कविता

तासंतास समुद्र प्यायलो मी,
दिवसभराचा सारा मुद्राभिनय,
तपशिलासकट, थोडा-थोडा करून...
बराच समुद्र प्यायलो मी.

समुद्र....
स्वत:हुन जवळीक साधत,
पायांशी घोळणारा...
अथवा, सगळी गरळ मागे टाकुन,
कोरडा निघून जाणारा.

सारे ढग हाकून थकल्यावर,
सूर्य गिळायला मोकळा झालेला..
लाल समुद्र.

एक दिवसाचा समुद्र फाडून ओतला
डोळ्यांमध्ये, मावळत्या तप्त सुर्यासकट.

डोह काळा डोक्यावरी अन् ,
तारकाही भरजरी..
एक चन्द्र वाहता अन्
एक होड़ी धावती.

हिरे माणिक तरंगते,
जणू लक्ष दिव्यांच्या मैफिली,
कुजबुज त्यांची मोकळी..
'ति' राहिली ना आपली.

निखळले कमजोर तारे,
दोष देऊनि मला...
मी मूक राहून पळभरी,
श्रद्धांजलि त्यांस वाहिली.

लोटुनी गुंबज मनोहर,
तिज पापण्या मग श्रांतल्या..
भिस्त मजवर टाकुन सारी,
ती 'रातराणी' झोपली.

आज मी माझा कुंचला कागदावर शिंपित आहे
लेखणी दवात डूबवतो आहे
कागदावर लेखणीच काय
कुंचलासुद्धा आज निष्प्रभ झालाय
कारण तू जाताना
माझी लेखणी माझा कुंचला
सोबत घेऊन गेलीस ते ही कायमची !
जाताना तेवढ माझं मन मात्र विसरलीस
माझं मन , माझा कुंचला , माझी लेखणी
आजही तेवढीच तळपते आहे
रंग भावनांचे, रंग उत्कटतेचे , रंग उसत्वाचे ,
रंग विरहाचे ,रंग प्रणयाचे ,रंग प्रेमाचे ,
रंग सदोदित संवादांचे
आताशा मी कागदावर उमटवत आहे
आजही तळपते आहे माझी लेखणी, माझा कुंचला !!
तुझी नेत्रापालवी औस्तुक्याने फुलते आहे

प्रस्तावना: हि अप्रतिम कविता प्राजक्त देशमुख यांची ५ वर्षांपूर्वी लिहीलेली आहे. आजही ती तितकीच टवटवीत आहे. मुळात शेक्सपिअर हा फार कठीण विषय. पण प्राजक्तचे वाचन या कवितेत अगदी ठिकठिकाणी जाणवते. मला या कवितेचे रसग्रहण करणे काही जमले नाही, पण हि कविता तुमच्यासमोर आणण्यावाचूनही राहवले नाही. अर्थात हे करण्यापूर्वी कविची परवानगी घेतलेली आहेच.

टु शेक्सपिअर विथ लव

तू होतास तेव्हा आम्ही नव्हतो
तू गेलास तेव्हाही आम्ही नव्हतो,

पांढ-या टोकपिसाने...
तुला लिहतांना कधी पाहिलं नाही

लाटा समुद्राच्या सखे पायात तू माळु नको,
बेडयाच त्या पैंजण न्हवे, त्यावरी भाळु नको।

चंद्र हा निघतो प्रवासा रोजच्याच भेटगाठी
गोंदुनी भाळी तयाला, तू अशी मिरवू नको।

मुक्त वारा या नभीचा नाद याचा मोकळा,
जखडूनि केशी तयाला, तू अशी अडवू नको।

वाहते हे जल-कलंदर, राख़ण्या मर्जी स्वत:ची,
पाट बांधुनी तयाला, तू अशी फिरवू नको।

लाभतो कधी का किनारा, या नभाला सखे,
क्षितिज-कुम्पण तव नयनिचे, त्यावरी बांधू नको।

एका ता-याचे तुटलेपण,
रात्रीच्या काळ्या पलटावरून
घरंगळत कोसळले.

आपल्याच बांधवांच्या मैफ़िलितुन,
निर्दयपणे निष्कासित
तो झेपावला प्रलयाकडे.

तेव्हा पृथ्वीवरिल अजाणांनी,
त्यांच्या इच्छा-आकांक्ष्यांचे गाठोडे
या दिशाहिनाला सोपवले.

अगणित अत्याचार सोसलेस तू आ‌ई

आ‌ई, तुझ्या अंगावरचे मौल्यवान दागिने
लुटले आमच्या चैनीसाठी आम्ही
तू क्षमा केलीस
आ‌ई, तुझ्या हृदयावर चालवले आम्ही
असंख्य नांगरांचे फाळ
तू क्षमा केलीस
आ‌ई, तुझे दुधाने भरलेले स्तन
बुलडोझरने कापून टाकले आम्ही
तू क्षमा केलीस
आ‌ई, तुझ्या दुधात हलाहल
जहरिले वीष कालवले आम्ही
तू क्षमा केलीस

आ‌ई, आज पर्यंत आमचा प्रत्येक अपराध
तू पोटात घातलास
कृतघ्न उपजलो आम्ही
उन्मत्त झालो आम्ही
निव्वळ स्वार्थी, भ्रष्ट, नतद्रष्ट झालो आम्ही
आतातर निर्लज्ज, हलकट झालोय आम्ही

मन श्रावण ओला, मन यमुनेचा तीर
मन स्वैर पाखरू घुमणारे भिरभीर
मन लहर जळाची उसळे व्यर्थ दहादा
मन वृन्दावानिची अबोल वेडी राधा

मन मागे पडले खिन्न आर्त गोकूळ
मन माय एकटी अधिर, विरह-व्याकूळ
मन क्षीर शुभ्र, मन फुटलेला घट ओला
मन मोरपंख केसात जुना रुजलेला

मन वेडा कान्हा, मन ओला घननीळ
मन सांज केशरी, मन वेळूची शीळ
मन अथांग सागर, मन तुटलेले पाश
मन निर्मोही, निश्चयी द्वारकाधीश...

अदिती जोशी

मी शब्दच हरवून बसलो
आज शोधतो आहे तेच स्वप्न
स्वप्नात माझिया मीच
हरवलो आहे
माझेच शब्द नि माझीच वाचा

एक वेडी आशा
मिळतील का मला माझे शब्द
शोधतो आहे किनारे
नि आधारसाठी धरलेले ते
सृजनाशील हात
आज इनद्रधनुत पुन्हा तेच रंग
भेटतील का मला
शोधतो आहे मी माझेचे शब्द
नि माझीच स्मृतिपटले

केली लाख आर्जवे
तरी सांज हात सोडवून गेली
नको नको म्हणताना
मला ह्या रात्रीस बांधुन गेली

मिटले सारे नकाशे
सार्‍या दिशा विझुनी गेल्या
होता जिचा दिलासा
ती सावलीही पळून गेली

येई काळोख अंगचटीस
लोचट वारा झोंबे तनामनास
उडताना घरावरी टिटवी
अंगभर शहारा टाकित गेली

मेघ नौबती झाडती
आसमंत गडगडाटी हासे
तो पोहचला वेशीवर
वर्दी दामिनी देऊन गेली

वाटे पळुनी जावे
तर तो दारी उभा ठाकला
मदतीस मारली आरोळी
त्याच्या हसण्यात विरुनी गेली