कविता

आज पहाटे लाजत मुरकत,
बरसून गेला पाउस नवथर
तहानलेल्या धरतीला या
स्पर्शून गेली एक खुळी सर

मातीवरती हलकी नक्षी,
पानांवरती रंग ओलसर
मिटलेल्या पंखात अजूनही
नाजूक ओली हळवी थरथर

पागोळ्यांचे पैंजण छुन छुन,
टपटपणार्‍या ओल्या वेली
हिरवाईची खूण जागवीत
पाऊस येई सोनपावली

मेघ अजूनही विस्कटलेले,
चंद्रकोर ही ओली अजुनी
अन्कुरातले स्वप्न फुलविते
हसरी गंधित मोहक अवनी

ढिश्क्लेमरः
जिंदगी जम चुकी है च्या वेळेस झाला तसा गोंधळ होऊ न देता या वेळेस मी सरळ चाणक्यलाच गळ घातली. म्हटले बाबा रे, ते अनुवाद, भावानुवाद काय मला जमत नाही ते तूच कर, तुला ते भन्नाट जमते. आणि त्याने माझ्या प्रेमाखातर केले त्यासाठी त्याला धन्यवाद देऊन त्याचा अपमान कसा करु? खरंतर, त्याचा भावानुवाद माझ्या मुळ रचनेपेक्षा सुंदर झाला आहे.

तर यावेळेसची हि हिंदी रचना आणि तिचा चाणक्य यांनी केलेला गजलेच्या स्वरुपातला भावानुवादः

मंडळी खालील गीत हे अहिराणी भाषेत (खानदेशी नव्हे) लिहीण्याचा प्रयत्न केला आहे. ही भाषा मला ऐकून ओळखीची आहे परंतु त्यावर माझे प्रभुत्व नाही. यास्तव काही शब्द कमीजास्त असतील तर ते सांगावेत. (अहिराणी भाषेबद्दल येथे माहीती आहे.)

ग बाई तुन्ह नाव शे सुपडाबाई
तू मन्हाकडे का पाहत नाही?
ग बाई तुन्ह नाव शे सुपडाबाई ||

काव्य शोधण्या हवे मन कोमल
हास्य शोधण्या हवे मन निर्मल
प्रेम शोधण्या हवे मन गंभीर
दुखः झेलण्या हवे मन खंबीर

काव्य हे स्फुराया हवे
हास्य हे फुटाया हवे
विचार हे प्रगटाया हवे
भाव हे फुलाया हवे

आम्ही वारकरी, निघालो पंढरपुरी
हाती टाळ, चिपळ्या, वीणा, एकतारी ..

भाळावरी गंध, विठ्ठलनाम छंद
विठ्ठलस्मरणांत होतो सारे धुंद ..

तुळशीवृंदावनाचा डोईवर ना भार
पेलतो विठ्ठल आमचा हा संसार ..

भक्त सारे गुंग मुखात अभंग
भजनात रंग कीर्तनात दंग ..

जातीभेदा वारीत नाही हो थारा
विठ्ठलभावाचा एक सर्वास निवारा ..

उच्चनीच नाही, नाही रावरंक
सर्वांनाच मोही विठ्ठलनाम एक ..

"विठ्ठल विठ्ठल"- गर्जता शिस्तीत
दिंडीला येई जोर, वाडीवस्तीत ..

बाल-वृद्ध चालता चालता वारीत
विठ्ठलाचा जयघोष मुखाने करीत ..

आस लागली पाण्याची ती
कणकण उरात भरली काही
पेरलेले जाळून गेले
मयत झाली जमीन सारी

होरपळलेल्या मयतावरती
लाल उन्हाचा कपडा भारी
उघडे चोच एखादा दाणा
कोरडा घास त्याच्या दारी

किती हरपले किती करपले
कोण कोणास ना तारी
थरथरना-या काळजावरती
जमीनीवर आल्या मरणाच्या धाडी

उन्मळलेले मूळ उठले
हंबरडा फोडी नभाच्या कानी
नभानेही मग सूर लावला
मरणकळाच्या सोडून तानी

देवा आता हार मान तू
बघुनी खालचे तांडव सारे
दिलास जन्म मानवास तू
पण झाले सगळे वानर साले

उभा केला तुला देवळात
अन उद्बत्तीचे सुवास वारे
तुझ्याच पायावरती सजले
मांसाचे ते ढेर सारे

तुला छीनले दगडातुनी
अन तुझे कोरले देह सारे
हिरवे-भगवे वस्त्र चढवुनी
इथेच ठेवले तुझे नाव रे

उद्गाता तू चराचराचा
उरी तुझ्या हा विश्व भार रे
माणसे माणसा खाण्याअगोदर
देवा आता तू खाली धाव रे

कधी बोल तू नेमके शब्द काही
तुझ्या मनीचे नेटके शब्द काही

अजुनी मला ऐकू येतात तुझिया
पत्रातले बोलके शब्द काही

आता टाळतो मी तुझी भेट घेणे
छळती तुझे हासरे शब्द काही

आता बोलणे हे मुक्यानेच होते
आता जाहले पोरके शब्द काही

पुढे चालणे धर्म हाचि अपूर्व
विसरू कसे मागचे शब्द काही

थोडे कोपरे खणून बघितले.
खोलीला उथळ मानून बघितले.
मनाला चपळ करून बघितले.
चपळतेला थोडा लगाम लावून बघितले.
चंद्राला भाऊ मानून बघितले .
नि पिंडाला चाहूल देऊन बघितले.
पण शेवटी कळले आयुष्य न उलघडणारे कोडे आहे........

स्वतःला थोडे शांत करून बघितले
रागाला थोडे प्रांत देऊन बघितले
निळ्या आकाशी भ्रमंत करून बघितले
पैसा बाळगून थोडे श्रीमंत होऊन बघितले
समईला वात देऊन बघितले
तर देवाला शाप देऊन बघितले
पण शेवटी कळले आयुष्य न उलघडणारे कोडे आहे........

साला एक प्याला , साला एक प्याला

वाट अशी ती गळयातुनी
अन मेंदुपर्येंत 'थांबा' याचा
मना-मनातुनी रुतलेल्या त्या
कळे कळे हो याला खाचा
हळू हळू मग सैल अंग ते …
खऱ्या खऱ्या मग खोट्या बाता
इकडंम-तिकडंम …. तिकडंम-इकडंम
पायाच्या त्या तिरप्या वाटा

साला एक प्याला , साला एक प्याला …….

मध्येच येतात स्मरणे काही
मध्येच येते डोळ्यात पाणी
स्मृतीभंश ह्या लाघव वेळी
चालू होते बोबड वाणी
मित्राचे मग प्रेम वाढते
घेरे कोरी, नकोरे पाणी
अशी मदीरा भिनत जाते
तिचा मी अन माझी राणी