मुक्तविहारींची भाषणभरारी

१ तारखेच्या घारापुरी कट्ट्याहून अचानक गायब झालेले मुवि २ तारखेच्या दुसर्‍या कट्ट्याला उगवले. तेव्हा या मधल्या काळात आणखी कुठे कट्टा होता का काय अशी विचारणा त्यांच्याकडे केली तेव्हा त्यांचा आणखी एक पैलू समोर आला. डोंबिवली इथल्या ब्राह्मण सभेत "तुम्हाला आवडलेला दिवाळी अंक" या विषयावरच्या भाषणांच्या स्पर्धेत मुवि यांनी भाग घेतला आणि चक्क दुसरं बक्षीस पटकावलं. या बक्षीस मिळवणार्‍या भाषणाबद्दल स्वतःच लिहायला त्यांना बरे वाटेना, मग म्हटलं, चला मीच मिपाकरांना याबद्दल सांगते.

डोंबिवलीची ब्राह्मण सभा बरीच जुनी. १९३५ सालची स्थापना झालेली ही संस्था अनेक सामाजिक उपक्रम राबवत असते. त्यांच्याकडे एक मोठे ग्रंथसंग्रहालय आहे असे ऐकले आहे. त्यामुळे वाचनाची आवड असलेल्या सदस्यांसाठी त्यांनी अशी स्पर्धा ठेवली यात नवल ते काय! पण विशेष म्हणजे सुमारे १२५ श्रोत्यांच्या समोर आयत्या वेळी तयारी करूनही छाप पाडणारे भाषण करून मुविंनी दुसरे बक्षीस पटकावले. या भाषणाचा विषय होता, "माझा आवडता दिवाळी अंक - मिपा दिवाळी अंक २०१३."

एकूण १२ स्पर्धक होते.त्यातील १० स्त्रिया तर २ पुरुष होते. पैकी १ पुरुष आलाच नाही. मग मुविंनी आयोजकांना विनंती करून त्यांचा नंबर सगळ्यात शेवटी ठेवला होता. शनिवारी १ तारखेला संध्याकाळी ५ वा. स्पर्धा सुरु झाली आणि पहिल्या घारापुरी कट्ट्यात बिज्जी राहिल्यामुळे मुवि स्पर्धेला संध्याकाळी साडे सहाला पोहोचले. २ स्पर्धकांनंतर त्यांचा नंबर लागला.

११ स्पर्धकांमधे मुवि हे एकटेच पुरुष स्पर्धक होते. यावरून सामाजिक कामात महिला आघाडीवर असतात इ. निष्कर्ष सहज काढता येतील. पण तो अजून एका धाग्याचा विषय ठरेल. त्यामुळे सध्या या स्पर्धेची आणि भाषणाची माहिती घेऊया.

१. प्रभा साळवेकर - साधना

२. जयंत फाटक - मिसळपाव (इ-दिवाळी अंक)

३. सुनिता सामंत - कालनिर्णय

उत्तेजनार्थ

४. अनुराधा आपटे - चार चौघी

अशी बक्षीसे मिळाली. कार्यक्रमाचे फटु मुविंकडून मिळवण्यात आले आहेत.

१) मुवि भाषण करताना.

२) मुवि सौ. बिवलकर यांच्याकडून बक्षीस घेताना

३) मुवि आभाराचे भाषण करताना (या फोटोत डाव्या बाजूला आहेत त्या मुविंच्या वाचनप्रिय उत्साही आई)

आता पाहूया, मुविंनी केलेले बक्षीसाचे भाषण.

-----------------------------------

माननीय अध्यक्ष महोदया , परीक्षक मंडळ आणि उपस्थित रसिक जनहो,

कुणीतरी म्हटलेच आहे की....

अक्षरांना नसते दु:ख आणि अक्षरांना नसते सुखही....ते वाहतात जी ओझी ते तुमचे आमचे अनुभव असतात. इथे हजर असलेल्या प्रत्येकालाच बरे-वाईट अनुभव आलेले आहेत. आपल्या प्रत्येकालाच वाटते. की आपले हे अनुभव, कुणाला तरी सांगावेत किंवा कुठल्या तरी मासिकात ते छापून यावेत आणि आपला लेख दिवाळी अंकात लेख छापून आला, तर त्या लेखकाला आनंद होतोच होतो.समजा आपल्याला एखादा चांगला लेख आपल्याला आवडला, तर त्या लेखकाला पत्र पण लिहावेसे वाटते. तसेच लेखकाला पण आपला लेख किती जणांनी वाचला आहे, हे जाणून घ्यायची उत्सुकता असते. चांगल्या लेखावर झालेली खेळी-मेळीची चर्चा, लेखकाच्या लिखाणातील त्रुटी दूर करायला मदत करते. ज्याचा फायदा वाचकांनाच होतो. त्यांना अधिक सकस वाचायला मिळते. आणि ही अशीच खुले आम चर्चा होते ती एका इ-दिवाळी अंकावर, ज्याचे नांव आहे. "मिसळपाव.कॉम चा दिवाळी अंक"

