इतिहास

|| आग्र्याच्या लाल किल्ल्यात छत्रपती शिवाजी महाराज ||

मनो's picture
मनो in जनातलं, मनातलं
26 May 2019 - 11:55 pm

इ. स. १६६६. या वर्षातील महत्वाची घटना म्हणजे छत्रपती शिवाजी महाराज आणि औरंगझेब यांची आग्रा येथे झालेली पहिली आणि शेवटचीच भेट, महाराजांची नाट्यमय सुटका आणि स्वराज्यात सुखरूप प्रयाण. या सर्व घटनाक्रमाला आता 352 वर्षे पूर्ण होत आहेत. त्यानिमित्ताने या ऐतिहासिक भेटीविषयी हे काही नवे तपशील.

या तपशीलातून आपल्याला आज प्रथमच भेटीची जागा कशी दिसत असावी, महाराज कुठे उभे असावेत, बादशाह कुठे बसत असे याविषयी काही अंदाज बांधता येतो. तसेच आज आग्र्याच्या किल्ल्यात ती जागा कुठे आहे, ब्रिटिश काळात त्या जागेचे काय झाले हे ही आपल्याला समजते आहे.

संस्कृतीकलाइतिहासमाहिती

श्री. अतिश तसीर यांच्या लेखावर प्रतिसाद

गामा पैलवान's picture
गामा पैलवान in जनातलं, मनातलं
19 May 2019 - 8:03 pm

श्री. अतिश तसीर यांनी २० मे २०१९ च्या टाईम नियतकालिकात मोदींना उद्देशून एक प्रदीर्घ लेख लिहिला आहे. भारतीय जनता आजून पाच वर्षं मोदी शासन सहन करेल काय, असं शीर्षक आहे. उपरोक्त लेखावर प्रतिसाद व काही प्रमाणावर प्रतिवाद म्हणून सदर लेख लिहला आहे.

धर्मइतिहाससाहित्यिकराजकारणप्रकटनविचारप्रतिसादलेखमत

आणि बुद्ध हसला !

महासंग्राम's picture
महासंग्राम in जनातलं, मनातलं
18 May 2019 - 3:35 pm

१८ मे १९७४ ची सकाळ आकाशवाणीच्या दिल्ली केंद्रावर सुरू असलेल्या चित्रपट गीतांचा कार्यक्रम अचानक थांबवण्यात आला आणि एक उद्घोषणा केली गेली.
कृपया एक महत्त्वपूर्ण प्रसारण की प्रतीक्षा करें।. "आज सुबह 8.05 पर पश्चिमी भारत के एक अज्ञात स्थान पर शांतिपूर्ण कार्यों के लिये भारत ने एक भूमिगत परमाणु परीक्षण किया है।"

इतिहासलेखमाहिती

औरंगजेबाच्या (शिल्लक) सहिष्णूतेचे रहस्य

माहितगार's picture
माहितगार in जनातलं, मनातलं
14 May 2019 - 2:07 pm

औरंगजेबाने शिरच्छेद केलेल्या सरमद कशिद बद्दल लिहिलेल्या प्रतिसादात, मध्ययुगीन (छ. शिवाजी कालीन) इतिहासाचे अभ्यासक मनो यांचाही अनुषंगिक विषयावर बर्‍यापैकी समतोल प्रतिसाद आला. मनोंना त्याच धाग्यावर प्रतिसाद देण्याचा मनोदय होता पण तेथिल इतरांच्या चर्चांनी वेगळी वळणे घेतली आणि मनोंच्या प्रतिसादास योग्य न्याय मिळावा म्हणून हा वेगळा धागा लेख काढला.

