कविता

घरात माणसे कमी
अन लोक वाढतात
तेव्हा गॅलरीची 'एक्स्ट्रा रूम' होते!

घरात नव्याला सूज येते
अन जुन्याचे कुपोषण होते
तेव्हा गॅलरीचा वृद्धाश्रम होतो!

घरात वाचणारे कमी
अन वाचाळ जास्त होतात
तेव्हा गॅलरीचा रद्दीखाना होतो!

घरात आवाज कमी
अन गोंगाट जास्त होतो
तेव्हा गॅलरीत 'सायलेंट झोन' येतो!

घरात हवे ते कमी
अन नको ते जास्त येते
तेव्हा गॅलरी 'अडगळीची खोली' होते!

घरात दिवस कमी
अन रात्री जास्त होतात
तेव्हा गॅलरीत बोन्साय वाढतात (?)

आटपाट नगरात 
जिवंत माणसांना गाडीखाली चिरडतात 
आणि पायातल्या वहाणांना डोक्यावर घेतात

आटपाट नगरात 
माणसे किड्यांसारखी मारतात 
आणि मारणारे हुतात्मा म्हणून मिरवतात

आटपाट नगरात 
कष्टकरी अन्नाला महाग होतात 
आणि सवंग नाचे दैवताचा मान घेतात

आटपाट नगरात 
विकाऊ माध्यमे टी आर पी वर जगतात 
आणि खुन्यांचे गोडवे गात फिरतात

अखेर जगणे अशक्य होते..
रात्रंदिन मुखवट्याची झूल पांघरून,
हसणे, खेळणे, नाचणे, आनंदाने गाणे..

मुखवटा उतरायचे ठरते.
एकेक पापुद्रा गळत जातो..
आणि हे घडताना..
चीरवेदनेचा चीरआक्रोश,
रीतीभातींच्या चिरेबंदी वाड्याबाहेर
पडू शकत नाही काही...

सगळे पापुद्रे गळल्यानंतर..
मागे उरते निव्वळ निर्वात पोकळी..

मुखवटा गळताना
अस्तित्वाच्या खाणाखुणाही
केव्हा गळून जातात..
कळतच नाही.

होतो अत्रुप्त आत्मा
मग आत्म-मुक्त झालो..
आता कळून आले
मी आत्मबंध आहे.

अतृप्त मूळ माझे
आत्मस्वरूप तेच.
परी मूळबीज म्हणजे
मी आत्म-बंध आहे.

आत्मा बदलता-हा
अतृप्त वर्तमान!
तो भूत काळ त्याचा
प्राचीन बंध आहे.

मी बदलताच असतो
वैविध्य तेच माझे.
या जाणिवेत नुकता,,,
"तो" आत्मबंध आहे.

नाच्याले नोट : नागपुरी तडका

चमचमी बूट हाय, मलमली कोट हाय
सिगारेट सिलगवाले, हजारची नोट हाय

फ़ाटलेलं दफ़्तर, चड्डीले भोक हाय
बापाच्या नशीबात, जह्यराचा घोट हाय

मरणारे मरतात, चरणारे चरतात
लेका इथं कोणाच्या, हाडावर चोट हाय?

वाणी-दास-पुढाऱ्याच्या, मिशीले तूप हाय
दूध-दूभतं करणार्‍याचे, पाठीले पोट हाय

जसं तुले हाय तसं, मलेबी वोट हाय, पण;
ढ्यँगपाट्या सरकाराच्या बापामंदी खोट हाय

सात, आठ, नवव्या आयोगाचे योग हाय
कापसाले भाव म्हणान तं फ़ेंडीवर सोट हाय

माह्या मायेचं कारटं
जाई खळ्यात मळ्यात
गाऊनी अभंग
खेळी शेणात शेणात

माह्या मायेचं कारटं
चाले हसत रुसत
भाळूनी चंद्राला
शोधी आभाळ आभाळ

माह्या मायेचं कारटं
सुटे ऊन्हात रानात
शोधीत पाण्याला
होई छप्पर छप्पर

माह्या मायेचं कारटं
निजे सुखात दु:खात
होऊनी भाकरी
जाई थापत थापत

थांग या आयुष्याचा शोधते आहे

नशीबाचे कोडे सोडवते आहे

पालवतात आशा आणि गळतातही

तरीही अनुभवांचे जळते निखारे घेउन

जीवनाची आस बांधते आहे

आपलेच करतात आपल्याला घायाळ

सत्याला सामोरे जाते आहे

सर्व नाती आयुष्याच्या ठिगळातून

कालांतराने हळुहळु गळून गेली

रोज नवनवीन मैत्र जोडून

नव्या उमेदीने आयुष्याला सांधते आहे

त्या करुण हाकासुध्दा
त्याला रोखु शकल्या नाहीत
तो खोल, खोल
अगदी खोल गर्तेत
शिरत होता,
प्राक्तनाच्या फुटक्या काचभांड्याचे
चरे पायात शिरत
असताना देखील !

माणसाच्या मुळाच्या उगमापर्यंत
जाउन आलेला तो
सनातन सत्य वाहत
दुर्बोधाच्या जाणिवा नाकारत
अज्ञात काळगुहेत शिरत
प्रलयंकारी भविष्यकाळास
आव्हान देत होता !

परंपरांच्या ओझ्यांचे जोखड
मानेवर काही वळ ठेवून होते
जे नाकारतोय त्याची जाणीव
धिक्कारलेल्या नजरांचे आसुड
सार्यारचे मिश्रण
ओराखड्यांचे अनाकलनीय
चित्र रेखाटत होते !

पोटा पेक्षा मोठा
कसलाच नाही
गुन्हा
चिपाटा सारखी
छाति
त्यात कसला पान्हा।

भेगाळलेल्या
भुईच्या खुणा
अंगभर् वाहते
अल्बम मधली
हसरी ,लाजरी
माय कुठ राहते?

लव्हाळा सारखा
तरणा बाप
पराठी सारखा
खंजर होतो
निधड्या छातीत
आग घेऊन
डोळ्यांत डोह
दाटूंन राहतो।

नदी काठचे
अटले झरे
शिवार मरणासन्न झाले
पाहणी साठी
राजे आले
हिरवे कुरन
चरुंण गेले

अस्तित्व माझे
ओळख कुणाची,
नाव माझे
दिले कुणी ?
कुठला पत्ता सांगू मी
गंतव्य माझे
मलाच अनिश्चित !
कुणास ठाऊक
कारण माझे
कुणास ठाऊक
स्वप्न सारे
पहिले कुणी
माझ्या साठी
अपेक्षा पूर्ती
कुणास कुणाची,
असंख्य वेढे
घेतले कुणी
वडास त्या
अपरिचित मी !