खुप मजा यायाची गावांत. पूर्वी एवढा पैसा कधीच दिसायचाच नाही. व्यवहार ज्वारी, बाजरी आणि गहु यांवर चालायचे. आठाभर बाजारी घातली कि हप्ताभरच्या चहाची सोय व्हायची. लोकं कष्टाळु होती तशीच प्रेमळ ही खुप होती. कुना एकाच्या दुःखावर अख्खी गल्लीच काय तर गांव गोळा व्हायचा. हाड़ाचं वैर असलं तरि दवाखाना म्हटलं कि उतरंडीत ठेवालेले पै पैसे निघायचे. अडल्या बाळंतनीला तालुक्याला नेयाला निम्म्यारातिला गाड्या जूपायच्या.
मूठभर खजूर [पूर्वार्ध]
(El Tayeb Salih यांच्या 'A Handful of Dates' या कथेचा स्वैर अनुवाद. ही कथा मूळ अरेबिक मध्ये लिहिली गेली, नंतर तिचे इंग्रजीत भाषांतर झाले.)
एस टी तुन उतरलें तेव्हा बरीच रात्र झालेली. पाऊस थांबला असला तरी ढगांचा निचरा झाला नव्हता. पुन्हाकधी बरसायला सुरुवात होईल याचा नेम नव्हता. तिथुन गांव अजुन कोस भर दुर. लवकर गांव गाठायला हवं तसच ओढाही भरला असल याचा अंदाज घेत त्याने मधली वाट धरली. मधेच एखादी विज चमकायची अाणि वाट दिसायची. तो वाट काढत समोर तर दोन वर्षाच्या चिमुरडीला छातीशी कवटाळुन ती त्याच्या मागं. पायाला चिखलाची लगदाळं चिकटलेली. मधेच एखादा काटा पायात घुसुन रक्तासगट बाहेर यायचा, आग मस्तकाला भिडायची.
जे दिसतं, खरं असतं
ते पटत नाही.
जे अस्तित्वात नसतं
नुसतं भासतं
त्याच्यासाठी तंडायचं.
इतिहासातल्या कथेपायी
एक मेकायला तोडायचं.
भाकर दुसरेच भाजतात
आपण पेटुन राख व्हायचं.
कोपर्यातल्या म्हतारीला कधी उठून तांब्याभर पानी
नाही द्यायचं
अण् झेंडे घेऊन रानोरानभटकायचं.
'तो' सर्वत्र आहे म्हणायचं
वरतुन दगडापुढं रात्रंदिस रांग धरायचं.
'त्याला' ही हे पटत नसल
पोट धरून 'तो' ही हसत असल.
उपासातापासाने 'तेव' पावला असता
तर रसत्यावरचा भिकारी रास्त्यात मावला नसता.
आपण रक्ता-घामाच्ं टाकून पेटी भरतो
आम्ही तेव्हा झोपडपट्टीत राहायचो, रेल्वेच्या जागेत अतिक्रमण झालेली अठरापगड जातींच्या सरमिसळीची गोधडी. एक मोठा निळा फडका आणि बाकीचे छोटे छोटे रंगीबिरंगी ठिगळ असलेली. शहराच्या आजूबाजूच्या शेकडो गावांतून इथे दोन-चार, दोन-चार करत आलेली, मोलमजुरी, हमालीचं काम करणारी बिर्हाडं. आवसेला न चुकता डडंग-डंग...चिक...डडंड-डंग....डडंग-डंग...चिक...डडंड-डंग करत येणारा स्वच्छ कपड्यातला, अगदी वारकरी वाटणारा मांग.
से ह वा ग!
==================================================================
तुझी आठवण मनाला कुरताड़ते,
तुझं आणवाणी पायाणं
रानं धुंडाळनं
तापत्या उन्हात,
अड़मुठ्या पावसात अन् गारठ्यात
मिळलं ते काम करणं
आज ही जेव्हां ऑफिसला निघतो,
अरशात दिसतेस तु
तळपत्या ढेकाळात,
ललाटावरच्या कुंकवासगट घामाच्या धारांत लतफत उभी.
तुझ्या हातातलं खुरपं
माझं काळीज कापतं.
तु ढेकळं फोडायचीस
मला चारान्याची पेन्सिल देण्यासाठी.
दिवाळी ला ठिगळं लाउन नाटी नवी करायचीस
खाकी चड्डी मात्र कोरी शिवायाचीस.
लई भोगलस तू माझ्यासाठी
अता तुला गावांत ठिवनार नई
==================================================================
सिंहगड ने पुण्यातुन निघालो.नेहमी प्रमाणे ट्रेन तुडुंब भरलेली. दरवाज्या जवळच्या पैसेज मधे श्वास घेत उभा होतो. समोर एक मुलगा,साधारणता विशितला, स्वताच्याच् बॅग वर बसला होता. खेड्यातला असावा आणि मुंबईला कुठेतरी कामाला असावा. त्याच्या जवळ तळहातात मावनार नाही असा फ़ोन होता. तसा तो काहीखुप महागडा वगैरे नव्हता. म्हणजे चीन च्ं मॉडल असावं.
लोनावला क्रॉस केल्यावर एक विक्रेता आला. त्यामुलाने मोबाइल साठी स्क्रीन गार्ड विकत घेतले. विक्रेता ९० ला वगैरे म्हणतहोता पन घासाघिस करुण त्याने ते ७० ला
घेतले.
आपले अगोदरचे काढून फेकून दिले. नविन मधे ७० ला तिन मिळाले होते.
