प्रेमकाव्य

तुझी आठवण, साठवणींच्या कोंदणात अशीच पडून राहिली

गंध मनाचा उडाला नभी

थेम्ब बनुनी खाली कोसळली

तुझी आठवण साठवणींच्या कोंदणात अशीच पडून राहिली

झिजूनी काय मिळवले, माउली ?

चूल मोकळीच राहिली

हात जरी असले मदतीस हजार

तुझी चव मात्र आतच राहिली

उत्तरे न मिळती कोड्याची

सर्व दडले या अंतरी

मनी साठले भंगार सारे

अंगार बनुनी जाळी जीवा

ज्वाला जिथे तिथे पोहोचली

तुझी आठवण, साठवणींच्या कोंदणात अशीच पडून राहिली

चूक घडली , क्षमा नाही , अक्षम्य अपराध हा

आम्ही काशी नाही दाविली

अंगांगाची झाली लाही...
सैल नसू दे मिठी जराही!

मेघामाजी उनाड तडिता
तू सागर मी अवखळ सरिता
मला वाहू दे तुझ्या प्रवाही...
सैल नसू दे मिठी जराही!

पदरामधुनी लबाड वारा
घिरट्या घालत फिरे भरारा
गंध तनुचा दिशांत दाही...
सैल नसू दे मिठी जराही!

माझ्याशी तर वाद घालते
मला नाही,ते तुला सांगते
पायामधली पैंजण काही...
सैल नसू दे मिठी जराही!

रोम-रोम रोमांचित होवू
स्पर्शच केवळ स्पर्शच लेवू
अधरा दे अधरांची ग्वाही...
सैल नसू दे मिठी जराही!

छंदात बांधण्याचे,
गेले सखे दिवस ते |
मज अभिजात जे उमजले,
ते मुक्त छंद होते....||

त्याने 'तुझ्यावर प्रेम आहे' म्हटल
तर ती खळखळुन हसते
हो किंवा नाही काहीही सांगत नाही
फक्त्त् थोडी अबोल होते

ती अबोल झाली की
त्याच्याही जीवाची तगमग होते
त्याची होणारी तगमग पाहुन
ती पुन्हा खळखळुन हसते.

त्याच्या या प्रेमापुढे नेहमी
अस्वस्थ् उदास होते ती
तिचही आहे त्याच्यावर प्रेम्
पण सांगत नाही ती

तिच्या अशा वागण्याने
तो ही हतबल निराश होतो
आता थांबायला हव आपण
अस वाटुनही पुन्हा अडकतो

अवेळी मोहरावे तू.. ऋतूंना साद घालावी
तुझ्या नाजूक ओठांनी कळ्यांची चुंबने घ्यावी!

फुले वेचून मी सारी तुझ्या हातात देताना
तुझ्या अलवार स्पर्शांनी मला आलिंगने द्यावी!

कपाळी चंद्र कोरावा,चुड्याने चांदणे ल्यावे
तुझा शृंगार होताना,गुलाबी रात्र जागावी!

जरासा तोल ढळला की मला बाहूंत घ्यावे तू
तुझ्या आरक्त डोळ्यांची शराबी धुंद मी प्यावी!

सुगंधी स्पंदने अपुली उराशी खोल लपवू,ये...
फुलांचे देह शिणले की, धुक्याची शाल ओढावी!

—सत्यजित

११व्या शतकामध्ये होऊन गेलेल्या 'बिल्हण' ह्या काश्मीरी कवीच्या नावाने ओळखल्या जाणार्‍या 'चौरपंचाशिका' ह्या कमीअधिक ५० श्लोकांच्या काव्यामागची कथा अशी आहे. काव्याचा कर्ता एका राजकन्येचा शिक्षक म्हणून कार्यरत असतांना तरुण शिक्षक आणि त्याची शिष्या हे परस्परांवर अनुरक्त झाले आणि कवि गुप्ततेने रात्री आपल्या प्रियशिष्येच्या सहवासामध्ये प्रणयक्रीडा करण्यात घालवू लागला. अनेक रात्री ही गोष्ट गुप्त राहिली पण अखेरीस राजाच्या कानावर ही गोष्ट पडली. संतप्त राजाने अपराधी कवीस मृत्युदंडाची शिक्षा सुनावली.

मंद धुंद ही हवा...
सहवास तुझा हवा हवा..
नितळ कांतीवरील दवातून..
ओघळू दे गंध नवा!

पहाट वारा... सरसर काटा..
नयन पुष्पे अर्धोन्मलीत ती..
कोकीळ कंठी माळ अडकली;
युगुल कबुतरे मूक होती!

मोहक कटीवर घट्ट मिठी अन्..
कुंतलात त्या मन बहकले!
नव यौवना तू.. मोहक.. सुंदर..
सूर्य किरणांनाही मोह पडे!

शंका/समाधान.
*
या विशाल अवनी वर्ती,
प्रशांत सागर वसतो
त्यास भेटण्या सरिता का
धावते जणू अभीसारीका?
*
त्या लाल कमल पुष्पात
गोड मकरंदाची रेलचेल
आत भ्रमर कैद होतो
रात्री तिथेच का रमतो?
*
गगनात चंद्रमा हसतो
धवल प्रकाश पसरतो
ते मनोहर दृश्य बघुनि
का सागर उफाळतो?
*
ति फुले रंगी बेरंगी
मादक रस गंधाने फुलती.
त्या रान पुष्पा वरती..
का भ्रमर असा घुटमळतो?
*
त्याच्याच नाभी कमलांत
कस्तुरी गंध दरवळतो
तरीही तो कस्तुरी मृग
का शोध घेत फिरतो?
*

पेरणा अर्थात

Foolपाखरा

प्रथम तुज पाहता क्षणी
काळजाचा ठोका चुकला
प्रीतीच्या रंगात रंगूनी
जीव माझा भुलला

न दिसता तू
जीव होई कासावीस
दिसता क्षणी तू
फिरे अंगावरी मोरपीस

टाकावा तू प्रेमळ कटाक्ष
लाभावा तुझा सहवास
रहावीस तू मजसमीप
हीच या मनीची आस

जवळी असता तुला
एकटक पहावस वाटत
डोळ्यात माझ्या तुला
साठवून घ्यावस वाटत

मोहक तुझ्या हास्यान
होई जगाचे विस्मरण
मधाळ त्या शब्दांनी
गळूनी पडे माझे मीपण