शिक्षणाच्या नावानं चांगभलं !

नुकतचं तोत्तोचान वाचुन संपवलयं. रिलेट करतोय.

लेख आवडला.. whatsapp वर शेअर करू शकतो का?

इसापनीती आठवली..

‘The Animal School’ पुन्हा या स्वरूपात वाचूनही आवडली. या प्रश्नावर विचारमंथन होणे आवश्यक आहे.

सध्या शिक्षणाच्या क्षेत्रात खुपच बदल होत आहेत. बर्‍याच बाबत आपणही अंधारात आहोत. यावर एक वेगळा धागा असावा. नविन माहिती बाबत धन्यवाद.

मार्मिक लिखाण..

आपल्या पाल्याला बत्तीस कला आणि चौसष्ठ विद्या याव्यात असं वाटणाऱ्या प्रत्येक पालकासाठी एक अत्युत्तम गोष्ट.

मुले आणि सुसंस्कारीत माणसे, विचार-मथंनातून आणि स्वतःची आकलन शक्ती वापरून बरेच काही आत्मसात करतात आणि स्वतःच्या पायावर उभे राहतात, असा स्वानुभव आहे.

पालकांनी वाचली पाहिजे अशी गोष्ट.

मी सुद्धा एक पालक आहे. आणि माझी मुले अजून पहिलीत सुद्धा पोहोचली नसल्याने मला बरंच काही वेगळं करण्याचा वाव आहे असं माझ्या अनेक मित्र-मैत्रिणींना वाटतं. म्हणजे माझ्या मुलांना marks च्या race मध्ये मी तरी ढकलू नये असं त्यांना वाटतं. आणि मला सुद्धा त्यात अयोग्य काहीच वाटत नाही.

आता एक पालक म्हणून मी फक्त त्यांच्या शालेय जीवनाचा विचार न करता साहजिकच त्यांच्या आयुष्याचा विचार करतेय. मग भारतात राहून त्यांना जर व्यवस्थित राहायचा असेल, म्हणजे आत्ता त्यांना ज्या गोष्टींची सवय आहे त्यात काही compromise न करता जगायचं असेल तर त्यांना खरंच marks च्या race मधून बाजूला होऊन चालेल का? मी IT मध्ये आहे. १० पेक्षा जास्त वर्षांचा अनुभव आहे. तरी सुद्धा मला अजून सुद्धा दहावीचे marks विचारले जातात. माझ्या सध्याच्या क्षमता, माझा अनुभव ह्या पेक्षा जास्त महत्त्व त्या गोष्टींना आहे. मग पुढे जाऊन माझ्या मुलांच्या बाबतीत असंच होणार. गुणपत्रिका महत्त्वाची आहे हे जर मला आत्ता स्पष्ट दिसतंय तर मी कशी काय माझ्या मुलांना त्यापासून दुर ठेवणार?

आणि स्वतःचा व्यवसाय करायचा म्हटला तर त्यात किती अडचणी असतात ते इतक्या जवळच्या लोकांकडून ऐकलंय कि मी त्याय हात सुद्धा घालू इच्छित नाही. मग मुलांना शास्त्र/गणित नाही आलं आणि त्यांची आकलन शक्ती खूप छान असेल; ते अगदी street-smart असतील. पण त्यांच्या भविष्याची थोडीतरी चिंता मला पालक म्हणून वाटणारच.

त्यातून आता मध्यम मार्ग म्हणून आम्ही मुलांना दोन्ही कडे concentrate करायला सांगू पाहतो. त्यांना आता शाळेत तर marks मिळवावेत असा आमचा आग्रह; अधिक street smart बनावेत असाही प्रयत्न. म्हणजे मुलांची वाट.

ह्यातून खरंच काही मार्ग आहे का? मला काही मार्ग दिसला तर खरंच हवाय. आणि मला तो मार्ग implement करण्यासाठी वेळ आहे, तयारी आहे. प्रश्न असा आहे कि त्यासाठी ज्या गोष्टी मला आत्ता आणि त्यांना नंतर compromise कराव्या लागतील त्यासाठी मनाची तयारी कशी करावी?

खूपच उद्बोधक कथा....

अतिशय मार्मिक कथा.

सन्दिप & मुवि..........सहमत्...मध्यम वर्गीय लोकान्ची गुण आधरित मनसिकता बदल्न्यास वेळ् लागेल.