साधारण १९९६ मध्ये मायबोली.कॉमच्या माध्यमातून मराठी माणसे एकत्र यायला लागली आणि मराठी माणसांच्या प्रथेप्रमाणे, ई-दिवाळी अंक पण निघू लागले. मायबोलीचाच आदर्श घेवून इतर पण काही मराठी वेबसाईट्स तयार झाल्या जसे उपक्रम्, मी-मराठी, ऐसी अक्षरे, मनोगत आणि एक तेज तर्रार लोकप्रिय साईट "मिसळ-पाव.कॉम". ह्या वर्षीचा "मिसळपाव.कॉमचा" दिवाळी अंक फारच बहारदार होता.

आपण प्रत्येकजण दिवाळी साजरी करतोच आणि सुट्ट्या मिळाल्या तर भटकंतीला पण जातो. ह्या वर्षी पण काही मिपाकर भटकंतीला गेले होते. पण कुठे तर "मंगळावर". त्याचे एक विनोदी प्रवासवर्णन "मुवि" ह्यांनी लिहीले आहे. अरे हो, ह्या साईटवर बरेच जण टोपण नावाने लिहीतात. तुम्हाला-आम्हाला जसा प्रवास करतांना काही अडचणी येतात. तशाच अडचणी ह्या मिपाकरांना पण आल्या. पण त्यांनी डगमगून न जाता,त्या अडचणी पार केल्या. थोडक्यात काय तर अडचणी आल्या तरी न घाबरता, प्रवास करा. असा मोलाचा संदेश विनोदी ढंगाने लेखक सांगून जातो.

दिवाळीत गोड नसेल तर दिवाळीची मज्जा काय्? आणि इथे अशाच अनेक सुंदर पाककृती वाचायला, पहायला मिळतात.

असे गोडाचे पदार्थ खाल्यावर दांत किडण्याचा संभव असतो. पण "अजया" ताईंनी लिहीलेल्या "दातांची काळजी कशी घ्यावी?" ह्या लेखाने आपण योग्य ती काळजी घेवू शकतो.

दिवाळी म्हटली की, थोडा फार खर्च हा होणारच. नेहेमीच्या तेल आणि साबणाच्या जागी उंची तेल-साबण हे येणारच. थोडा फार खर्च कपडे किंवा फराळ ह्यावर तर होतोच पण त्यातून फटाके पण सुटत नाहीत. कधी कधी वाटते, कशाला करायचा इतका खर्च? पण गवि नावाचे कवि हा खर्च करा असे सांगून, एक दिवस तरी स्वतःसाठी जगा, अशी त्याची कारणमीमांसा करतात.

प्रभाकर पेठकर नावाचे एक लेखक, बालपणीतल्या दिवाळीचे वर्णन करतात. किल्ले आणि आकाशकंदिला बरोबरच, न वाजलेले फाटके शोधण्याचे प्रसंग वर्णन करतात. आज काल फटाके उरतात, ही चैन नसून, तो पैशांचा माज आहे, असे परखड मत ते व्यक्त करतात. मज्जा करा पण अनावश्यक खर्च टाळा, हे त्यांनी योग्य शब्दांत सांगीतले आहे.

आणखीही कित्येक सुंदर लेख, कथा, पाककृती यांनी हा अंक सजलेला आहे.

आणि ह्या दिवाळी अंकातील, माझा सर्वात आवडता लेख म्हणजे, संपादकीय. ह्यात संपादकांनी इ-दिवाळी अंकाची खास वैशिष्टे सांगीतली आहेत.

१. तो हवा तेंव्हा वाचता येतो. वाचनालयात गेल्यावर "आवाज","जत्रा"."किस्त्रीम." नाही मिळाले तर आपला हिरमोड होतो. ह्या इ अंकांमुळे तो होत नाही.

२. कागद,शाई ह्या गोष्टींची गरज नसल्याने, पर्यावरणाचे संरक्षण होते आणि साहजिकच प्रदूषण कमी होते.

३. जसा वेळ मिळेल तसा आणि कितीही वेळा, हे अंक वाचता येतात.

तुम्हाला पण कधी हा अंक वाचावासा वाटला तर आमच्या "मिसळपाव.कॉम" ह्या साइटला भेट द्या. हे अंक वाचण्यासाठी तुम्हाला सभासद व्हायची पण गरज नाही. अहो, प्रत्येक सुंदर गोष्ट विकत, थोडीच घ्यावी लागते.

---------------------------------