आस्वाद

सायकल चालवणे ही काहींच्या सर्वसामान्य जीवनातली आवश्यकता आहे तर इतरांसाठी आरोग्यदायक व व्यायाम आहे. काहींसाठी ते स्वतःतील धमक आणि त्राण सहन करण्याची सीमा (stamina) सिद्ध करण्याचा आनंददायक खेळ आहे. काही थोड्यांनी या वरवर साध्या व सोप्या वाटणार्‍या आणि केवळ मानवी ताकदीवर चालवल्या जाणार्‍या दोनचाकी वाहनाला आपल्या साहसाची भूक भागविण्यासाठी एका उच्च स्तरावर नेऊन ठेवले आहे... तो खेळ, छंद अथवा वेड साहसी सायकलिंग (adventure cycling) या नावाने ओळखला जातो. ह्या खेळाची आवड असणारा काहीसा वेडा असलाच पाहिजे !

छायाचित्रणकलेच्या १७५ व्या वाढदिवसानिमित्त स्पर्धा क्र. ८: "चतुष्पाद प्राणी"

लायब्ररी लव 2

'डस्टी ये आपण थोडे काम करुया, ' डस्टीला पुस्तक रॅक च्या खाली बसलेली पाहून म्हणाले , डस्टी माझ्या कडे पाहून आळसामुळे हळुच डोळे उघड झाक करू लागली, मी रॅक च्या खाली हात घालुन तीला माझ्याकडे ओढले व तीला घेऊन उभी राहीले.  हातात तीला घेता डस्टीने मोठी जांभई दिली व अचानक तीने उंदराचे पिटुकले  पाहून माझ्या हातातुन उडी मारून त्या उंदराच्या मागे धावू लागली. मी तीच्या मागे गेले पण मला ती कोठेच दिसेनासी झाली.

' डस्टी तु कोठे आहेस?,' मी हळु आवाजात म्हणाले'

'माईऊ ..माईऊ....',मी तीचा अवाज काढुन बोलवू लागले.

'आनंदवन प्रयोगवन' हे डॉ. विकास आमटेंचे पुस्तक नुकतेच वाचले. आनंदवन, बाबा आमटे ह्यांचे कार्य, शिवाय साधनाताईंचे 'समिधा' आणि डॉ. प्रकाश आमटे ह्यांच्या 'प्रकाशवाटा' ह्या पुस्तकांमधून आनंदवन आणि त्यांचे इतर प्रकल्प ह्यांची ओळख आहेच, तरीही गेल्याच महिन्यात आनंदवनला गेलो असतांना तिथले विविध उद्योग आणि आनंदाने आपल्या कामात रमलेली माणसे बघून स्तिमित झालो होतो. प्रत्यक्ष आनंदवनातल्या ह्या उद्योगांविषयी आणि प्रयोगांविषयी मलातरी आधी फारसे माहित नव्हते. तिथल्या परांजपे काकांनी ह्या वेळेस खूप सविस्तर माहिती दिली आणि बरेचसे काम प्रत्यक्षही पाहता आले.

‘टांग टांग टांग धडांग टांग टिक टिक..’ असा ढोलकी-हलगीचा आवाज कानावर पडला की सजग होऊन कान टवकारणार नाही तो मराठी माणूसच नव्हे ! तमाशा आणि खास करून लावणी ही खास ‘मऱ्हाटी’पणाची ओळख.

'आजी मी बाहेर जाणार आहे,'
मी माझ्या आजीला मोठ्या आवाजात ओरडून सांगते व   जिन्यावरून खाली जाताना काल मी लॅबररीतुन वाचण्यासाठी काही पुस्तके घेतली होती त्या पुस्तकाचा बंडल हातात घेते.

'हो नक्कीच डीयर,'
ती बहुतेक घरात किचनमधून बोलली आसेल,  पण तीने मला कोठे चाललीस म्हणून विचारले नाही, कारण तीला माहीत आहे मी जाणार तर एकाच ठीकाणी ते म्हणजे लॅबररी.

'तु ठीक आहेस ना?,'
आजी मला नेहमी विचारते, खरचं ती माझी खुपच काळजी घेते.

'हो आजी मी छान आहे,'

भाग 5
फुकट फजिती!

वख्तने किया क्या हसीं सितम

''बाबा , फॉक्स तर फ्रूट्स नाई खात ना?''
नाही बेटा .
''मग इथं गोष्टीत कसं लिहिलंय ?''
बघू .
ती म्हण आहे, म्हण .

''काय म्हणू?'''
अगं तू काई म्हणू नकोस, त्याला 'म्हण' असं म्हणतात.
लहानशा गोष्टीतून काहीतरी सांगितलेलं असतं .

''पण फॉक्स तर नॉनवेज खातो ना?''

तसं नाही बेटा - कुणाला एखादी गोष्ट मिळाली नाही तर तो म्हणतो ना -'' मला तर ती नकोच होती '' - त्याला म्हणतात कोल्ह्याला द्राक्षं आंबट - कारण कोल्हा पण असाच लबाड असतो.

***

संघर्ष हा आयुष्याचा एक अविभाज्य भाग आहे. माणसाच्या जवळजवळ ३५०० वर्षांच्या लिखित इतिहासात अजिबात कुठल्याही प्रकारचा संघर्ष नसलेली वर्षे जेमतेम २०० असतील. जसजशी माणसाने भौतिक प्रगती केली, तसतशी प्रगती संघर्षांमध्येही होत गेलेली आहे. विसाव्या शतकातल्या दोन महायुद्धांनी तर हे सिद्ध केलं की विज्ञान आणि तंत्रज्ञान यांचा माणसांना मारण्यासाठी फार प्रभावीपणे वापर करता येतो. इतर प्राणी गरज असेल तरच दुस-या प्राण्यांची शिकार करतात. पण माणूस नुसती इतर प्राण्यांचीच नव्हे तर माणसांचीही शिकार करतो आणि तेवढंच करून थांबत नाही तर विचारसरणी आणि तत्वज्ञान यांच्या कुबड्या वापरून त्याचं समर्थनही करतो.