इतिहास

Sheet Anchor of Indian Chronology

अरविंद कोल्हटकर's picture
अरविंद कोल्हटकर in जनातलं, मनातलं
2 Feb 2018 - 3:16 am

अलेक्झँडर, चन्द्रगुप्त मौर्य, चाणक्य, अंभी, पौरस इत्यादि नावे जी आपणास आज ठाऊक आहेत ती सर्व पश्चिमेकडील ग्रीक लोकांच्या लेखनातून उपलब्ध झाली आहेत. भारतीय प्राचीन साहित्यात एकतर अलेक्झँडर, अंभी, पौरस कोठेच भेटत नाहीत आणि 'त्या' प्रसिद्ध लढाईविषयीहि एकहि उल्लेख नाही. अर्थात लढाई झाली हे सत्य आहे कारण अनेक ग्रीक लेखनांमधून तिचा उल्लेख मिळतो पण त्या ग्रीक सैन्यामध्ये कोणी एक चन्द्रगुप्त होता ज्याने चाणक्य ह्या राजनीतिपटु ब्राह्मणाच्या सहकार्याने नंदकुलाचा नाश केला ह्यामागे काही पुरावा नाही.

इतिहासविचार

पुस्तक परीक्षण: "असा होता सिकंदर"

निमिष सोनार's picture
निमिष सोनार in जनातलं, मनातलं
1 Feb 2018 - 6:52 pm

पुस्तक परीक्षण: "असा होता सिकंदर"
लेखिका: इंद्रायणी सावकार
रिया पब्लिकेशन
अजब डीस्ट्रीब्युटर्स

सूचना:

अलेक्झांडर = सिकंदर
पोरस = पुरू = पुरुषोत्तम = पौरव देशाचा राजा
चाणक्य = कौटिल्य = विष्णुगुप्त

परीक्षण:

नुकतेच "असा होता सिकंदर" हे पुस्तक मी वाचून पूर्ण केले.
लेखिका "इंद्रायणी सावकार" यांची "लेखनशैली" काय वर्णावी? एकदम अद्भुत अशी शैली!

इतिहासवाङ्मयसाहित्यिकसमीक्षाअनुभवमतशिफारस

'नासक' नावाचा हिरा आणि दुसर्‍या बाजीरावाची संपत्ति

अरविंद कोल्हटकर's picture
अरविंद कोल्हटकर in जनातलं, मनातलं
29 Jan 2018 - 7:41 pm

माझ्या समजुतीनुसार बाजीराव आणि अन्य हिंदुस्तानी राजे-महाराजे आणि नबाब ह्यांच्याकडून ब्रिटिशांनी वेळोवेळी ज्या रकमा आणि जडजवाहीर युद्धाच्या मार्गाने मिळविले त्यांचे पुढे काय झाले ह्याबद्दल आपल्याकडे स्पष्ट अशी काहीच माहिती उपलब्ध नाही. ती संपत्ति ब्रिटिशांनी 'लुटली' एवढेच आपण म्हणू शकतो. आता बुक्स.गूगल सारख्या स्थळांमुळे १८व्या-१९व्या शतकातले छापील साहित्य आपल्याला नव्याने उपलब्ध झाले आहे आणि बाजीरावच्या संपत्तीचे काय झाले ह्याचे पुष्कळसे समाधानकारक उत्तर मिळू शकते. ते वाचकांना मनोरंजक वाटेल अशी अपेक्षा आहे.
 

इतिहासलेख

सातारा छत्रपतींची २३३ हिऱ्यांची पगडी?

मनो's picture
मनो in जनातलं, मनातलं
29 Jan 2018 - 6:53 am

महाराष्ट्राच्या इतिहासाशी संबंधित अनेक मौल्यवान खजिने परदेशांत आहेत. दुर्मिळ चित्रे, मूळ हस्तलिखिते, पोथ्या, मूर्ती एवढेच नव्हे तर हिरे, माणके आणि सोन्याच्या वस्तूही त्यात आहेत. थोड्या दिवसांपूर्वी श्री. संकेत कुलकर्णी यांनी नाशिक-हिरा याच्याबद्दल एक संशोधन प्रसिद्द केले होते. या वेळी लंडनमध्ये नव्हें तर अमेरिकेतील अश्याच एक विशेष मौल्यवान वस्तूची ही कहाणी. आजच्या महाराष्ट्र टाइम्स मध्ये ही बातमी प्रसिद्ध होत आहे. माझा हा लेख इतिहासप्रेमी आणि संशोधकांसाठी इथे टाकत आहे. हा लेख मूळ स्वरूपात शेवटच्या तीन पॅराग्राफ्सकट सोशल मीडियावर अथवा इतर कुठे शेअर करण्यास माझी काही हरकत नाही.

