कविता

हा मुख्यमंत्री की
तो मुख्यमंत्री
सामान्यांच्या हाती
वाणसामानाची जंत्री

भाडोत्री बँडवाले अन्
भाड्याचे वाजंत्री
आकड्यांची कुतरओढ
लोक'शाई'ची जोकतंत्री

लोकल ला अजून लटकतात
ट्रॅफीकमधे अजून अटकतात
तरुण नोकरीसाठी भटकतात
शेतमाल दलाल अंग झटकतात

ह्याची वटवट की
त्याची खटपट
सिहासन चित्रपट कि
राष्ट्रपती लागवट

हा मुख्यमंत्री की
तो मुख्यमंत्री
जनतेला पडत नाही फरक.
त्यांना रोजचाच झालाय
समस्यांचा नरक !!

होळीच्या पूर्वसंध्येवर एक हलकीफुलकी कविता लिहिली होती. खास पुणेकर प्रेमींसाठी, यात बरेचसे पुण्याचे संदर्भ आहेत. मी पुण्यात पूर्वी राहिलो असल्याने माझे संदर्भ आधीचे आहेत.

खूप झाले एफसीचे कट्टे आणि वैशालीचे दोसे
ते कॉफीत झुरन आणि मनात बोलणं
गुडलक मधे बसून स्वतःलाच बॅड लक म्हणणं
सारा राग मग पार्किंग नाही म्हणून काढणं
सार आता संपवून टाकू
तू हिंजवाडीला येते की मी कोथरुडला येऊ ते सांग
एकदाच काय ते मनातल सारं बोलून टाकू

अश्रू जरा ओघळले तू जाताना
ना शब्द ओठी फुटले तू जाताना...

जलप्रलय यावा तैसा पूर नदीला
आभाळ ही कोसळले तू जाताना...

ती रात होती पुनवेची तेव्हा ही
का चांदणे ना पडले तू जाताना...?

हे वेदनेचे काटे रस्त्यातूनी
ना फूल कोठे फुलले तू जाताना...

उधळून जीवन गेले तेव्हा माझे
वादळ जरासे उठले तू जाताना...

ही वेस ओलांडूनी गेलीस तसे
आधार सारे तुटले तू जाताना...

दीपक पवार.

माझे कुटुंब खूप मोठे आहे
आंब्याची सहा झाडे आहेत
दोन जांभळाची
एक लीचीचे झाड आहे
आणि चार कदंब वृक्ष
माझ्या कुटुंबात माझी आई आहे
बाबा आहे
आजोबा आहेत
कुटुंबात दोन म्हशी आहेत
आणि एक गाय
एक काळा कुत्रा देखील आहे
आम्ही तीन बहिणी आहोत
भाऊ अजून झाला नाही
(चुनी कुमारी, इयत्ता सातवी)
[मिथिलेश कुमार राय यांची ही कविता अंतिका प्रकाशनाने प्रकाशित केलेल्या 'धूप के लिए शुक्रिया का गीत' या संग्रहातील आहे.
मराठीकरण करण्याचा पहिलाच प्रयत्न काही चुकल्यास क्षमस्व !

कुणासारखी तू, कुणासारखी
कधी वागते ना मनासारखी.

तू जळासारखी
तू पळासारखी
रंगीत गंधीत फुलासारखी.

तू परीसारखी
तू सरीसारखी
धुंदीत नेणाऱ्या तरीसारखी.

गोड स्वप्नापरी
कि तू स्वप्नपरी
निघून जाणाऱ्या पळासारखी.

पत्र तुझे वाचत असताना
नटखट शब्दांपाशी अडतो
गाभुळलेल्या चिंचेचा मग
स्वाद जिभेवर उगा उतरतो

पत्र तुझे वाचत असताना
अडतो अनवट शब्दांपाशी
मग ओळींच्या अधली मधली
लड उलगडते जरा जराशी

तुझे पत्र वाचत असताना
अडतो शब्दांपाशी अवघड
शब्दांच्या घनदाटामध्ये
अर्थाची मग होते पडझड

सुरुवातीला गांगरलो, भोवळलो, घुसमटलो
पण...
आता रुळू लागलोय या वस्तीत.

किती दिवसात नाही पाहिलं चांदणं
काजव्यांच लुकलुकणं
चंद्राच्या अस्तित्वाचीच आता
येऊ लागलेय शंका
सूर्याचं उगवणं, मावळणं देखील
किती दिवसात अनुभवलेलं नाही.
इथे व्यवहार चालतो घड्याळाच्या काट्यावर
त्याच्या काट्यानुसार आमचं आयुष्य
सरकत असतं पुढं पुढं
माणसांच्या गर्दीत राहून सुद्धा असतो एकटा एकटा
आसपासच्या माणसाचं अस्तित्वसुद्धा
कळत नाही आतासं.
किंवा...
तशी गरजच भासत नाही कुणाला.

काळजाच्या या तळाशी राहशी तू
सारखी स्वप्नात माझ्या नांदशी तू.

मागणे ते,"विसरुनी जावे मला तू!"
काय सांगू? प्राण माझा मागशी तू.

प्रेम ना माझे तुझ्यावर सांगताना
का गं आता? या टिपाना ढाळशी तू?

एवढी आता कशी ही बदलली तू
वेचुनी काटे, फुलांशी भांडशी तू.

आठवू मी का तुला? म्हणतेस आणिक
चांदण्या मोजीत का या जागशी तू.

कळतं मला पुलाखालून बरंच पाणी वाहून गेलंय,
पहिलं पाऊल टाकायचं, दोघांकडून राहून गेलंय.
कळतं आता तुझंमाझं उरलं नाही वेडं वय.
येताजाता उचकी लागेल अशी आता कुठली सय?
कळतं की भरतीनंतर ओहोटी ही येणारच,
किती कुणी जवळ येवो दूर तर जाणारच..
तरीही,
उठता उठताच आधी पहिला फोनकडे जातो हात,
तुझ्या मेसेजशिवाय होते दिवसाची सुरुवात.
स्टेटस, डीपी, पोस्ट, फोटो कुठंतरी तर भेटशील खरं?
पण डिलिटलेल्या नंबरवर कसं कुणी दिसणार बरं?
कधीतरी तर वाजेल रिंग समजावतं एक मन
चोवीस तास उगाचंच हाताजवळ असतो फोन!
...

मोकलाया मन बोझील माझे, विश्वास शोधत राहीलो मी
अनाकलनीय,अविश्वसनीय सारे चूपचाप बघत राहीलो मी

अष्टावधानी होतो तरिही,अनभिज्ञ राहीलो मी
ती(संधी) समोर होती,तरिही निशब्द राहीलो मी

अविरत,उद्रेक भावनांचा,सावरत राहीलो मी
बांध व्यर्थ आत्मविश्वासाचा, बांधत राहीलो मी

बाळगून उगा तमा जगाची,निरंतर अव्यक्तच राहीलो मी
भेटेल कुणी मनकवडा,निरंतर वाट पहात राहीलो मी

भ्रमनिरास झालो अंती,मग माझाच न राहीलो मी
दिव्यांग नव्हतो तरीही अव्यक्तच राहीलो मी
२७-१-२०२३