देवा आता हार मान तू
बघुनी खालचे तांडव सारे
दिलास जन्म मानवास तू
पण झाले सगळे वानर साले
उभा केला तुला देवळात
अन उद्बत्तीचे सुवास वारे
तुझ्याच पायावरती सजले
मांसाचे ते ढेर सारे
तुला छीनले दगडातुनी
अन तुझे कोरले देह सारे
हिरवे-भगवे वस्त्र चढवुनी
इथेच ठेवले तुझे नाव रे
उद्गाता तू चराचराचा
उरी तुझ्या हा विश्व भार रे
माणसे माणसा खाण्याअगोदर
देवा आता तू खाली धाव रे
कधी बोल तू नेमके शब्द काही
तुझ्या मनीचे नेटके शब्द काही
अजुनी मला ऐकू येतात तुझिया
पत्रातले बोलके शब्द काही
आता टाळतो मी तुझी भेट घेणे
छळती तुझे हासरे शब्द काही
आता बोलणे हे मुक्यानेच होते
आता जाहले पोरके शब्द काही
पुढे चालणे धर्म हाचि अपूर्व
विसरू कसे मागचे शब्द काही
थोडे कोपरे खणून बघितले.
खोलीला उथळ मानून बघितले.
मनाला चपळ करून बघितले.
चपळतेला थोडा लगाम लावून बघितले.
चंद्राला भाऊ मानून बघितले .
नि पिंडाला चाहूल देऊन बघितले.
पण शेवटी कळले आयुष्य न उलघडणारे कोडे आहे........
स्वतःला थोडे शांत करून बघितले
रागाला थोडे प्रांत देऊन बघितले
निळ्या आकाशी भ्रमंत करून बघितले
पैसा बाळगून थोडे श्रीमंत होऊन बघितले
समईला वात देऊन बघितले
तर देवाला शाप देऊन बघितले
पण शेवटी कळले आयुष्य न उलघडणारे कोडे आहे........
साला एक प्याला , साला एक प्याला
वाट अशी ती गळयातुनी
अन मेंदुपर्येंत 'थांबा' याचा
मना-मनातुनी रुतलेल्या त्या
कळे कळे हो याला खाचा
हळू हळू मग सैल अंग ते …
खऱ्या खऱ्या मग खोट्या बाता
इकडंम-तिकडंम …. तिकडंम-इकडंम
पायाच्या त्या तिरप्या वाटा
साला एक प्याला , साला एक प्याला …….
मध्येच येतात स्मरणे काही
मध्येच येते डोळ्यात पाणी
स्मृतीभंश ह्या लाघव वेळी
चालू होते बोबड वाणी
मित्राचे मग प्रेम वाढते
घेरे कोरी, नकोरे पाणी
अशी मदीरा भिनत जाते
तिचा मी अन माझी राणी
मूळ गझलेच्या स्वैर अनुवादाचा एक प्रयत्न. गझलेच्या अंगाने लिहिली असली तरी ही निर्दोष गझल नसावी.
क़तील शिफ़ाई यांची मूळ गजल
अपने होंठों पर सजाना चाहता हूँ
आ तुझे मैं गुनगुनाना चाहता हूँ |
कोई आँसू तेरे दामन पर गिराकर
बूँद को मोती बनाना चाहता हूँ |
थक गया मैं करते-करते याद तुझको
अब तुझे मैं याद आना चाहता हूँ |
छा रहा है सारी बस्ती में अँधेरा
रोशनी हो, घर जलाना चाहता हूँ |
आख़री हिचकी तेरे ज़ानों पे आये
मौत भी मैं शायराना चाहता हूँ||
हे सखी
थोडी प्रस्तावना:
बर्‍याच वर्षांनी हिंदी मध्ये काहीतरी सुचले (असं फार क्वचितचं होतं).
म्हटलं इथे प्रकाशित करावे पण मग विचार केला हे बरोबर नाही. मिपा हे मराठी भाषेला वाहिलेले जास्वंदी फुल आहे.
मग याच रचनेचा मराठीत अनुवाद केला. मला स्वतःला फारसा भावला नाही पण पहिला प्रयत्न म्हणून चालु शकेल असे वाटले.
खरंतर अनुवाद किंवा भावानुवाद हा माझा प्रांतच नाही. त्यातल्या त्यात इतर कोणाही कवीची रचना असेल तर काही खरं नाही.
हिंदीतली रचनाही माझीच असल्याने हिंमत करतोय.
शब्दबेवडा
आयुष्याच्या वळणावरती जेव्हा पुरता दमून गेलो
पोट बांधले पायाशी अन् हात हवेचा धरून गेलो
हळवे अंतर खुणवत होते, "संपव जगणे" सांगत होते
मग्रुरीच्या पोटासंगे दडून गेलो; जगून गेलो!
ऐश्वर्याला दिपून इथल्या बघता बघता 'बटीक' झालो
सीता शोधणे भुलुन गेलो! अशोकवनात रमून गेलो!!
अनुभूतीचा सुसाट वारू शब्दामधुनी उधळत गेलो
व्यवस्थेशी 'भिडणे' सोडून शब्दबेवडा बनून गेलो
आस्तिक मी की नास्तिक आहे, जेव्हा कोडे मला सुटेना
परमार्थाशी नाळ जोडुनी मानवतेला भजून गेलो
ओठात माणसांच्या पोटातले उखाणे
मेघात चांदण्यांचे संकेत आड गाणे
आधीन ओघळांच्या वाहे उदंड पाणी
एकांत सागराची पागोळते विराणी
थेंबास थेंब भेटे वाटेत पथिक गोटे
ओसांड अंतराचे पथ सोडुनी समेटे
कधि कुंपणे तळ्याची प्रतिबिंब अंबराचे
साकेत भ्रामकांचे अंदाज थेट खोटे
सारे खरे परंतू हृदयी उलाल कोणी
मातीत सांडलेले उगवे फिरून अवनी
संजीवनी जणू ही गत सुप्त भावनांना
आशा अजून वेडी संदेश हा पळांना
........................अज्ञात
वेळेवर येईना कधी
कामाला कधी मधी
पगाराला सर्वात आधी
तो सरकारी नोकर॥१॥
फाईल्स टाकी ऐसपैस
काम करी सावकास
टेबलाखालुन घेई पैस
तो सरकारी नोकर॥२॥
पैसे घेऊन काम न करी
पार्टीला बोलवी घरी
नेहमीच अपेक्षा धरी
तो सरकारी नोकर॥३॥
जेवण करून झाकी डोळे
कधी चार वाजताच पळे
घरी जाऊन नुसता लोळे
तो सरकारी नोकर॥४॥
वाटेल तेंव्हा घेई रजा
खाऊनपिऊन करी मजा
म्हणे साहेब आहे माझा
तो सरकारी नोकर॥५॥
काम चुकार एक नंबर
काम थोडे बोले फार
टाकी दुसर्‍यावरी भार
तो सरकारी नोकरी६॥
तळ्यात डोकावतांना
दिसत होते प्रतिबिंब ।
काही होते माझे , अन काही माझे पण
तुला समजावून सांगण्याचे वेडे हट्ट
अन तुला गमाविल्याचे कारण….
सर्वकाही …
का मिटावे तू पान असे
अलगद पुसावी झोप
पडताच थेंब मग
खेळ उथळ तरंगांचे
मन मात्र ओले
शोधण्यात प्रतिबिम्ब.….
कधी माझे , अन कधी माझे पण …!
