भाषा

आज कविवर्य कुसुमाग्रजांचा म्हणजेच वि. वा. शिरवाडकरांचा जन्मदिवस. हा दिवस मराठी भाषा दिवस म्हणून साजरा केला जातो. साजरा म्हणजे कसा? व्हॉट्सॅप फेसबुक ट्विटर वर हे शेकडोच्या शेकडो संदेश. मोठाले मोठाले संदेश. कविता काय, चित्रं काय, सुमार नाही. आजही तसंच चालू आहे. नाही नाही; माझा त्याला आक्षेप नाही. मुळीच नाही. पण शंभर संदेश पाठवल्यावर एकदा तरी आपण विचार करावा असं वाटतं. विचार हा, की संदेश पाठवण्यापलिकडे आपण खरोखर आपल्या भाषेवर प्रेम करतो का? 'अभिमान नव्हे; माज आहे' म्हणणा-या आपल्या वागण्यात तो माज दिसतो का?

मराठी भाषा नवशब्दप्रयोगपिपासू आहे किंवा कसे ...आता हे किंवा कसे हे खास म टा चे मराठी ...

हल्ली कुणीतरी कुठेतरी वाय फाय ऐकले काय, जो उठतो तो आपला अमुक एरिया वाय फाय करणार ;तमुक स्टेशन वाय फाय होणार ........ शब्द वापरणार्याचा उत्साह असा जणू काही ह्यांनीच ते शोधले आहे आणि काहीतरी अद्वितीय अद्भुत गोष्ट करताहेत.

परीर्लुप्त.. हा असाच एक शब्द ..लहानपणापासून क्वचित ऐकतोय ...पण अजून वाक्यात उपयोग करायची वेळ आलेली नाही ... तसाच तो प्रभृती किती पोक्त आणि शिष्ट शब्द आहे ..

फिनलंडमधील पुढील शैक्षणिक वर्षापासून, कर्सिव हस्तलिपी (cursive handwriting) हा शैक्षणिक घटक, बाद होणार असून, त्याजागी शाळांना (किबोर्ड/टचपॅड वर ) टेक-टायपिंग चा पर्याय देण्यात येणार आहे. हा बदल अमेरिकेतील काही राज्यांनी त्यांच्या शैक्षणिक 'मध्यवर्ती मूल्यात'(core-values) मधे केलेल्या बदलामागोमाग फिनलंडमध्येसुद्धा येवू घातला आहे. शैक्षणिक मंडळाने सुचवलेला हा बदल, अधिकृतपणे २०१५ च्या शरदऋतूपासून कदाचित अमलात येईल असा अंदाज आहे. 'उत्कृष्ठ टायपिंग हे राष्ट्रीय उत्पादकता कौशल्यांचा ऐक महत्वाचा घटक आहे', असा, काही शैक्षणिक मंडळांच्या सदस्यांचा विश्वास आहे.

कालच मी मिपा चा सदस्य झालो. सदस्य झाल्या नंतर मी माझे लेख, कविता वैगेरे मिपा फळावर टाकल्या.
मला वाटल येथील सर्वच जण अभ्यासु असतील व त्यांच्या कडुन मला चांगले मार्गदशन लाभेल. व मला माझ्या द्न्यानात अजुन भर टाकता येईल . म्हणुन मला माहीती नसलेल्या विषयावर माहीती मिळवण्यासाठी मी एक चर्चेसाठी एक विषय ही टाकला.
मला त्या विषयाबद्दल मला जास्त माहीती नसल्यामुळे ती पोस्ट मी अत्यंत लहान टाकली होती. त्यामुळे संपादकानी ती पोस्ट अत्यंत लहान असल्याचे कारण सांगुन ती डिलीट केली..

मध्यंतरी जालावरती ऐक पिंक टाकलेली पहिली, गमतीशीर वाटली. इंग्रजी चित्रपटांचे जगप्रसिद्ध डायलॉगस गुजरातीत भाषांतरित केल्यास, किती मनोरंजक होतात हे जाणवले, इथे व्याकरण, भाषांतराचे नियम, वैगरे गद्य गोष्टींना स्थान न देत, केवळ मनोरंजनात्मक हेतू ठेवून, पडलेल्या जिलब्या होत्या. त्याच/ तशाच प्रकारे आपण मराठीत हे जगप्रसिद्ध डायलॉगस भाषांतरित केले तर ? मला गुजराती तसूभरही येत नाही, तरीही अंदाजे याचा अर्थ उमगून मजा वाटली.

खरेतर हा कट्टा ऑक्टोबर मध्येच होणार होता.

पण काही कारणांमुळे कट्टा थोडा उशीरा होत आहे.

श्री.पेठ्कर ह्यांच्याकडे वेळ फार कमी असल्या कारणामुळे कट्ट्यासंदर्भात जास्त काही आखू शकलो नाही.तसदी बद्दल क्षमस्व.

आता पुण्यात कट्टा नक्की कुठे करायचा?

किती वाजता करायचा?

खायला-प्यायला काय आणायचे?

इत्यादी साधक-बाधक चर्चा करायला पुणेकर समर्थ आहेतच.

तस्मात धागा काढून आम्ही तुर्त आपली रजा घेतो.

(तरी पण अधून-मधून पिंका टाकायला येवूच.पुणेकरांच्या धाग्यावर पुण्यातल्या लोकांपेक्षा इतर नगरातील लोकांच्या उड्याच जास्त.)

मराठी माध्यमाच्या शाळातूनच प्राथमिक म्हणजे इयत्ता पहिलीपासून इंग्रजी भाषेचे शिक्षण महाराष्ट्रातील सर्वच मुलांना द्यायचा निर्णय शासनाने अमलात आणूनही काही वर्षे झाली आहे. भारतातील विद्यावाचस्पती म्हणजे Phd चे शोधनिबंध पहाण्यास मिळण्याची सोय http://shodhganga.inflibnet.ac.in या संस्थळावर उपलब्ध आहे. तिथे मराठी विषयक शोधनिबंध चाळता चाळता एक ताजा शोधनिबंध हाताशी आला. त्याच लांबलचक नाव खालील प्रमाणे आहे. (मिपा संपादक मंडळाने शतकी प्रतिसादाच्या धागालेखातही किमान दहा ओळी असण्याची अट घातलेली असल्यामुळे ते नाव पूर्णपणे खाली च्योप्यपेस्ट्वत आहे.