhakti's picture
Bhakti in जनातलं, मनातलं
1 Apr 2025 - 11:39 am

#गीतारहस्य४
#आधिभौतिकसुखवाद

दुःखादुद्विजते सर्वः सर्वस्य सुखमीप्सितम् । मभा. शां. १३९.६१
दुःखाचा सर्वांसच कंटाळा असतो आणि सुख सर्वांसच हवे असते.

वाङ्मयमाहितीसंदर्भ

बाजाराचा कल : २४ फेब्रुवारीचा आठवडा

युयुत्सु's picture
युयुत्सु in जनातलं, मनातलं
23 Feb 2025 - 11:06 am

बाजाराचा कल : २४ फेब्रुवारीचा आठवडा
=========================

मंडळी

मागील आठवड्यात जे नकारात्मक चित्र युयुत्सु-नेट ने दाखवले त्या प्रमाणे परत एकदा मार्केटने आपला मगदूर दाखवला. या आठवड्यात मात्र चित्र वेगळे आहे. बाजारात अजून करेक्शन येणं बाकी आहे असं तज्ञ मंडळी सांगत असताना मॉडेल मात्र चढा-सूर आळवत आहे. कदाचित या खेपेस युयुत्सु-नेट याखेपेला नक्की गंडेल असे वाटते.

त्यामुळे माझी उत्सूकता किंचित ताणली गेली आहे. प्रामाणिक रिपोर्टींगमध्ये जे दिसते ते मांडणे आवश्यक असते म्हणून जसे चित्र दिसते तसे आपल्यासमोर मांडले आहे.

गुंतवणूकमाहिती

गीतारहस्य चिंतन -३

Bhakti's picture
Bhakti in जनातलं, मनातलं
15 Feb 2025 - 3:46 pm

#गीतारहस्य
प्रकरण तिसरे -कर्मयोगशास्त्र

"तस्माद‌योगाय युज्यस्व योगः कर्मसु कौशलम्"(गीता २.५०)

"म्हणून तू योगाचा आश्रय कर, कर्म करण्याची जी शैली, चातुर्य किंवा कुशलता त्यास योग म्हणतात."
योग शब्दाची व्याख्या लक्षण आहे.

कर्माकर्माच्या विवंचनेत अनेक अडचणी उद्‌भवतात, तेव्हा ते काम सोडून कर्माचा लोप न करता', योग' म्हणजे युक्ती शहाण्या पुरुषाने स्वीकारली पाहिजे, तुहि स्वीकार.
' तस्माद‌द्योगाय युज्यस्व' हे श्रीकृष्णाचे अर्जुनास प्रथम सांगणे आहे, आणि हा योग म्हणजे कर्मयोगशास्त्र होय.

वाङ्मयआस्वादमाहितीसंदर्भ