इतिहासप्रतिसाद

दाराआडचा पप्पू (आणि त्याची मम्मी)

चित्रगुप्त's picture
चित्रगुप्त in जे न देखे रवी...
29 Apr 2019 - 4:20 am

एक पप्पू दाराआडून बघतो आहे बाहेर
आशाळभूत नजरेने.
किती बाहेर ?
मम्मीच्या पदराआडच्याही बाहेर..
ल्युटियन्स झोनच्या पार, वायनाडच्याही पलिकडे...
समुद्रापारच्या वाटिकनातल्या परमेश्वराच्या सर्वोच्च प्रतिनिधीकडे,
हिरव्या झेंडयाच्या देशातल्या त्या हिमरानाकडे ...
देतील का ते मला सिंहासन मिळवून ???

पण सिंहासनावर चौकीदार बसलेला आहे.
चुस्त, मस्त, व्यस्त ....
चतुर, धाडसी, जबरदस्त ...
नवनव्या योजना आखत, शत्रूच्या उरात धडकी भरवत.

आता मला वाटते भितीइशाराकालगंगाकाहीच्या काही कविताचाटूगिरीजिलबीबालसाहित्यहट्टकरुणसंस्कृतीइतिहासबालकथाबालगीतविडंबनविनोदसमाजजीवनमानकालवणव्यक्तिचित्रणराजकारणमौजमजा

सैनिक आणि शोधक

अन्या बुद्धे's picture
अन्या बुद्धे in जनातलं, मनातलं
23 Apr 2019 - 11:59 am

*मानसिकता : सैनिक आणि शोधक*

जगात 2 तर्हेची मानसिकता असलेली माणसं पहायला मिळतात. तो फरक सांगणं सोपं व्हावं म्हणून एक उदाहरण किंवा रूपक मांडतो. सैन्याची वर्गवारी अनेक प्रकारे होऊ शकते. मला जे सांगायचंय त्यासाठी ती वर्गवारी सैनिक आणि शोधक (स्काऊट). सैनिक संरक्षण आणि आक्रमण या दोन्हीसाठी उपयोगी असतो. तर शोधक त्याला माहिती पुरवतो. सैनिक प्रत्यक्ष लढतो तर शोधक ब्रिजेस कुठे आहेत, जंगल कस आहे, जिथे हल्ला होणार तिथले लोक मदत करणारे आहेत का, अडचणी काय असणार, सोयीच्या गोष्टी कोणत्या वगैरे माहिती काढतो आणि सैन्याला पुरवतो. सैन्याला सैनिक आणि शोधक दोघांची गरज असते.

इतिहास

दाराआडचे घड्याळ

चित्रगुप्त's picture
चित्रगुप्त in जे न देखे रवी...
5 Apr 2019 - 8:04 pm

.

एक घड्याळ दाराआडून बघते आहे बाहेर
किती बाहेर ?
स्वतःच्या बाहेर, शतकानुशतकांच्या पार...
जिथे आहे एक लंबकाचे घड्याळ...
.

आणि एक वाळूचे घड्याळ...

.

अदभूतकालगंगाकाहीच्या काही कविताजिलबीमाझी कवितारतीबाच्या कवितासंस्कृतीइतिहासकविताप्रेमकाव्यसाहित्यिकजीवनमानतंत्रदेशांतरराहती जागामौजमजा

(पाहिजे)

ज्ञानोबाचे पैजार's picture
ज्ञानोबाचे पैजार in जे न देखे रवी...
2 Apr 2019 - 12:06 pm

पेरणा

हे पाहिले आणि म्हटले आपणही जाहिरात देउनच टाकावी.

ऑफिस मध्ये कामा साठी कष्टाळू मुलगा पाहिजे
त्याच्या कडे स्वत:चे दुचाकी वहान असले पाहिजे

गाईच्या धारा काढण्यासाठी हवा एक अनुभवी गडी
गायीच्या लाथा गोड मानण्याची त्याची तयारी पाहिजे

घरकामासाठी हवी आहे एक मोलकरीण
घरात पडेल ते काम तिने केले पाहिजे

शेतात काम करण्यासाठी मजूर हवे आहेत
उन पाउस चिखलात राबण्याची त्यांची तयारी पाहिजे

आता मला वाटते भितीकाणकोणकोडाईकनालगरम पाण्याचे कुंडइतिहासवाङ्मयइंदुरीकृष्णमुर्ती