इतिहासमाहिती

मोनालिसाच्या गूढ स्मिताची विलक्षण रहस्यकथा (भाग २)

चित्रगुप्त's picture
चित्रगुप्त in जनातलं, मनातलं
26 Jan 2018 - 4:06 pm

यापूर्वीचे कथानक (मोनालिसाच्या गूढ स्मिताची विलक्षण रहस्यकथा भाग १):
https://www.misalpav.com/node/41194
पॅरिस मध्ये ‘मोनालिसा’ चे चित्र बघताना मला ती तिथून सोडवण्याची विनंती करत असल्याचा भास झाला. दुसरे दिवशी रात्री ‘क्लो ल्यूस’ या लिओनार्दोच्या प्राचीन निवासस्थानात खुद्द लिओनार्दो दा विंचीने मी त्याचा ‘लॉरेन्झो’ नामक पट्टशिष्य असल्याचे सांगून मला भूतकाळाच्या सफरीवर पाठवले…
… या भागात ‘लॉरेंझो’ या माझ्या पंधराव्या शतकातील पूर्व- जन्माची हकीगत वाचा:

कलाइतिहासवाङ्मयकथासमाजप्रवासव्यक्तिचित्रमौजमजारेखाटनप्रकटनविचारआस्वादविरंगुळा

गीताई माऊली माझी...

विकास's picture
विकास in जनातलं, मनातलं
22 Jan 2018 - 1:20 am

​आचार्य विनोबा भाव्यांनी त्यांच्या आईला गीता ऐकण्याची इच्छा होती पण संस्कृत येत नव्हते म्हणुन, श्रीमद्भगवद्गीतेचे "गीताई"च्या रुपाने मराठीकरण केले. ते करताना, मूळ श्लोक आणि त्यांचे छंद वगैरे जसेच्या तसे ठेवण्याचा त्यांनी यशस्वी प्रयत्न केला. गंमत म्हणजे आईच्या प्रेमापोटी गीता मराठीत आणली पण त्याच गीतेस पण आई समजत त्यांनी सुरवातीस एक चांगला श्लोक लिहीला आहे:

गीताई माऊली माझी |
तिचा मी बाळ नेणता |
पडता रडता घेई, उचलूनी कडेवरी ||

धर्मइतिहासवाङ्मयसमाजजीवनमानविचारप्रतिभा

पानिपतचे खलनायक - दोन नवीन चित्रे

मनो's picture
मनो in जनातलं, मनातलं
14 Jan 2018 - 10:42 am

चित्र १ शुजा-उद्दोला

Shuja-uddola

चित्र २ अहमदशाह अब्दाली

Ahmadshah

इतिहासलेखबातमी

पहिल्या महायुद्धातील कोल्हे

अमित खोजे's picture
अमित खोजे in जनातलं, मनातलं
10 Jan 2018 - 2:11 am

कोल्हा हा कुत्र्याच्या जातीतील एक अत्यंत हुशार, कळपात राहणारा, आणि अत्यंत निष्ठुर प्राणी आहे. पहिल्या महायुद्धाच्या काळात १९१६-१९१७ मध्ये कडाक्याच्या हिवाळ्यात विल्नीयस आणि मिन्स्कच्या भागात जर्मन आणि रशियन सेना एकमेकांशी लढत होत्या. बर्फात अत्यंत प्रतिकूल परिस्थितीत लढताना दोन्हीकडच्या सैन्याची अगदी दैन्यावस्था झाली होती. तेथील बर्फाळ भागात राहणाऱ्या कोल्ह्यांनाही युद्धात मृत्युमुखी पडलेल्या सैनिकांची चांगली मेजवानी मिळत होती. जिवंत माणसाच्या गरम रक्ताची चटक त्यांना लागत चालली होती. थोडा धीर दाखवून ते एकट्या दुकट्या सैनिकांवर देखील हल्ला करू लागले.

इतिहासलेख

पानिपत - सदाशिवराव भाऊंच्या वीरकथा

मनो's picture
मनो in जनातलं, मनातलं
31 Dec 2017 - 6:49 am

काही दिवसांपूर्वी श्री. जयंत कुलकर्णी यांनी "सुरजमल जाट आया भाऊके दरबार" अशी पानिपत लढाईवरती तीन भागात लेखमालिका लिहिली होती.त्यात त्यांनी श्री जोशी यांच्या एका पुस्तकाच्या आधारे पानिपत विषयी ज्या आख्यायिका त्या काळात प्रचलित होत्या, त्याविषयी लिहिले आहे. ती लेखमालिका इथे वाचायला मिळेल

सुरजमल जाट आया भाऊके दरबार

ती मालिका वाचून मूळ पुस्तक वाचायची उत्सुकता खूप वाढली. श्री जयंत कुलकर्णी याना व्य. नि. करून विचारले पण त्यांच्याकडे पहिली पाने गेली असल्यामुळे पुस्तकाचे नाव नव्हते. आणि त्यांना मूळ पुस्तक सापडत नव्हते.

इतिहासप्रकटन

(नोटा)

ज्ञानोबाचे पैजार's picture
ज्ञानोबाचे पैजार in जे न देखे रवी...
12 Dec 2017 - 2:17 pm

पेरणा सांगायलाच पाहिजे का दर वेळी?

चालः- गे मायभू तुझे मी

नोटा

नोटा कितीक असती
हजार पाचशेच्या
नाही कुणास मुल्य
कागद वाटती साऱ्या

दूरस्थ आयकर विभाग
ठाऊक पाहतो मजला
डोळ्यांत् कॅशियरच्या
अनुकंप दाटलेला

झालो विवश परंतु
बोलणार काही नाही
निःशब्द भावनांना
होळीच साक्षी राही

अत्यंत भित्रे
08112016
पैजारबुवा,

काणकोणकोडाईकनालगरम पाण्याचे कुंडइतिहासबालकथाआईस्क्रीमऔषधोपचारकृष्णमुर्ती