मध्यम वर्गीय लोकान्ची गुण आधरित मानसिकता बदल्न्यास वेळ् लागेल.
एक महत्त्वाची गोष्ट -- आजही दहावी बारावी किंवा स्पर्धा परीक्षेत गुण मिळवून चांगल्या कॉलेज मध्ये प्रवेश मिळाला तर वयाच्या २२-२३ ला मूल चांगली नोकरी मिळवून लवकर स्थिर स्थावर ( "सेटल" म्हणायचं) होतं. त्यामुळे आयुष्यभर कष्ट काढून बरी परिस्थिती मध्ये आलेल्या मध्यमवर्गीय पालकांना पन्नाशीच्या आसपास "मानसिक" स्थैर्य मिळते हि वस्तुस्थिती डोळ्या आड करता येणार नाही. आणि हा राजमार्ग आहे हि वस्तुस्थिती आपण नजरेआड करू शकत नाही. मार्कांना महत्त्व नाही हे म्हणणाऱ्या बहुसंख्य लोकांच्या मुलांना चांगले गुण मिळालेले नसतात हिह एक वस्तुस्थिती. ( यात मीही एक आहे) माझ्या मुलाला आय आय टी मध्ये प्रवेश मिळाला असता तर मला काय तो नको होता काय?
असो. गुण हे व्यावसायिक यशात फार तर १० % सहभागी असतात हे वाक्य मी फार पूर्वी पासून सांगत आलो आहे. आणी हे वाक्य बोलण्यासाठी मी आंबट द्राक्षे म्हणून बोलत नसून वस्तुस्थिती म्हणून बोलत आहे. ( लौकिकार्थाने माझे व्यावसायिक यश बर्यापैकी आहे).
अत्यंत हुशार पण एकलकोंडी असणारी माणसे पुढे काय करतात या प्रश्नच शोध घेताना मला असे आढळले कि हि माणसे शिक्षण संस्था मध्ये प्राध्यापकी करताना किंवा संशोधन क्षेत्रात अनभिज्ञ असे राहून काम करीत असतात. त्यांच्या हुशारी मुळे त्यांना जे मिळायला हवे होते (उदा भरपूर पैसा नावलौकिक प्रसिद्धी किंवा बर्याच वेळेस त्यांना स्वतःला हवे) ते मिळवण्यात अपयश येते. अशी अनेक माणसे मला आय आय टी मध्ये किंवा वैद्यकीय महाविद्यालयात प्राध्यापकी करताना आढळली.किंवा पैश्यासाठी कोचिंग क्लासेस मध्ये रतीब टाकताना आढळली. आणि या लोकांना त्यांच्या कामासाठी लागणाऱ्या गोष्टींची मंजुरी मिळवताना त्यांच्या पेक्षा अर्ध्या लायकीच्या लोकांची मनधरणी करायला लागते हेही पाहिले. या सर्व अनुभवांती माझे मत असे बनले आहे कि केवळ पुस्तकी किंवा अध्ययन विषयक ( academic ) यश यापेक्षा व्यावसायिक यश हे जास्त महत्त्वाचे आहे. आपल्या मुलांना सुरुवातीपासून अशा विषयांचे व्यवहार ज्ञान देणे आवश्यक आहे. मूल "विद्यार्थी" होणे जास्त आवश्यक आहे. याचा अर्थ मुलाने "परीक्षार्थी" होऊच नये असा नाही. परीक्षेत यश जरूर मिळवावे त्याने मार्ग जास्त सुकर होतो हि वस्तुस्थिती.
पण ते मिळाले नाही तर मी माझ्या मित्रांमध्ये मागे पडतो हि खंत बाळगणारे पालक आपण होऊ नये हि आपण काळजी घेतली पाहिजे.

प्रत्येक पालकाने हे वाचायला पाहिजे .

मला असलेल्या अत्यंत कमी अनुभवावरून हे सांगतोय .
काहीही झालं तरी एखादी (मग ती कोणतीही असो ) डिग्री असावीच . मुलाला / मुलीला आवडत्या साईड ची एक डिग्री तरी मिळवावीच , त्यानंतर स्पेशलैजेशन कोर्स /सर्तीफिकेट /मास्टर्स करू शकतोच . भारतातल्या एखाद्या कंपनीत चांगल्या पदावर नोकरी हवी असेल तर वरील गोष्टी हव्यातच , नाही तर वर काही जणांनी सांगितल्या प्रमाणे अनुभव येतात.
हा पण एक गोष्ट लक्षात ठेवा , इतकेच मार्क हवेत आणि इतकाच नंबर हवा ह्या फंदात, मुलाकडे लक्ष असावं पालक म्हणून. पण त्याच्या मागे हात धुवून नका लागू , त्याला / तिला खेळू द्या , चित्रकला गाणी किंवा एखादं वाद्य आवडत असल्यास ते शिकू द्या , पण बाजूचा अभ्यास सोडून इतर ५ गोष्टीत चांगला आहे म्हणून माझा मुलगा /मुलगी ७ गोष्टीत चांगला असावा हा अट्टाहास नको .

आजच्या (१५ वी पर्यंतचा) ९०% शिक्षणाचा व्यवहारी जगात काहीच फायदा होत नाही. पण बदल कोण करणार हाच प्रश्न आहे

खुप उशीरा वाचला हा धागा.. एकदम मस्त आहे.. आवडला.. नक्की वाचावा असा..

विषय. आजच्या तारखेला भारताततरी मार्कशीट हा प्रकार महत्व राखून आहे.
अनेक मा.तं. कंपन्यांमधे अग्रीगेट फर्स्ट क्लास ही पूर्वअट असते. काही ठिकाणी तर दहावी/बारावीची टक्केवारी सुद्धा पकडली जाते.