कविता

https://www.misalpav.com/node/47149#new

शाम भागवत सरांचा हा धागा वाचून मनात काही विचार आले ते शब्दबध्द केले आहेत. त्या धाग्यावर हे टाकले तर कदाचित विषयांतर होईल असे वाटल्याने वेगळा धागा काढत आहे.

जसे सुचले तसे लिहिल्याने कदाचित हे वाचताना विस्कळीत वाटेल, तसे वाटले तर तो माझ्या आकलनाचा दोष समजून वाचकांनी मला क्षमा करावी व भावार्थ समजावून घेण्याचा प्रयत्न करावा.

क्षमा प्रार्थना

क्षमेसारखा दुसरा स्वार्थ नाही | जनी सर्व सूखी क्षमाशिल राही ||

वारी नाही बारी नाही
दिसणार हरी नाही
विठ्ठला रे तुझ्या विना
दुसरा कैवारी नाही

साल भर खपायचे
वावरात झिजायचे
एका दर्शनाने देवा
दु:ख सारे जिरायचे

पावसाच्या सरी माथी
पाया खाली घाट वाट
लाख लाख तूच सवे
मैल गेले पटापट

आला गाव गेला गाव
खाणे पिणे तमा नाही
मुखी नाव चित्ती रूप
बाकी काही जमा नाही

पाहताच शांत झाली
काळजाची घालमेल
दिसे रूप असे डोळा
आनंदच खोल खोल

काय पाप झाले देवा
नाही आता परवणी
घर झाले बंदीशाळा
डोळ्या मध्ये जमा पाणी

आली एकादशी
ग्रासे जरी कोविड
मुखी तरी गोविंद
वारकरी

हाती ग्लोव्हज्
मुखी मास्क
एकची टास्क
नाचूरंगी

सॅनीटाझर ची उधळण
वैष्णवां ना ताप
डोळ्यांपुढे बाप
पांडूरंग

कसले हे वर्ष
यंदा नाही वारी
तूच देवा तारी
भक्तजना

एकमेका आता
नाही लोटांगणे
उभी घटींगणे
पोलीस ते

युगे चार मास
राबताती अथक
सफाई मदतनीस
डाॅक्टर,नर्स,पोलीस
रात्रंदिस

तुझ्यात पांडूरंग
म्हणोनी वारकरी
पोलीस पाय धरी
होत धन्य

कभिन्न काळा
मेघ भरून आला
बरसून गेला
सकाळी सकाळी

चहाच्या कपावर
वाफेचा मनोरा
तरी थंड आहे
जरासा बुडाशी

किती गर्द वाटे
धुके दाटलेले
दिसते न काही
सकाळी सकाळी

जरी खोल जावे
मनाच्या तळाशी
तरी आठवांचा
न सुटे येरझारा

एकांत निष्ठुर
अश्या दूरदेशी
उभा खिडकीपाशी
सकाळी सकाळी

निष्पर्ण झाडे
स्तब्ध गोठलेली
जणू शोक करती
ती पाने गळाली

दिसले उभे दूर
कुणी पाठमोरे
का भास व्हावा
सकाळी सकाळी

बोलणं जे जिवंत
कागदावर त्याचं प्रेत

बोलणं जे भाबडं मुक्त
कागदावर तेच अडचणीचं

बोलणं अधीर ओथंबलेलं कोवळं
कागदावर विचारपूर्वक शुष्क निबर

बोलणं गरमागरम लालबुंद
कागदावर डीप्लोमसीटाईप गुळमुळीत

बोलणं, वार्‍यावर विरून जाणारं
कागदावरचं, आयुष्यभर पायगुंता होऊन बसणारं

बोलणं, अगदी वैयक्तिक, थेट ओंजळभर.
कागदावरचं, वाचणाराच्या मूडनुसार हरवणारं गवसणारं.

बोलताना जे गाणं,
त्याचं कागदावर संदर्भासहीत स्पष्टीकरण.

एकेकाळी, बोलणं, प्रपोज करायला घाबरणारं.
त्याचकाळी, लिहिणं, चिठ्ठी पाठवायची सोय असणारं.

आषाढ महिना लागला की आठवतात काळे मेघ ; त्या मेघांनाच दूत बनवणारे महाकवि कालिदास आणि मग वेध लागतात आषाढी एकादशीचे ,टाळ मृदंगाच्या जयघोषाचे ,विठ्ठलाच्या नामाचे, पंढरीच्या वारीचे.
वारी म्हणजे तीनशेहून अधिक वर्षे जपलेला महाराष्ट्राच्या भागवत संप्रदायाचा सांस्कृतिक वारसा ,वारी म्हणजे नेम ,अट्टाहासाने घेतलेले आत्मक्लेषाचे व्रत ,त्यातील भक्तिरसाच्या सुखाची अनुभूति , समर्पणातील आत्मानंद .

आयुष्याच्या वाटेवर एखादा अजाणता क्षण ज्यावेळी कठोरपणे थांबलेला असतो..

आणि काही प्रारब्धातील प्रश्नांची उत्तर शोधायला ही पर्याय नसतो..

त्यावेळी अचानक एखादा पर्याय उभा दिसतो..

त्यावेळी फक्त तूच आठवतोस..
अनादी ...अनंत..

जेव्हा, सगळं जग सोबत असतानाही आम्ही एकटे असतो..

आणि संसारिक दुःखात आम्ही पराजित होत असतो..

तेव्हा आमच्या रथाचा सारथी म्हणून तू समोर दिसतो..

त्यावेळी फक्त तूच आठवतोस..
अनादी ...अनंत..

मी पणा सोबत घेऊन जेव्हा आम्ही तुला शोधत असतो..

दानपेटीत दान टाकून , तुला जणू विकतच घेत असतो..

जेव्हा खूप खूप पाऊस पडेल ना,
आणि तुला माझी खूप खूप आठवण येईल ना,
आणि तेव्हा जेव्हा आपण भेटू ना,
तू म्हणशील, "नमस्कार मॅडम!"
मी तुझ्याकडे एक लुक देईन अन् मग तुझ्या बाजूला गाडीत बसेन.
"अगं, बेल्ट!"
मी मग चिडून बेल्ट लावेन.
"बोला!", तू म्हणशील.
मग मात्र मला रहावणार नाही.
मी तुझा गीअरवरचा हात हातात घेईन.
गालापाशी नेईन.
तू हसशील..म्हणशील, लोक बघतील
मी म्हणेन बघुदेत.
रहावणार नाहीच मला..
बेल्ट काढेन, अशी अख्खी झुकून मी तुझ्या जवळ पोचेन.
तुझ्या छातीवर डोक ठेवेन..
मान वर करून तुझ्याकडे पाहीन.

पावसाची सर जशी बरसून गेली
वाटले की ती,अशी...जवळूृृृऽन गेली!

गुणगुणत होतीस का तू गझल माझी?
एक कोकीळा इथे गावून गेली!

नभ-नभाला देत होते आज टाळी
वीज अवकाशातुनी चमकून गेली!

आज पदरावर तुझ्या सजवू म्हणालो,
रात सारे चांदणे उचलून गेली!

गारव्याने भाव रोमांचीत झाले,
आठवांची गोधडी उसवून गेली!

—सत्यजित