विडंबन

एक वाचक कळफलकाबरोबर बघतो आहे मिपा
कसले मिपा ?
स्वत:च्या कक्षेत, जालजंजाळाच्या पार
जिथे हर एक लेखकू बसला आहे क्षुब्ध....
करत असेल का तो ही (कधीकधी)वाचकाचा विचार?
वाचत असेल का तो ही
इतरांचेही आहेर, विरोधाच्या (चष्म्या) पलीकडे?
वाचक त्याच्या वाचनदुनियेतून बाहेर येऊ शकत नाही...
मग तो त्याचे मूक प्रतिसाद पाठवतो,
ते प्रतिसाद डोक्यात (न)घेऊन
लेखक निवांतपणे मख्ख राहतो....
मिपा हरवलेला वाचक
जुन्या उस(व)लेल्या धाग्यातून मिपा चाचपडत राहतो,
पुन्हा पुन्हा चाचपडत राहतो...

वाचकांचीच पत्रेवाला नाखु

मूळ प्रेरणा (अर्थातच): दाराआडची मुलगी

एक बाबा दाराआडून बघतो आहे बाहेर
किती बाहेर?
स्वत:च्या बाहेर, लग्न मंडपाच्या पार
जिथे एक मुलगी बसली आहे नटून....
करत असेल का ती ही ताटातुटीचा विचार?
जाईल का ती ही
मुलाचा हात धरून , उंबऱ्याच्या पलीकडे?
बाबा दाराआडून बाहेर येऊ शकत नाही...
उभा राहतो डोळ्यातली आसवे लपवत,
याची जाणीव नसलेली मुलगी
आपल्या सुखस्वप्नात हरवलेली असते....
मुलगी हरवलेला बाबा
गळ्यातला आवंढा आवळत बघत राहतो...
बघतच राहतो....

पेरणा...अर्थातच

एक आई दाराआडून बघते आहे बाहेर
किती बाहेर?
कॉलनीच्या बाहेर, ग्राऊंडच्या पार
जिथे एक मुलगा खेळतो आहे मुग्ध....
करत असेल का तो तिचा काही विचार?
येत असेल का तो ही
खेळण्यातून बाहेर, ग्राऊंडच्या अलीकडे?
आईला दाराआडून बाहेर यायचं नाही...
मग ती वेताची काठी हळूच चाचपते,
ती काठी पाठीत घेऊन
मुलगा अविश्रांत कोकलत राहतो....
काठी सापडलेली आई
सताड उघडलेल्या दाराआडून सुतत राहते...
सुततच राहते....

-चमचमचांदन्या

मोकलाया दाहि दिश्या - एक भावार्थ सुडंबन

आजपर्यंत मिपाकरांनी एखाद्या लेखाचे किंवा कवितेचे विडंबन वाचले असेल किंवा केले देखील असेल. विडंबन म्हणजे एखाद्या प्रसिद्ध साहित्यप्रकाराचा निरागस (किंवा खोचक) विनोद निर्मितीसाठी केलेला व्यक्रोक्तिपूर्ण उपहास. विडंबन हे मूळच्या गंभीर विषय आणि शैली असलेल्या लेखन किंवा कविता अशा साहित्यप्रकाराचे करतात. मात्र मुळातच विनोदी आणि टवाळखोर पद्धतीने लिहिलेल्या एखाद्या कलाकृतीचे जी स्वतःच विडंबीत आहे अशा साहित्यिक प्रकाराचे सुडंबन करता येईल का?

मग पुढे असं होतं की ..

अोळखीचा समोरचा आज अनोळखी वाटतो
हाच का तो हा प्रश्न मनास पडतो

शोध नव्याच्या नव्यानी चालू होतो
डोके टेकवायला 'ताजा' खांदा शोधतो

नवा खांदाही शेवटी जुना होतो
अपेक्षांच्या अोझ्याला जरासा बळी पडतो

सोबतीच्या लक्षावधी क्षणांना क्षणात विसरतो
एखादा फुटकळ क्षण बाहेर डोकावतो

अव्याहत भूक हा तर इथला जिवनमंत्र
नाती संपावयास कारण हे निमित्तमात्र..

लई दिसानं आस्ला कच्चा माल घावला: छटाक, आतपाव, पावशेर, अर्धाशेर.

वरल्या मापात घेतला आन फायनल प्राडक्ट पाझीटीव केल्यं. घ्या.

प्रेर्ना म्हणुनी काय पुसता?
आम्हाला तर दोन दोन प्रेर्ना !!

मग पुढे असं होतं की ..
मैत्री मधलं अंतर वाढत जातं.
गळा भेटी कमी होत जातात.
कट्टे, दंगे मागे पडत जातात..
पाठीवरचे गुद्दे होतात विसरायला..
आणि जुने दिवस लागतात आठवायला..
मैत्र लागतं विरायला..
असं होऊ नये म्हणून बसायचं..
दारू ही केवळ निमित्तमात्र..

मूळ प्रेरणा: काॅफी ही निमित्तमात्र..

(मूळ कवयित्री प्राची अश्विनी यांची माफी मागून)

मग पुढे असं होतं की ..
दातामधलं अंतर वाढत जातं.
डोळ्यामधला नंबर वाढत जातो.
बोळक्यामधलं हसू निवत जातं...
नावं होतात विसरायला..
आणि घरचे लागतात रागवायला..
फुफ्फुस लागतं धापा टाकायला..
असं होऊ नये म्हणून भेटायचं..
डॉक्टर हा निमित्तमात्र..

परमानंद म्हणजे काय असतॊ ?

खरचं तो असतॊ का नसतॊ ?

का उगाचं व्याख्यान देतो आपण त्यावरी ?

त्याचे झाले असे

परामानंदाचे गुपित कळले , एका भक्ताला

रोज तो जाई साधूकडे

परमानंदाची महती ऐकायला

दासी पटक्या सेवेकरी असती तेथे राबायला

साधू बोले अन भक्त डोले

चाले रात्रन्दिवसा

दुखरी पीडा कधीपण गाठे

नाही त्याचा भरवसा

दिवसागणिक काळ लोटला

परमानंद नाही सापडला

भक्त निघाला थकुनि घरासी

मनोमनी स्वतःला कोसी

जाता जाता चमत्कार घडला

पोटात जणूकाही अणुबॉम्ब फुटला

राखून ठेव दुधाचे थेंब तू

मज पाडसा पाजावया

रक्त माझे शोषलेस

काही नाही त्यास द्यावया

घास देई तू मजप्रती

दुध देते मी म्हणोनि

अर्थ नाही, व्यर्थ आहे

जीवन शिंगे असोनि

कामधेनु, गोमाता नावे

मज अनेक ती

भाकड पैदा होता

खाटीकास विकती

निचाहूनी नीच तू

तुझ्यासम कुणी नसे

धर्माचे स्तोम फक्त

अंतरी आत्माच नसे

विकशील का मुलीला ?

वांझ जर असेल ती

जरा खरचटता तिला

झोपही उडेल ती

वळू नको, भाकड नको

दुभती गाय पाहिजे

माग तू याच जन्मी