महालक्ष्म्ये॑ च विद्महे | विष्णुपत्न्ये॑ च धीमहि | तन्नो लक्ष्मी: प्रचोदयात ||

आज लक्ष्मीपुजन, धनसंपत्ती देणार्या लक्ष्मीमातेच्या पुजनाचा दिवस. सागरमंथनातुन जी १४ रत्ने निघाली त्यात लक्ष्मीचा समावेश होतो. हि लक्ष्मी आपल्या जेष्ठ भगीनी जिला 'जेष्टा किंवा अलक्ष्मी असे नाव देण्यात आले आहे, तीच्यासह वा तीच्या नंतर उत्त्पन्न झाली. अलक्ष्मीही काळयातोंडाची, तांबड्या डोळ्याची, रुक्ष व पिंगट केसांची आणि सुरुकतलेल्या देहाची. तर लक्ष्मीही सुंदर, लावण्यवती. लक्ष्मीने विष्णुला वरले. परंतु जेष्ठेच्या आधी कनिष्ठेचा विवाह कसा होईल? म्हणुन आधी तीचा विवाह उद्दालक ऋषीशी करण्यात आला. परंतु ह्या ऋषीनी तीचा त्याग केला. ह्या अलक्ष्मी चा निवास हा कचरा, कोळसा, कलह हा होय. म्हणुन लक्ष्मीपुजना आधी ह्या अलक्ष्मीला दुर केले जाते, संपुर्ण घराची साफसफाई, रंगरंगोटी करुन घर सजवले जाते. नविन केरसुणी आणुन तिची पुजा करुन तीच्या मार्फत अलक्ष्मीला दुर करुन मगच लक्ष्मीपुजन केले जाते.

चला आपण त्या लक्ष्मीला आवाहन करु.

सर्वप्रथम सोनकांतीच्या आणी चंद्राप्रमाणे मुखा असलेल्या (चंद्र हा लक्ष्मीचा भाऊ मानला जातो, दोघांचाही उगम समुद्रमंथनातुन झाला.) सुवर्णालंकारभुषीत लक्ष्मीला आवाहन केले जाते. सुवर्ण, धन, संपत्ती देणारी, अश्वरथारुढ, गज चित्कारांनी जीचे अस्तीत्व भासमान होते त्या लक्ष्मीची करुणा भाकली जाते.

अवर्णनीय अशी तेजस्वी कांती, स्मित हास्य आणि कमळाप्रमाणे कोमलकांतीच्या आणि कमळातच निवासकरणार्या त्या लक्ष्मीचे कृपादान मागितले जाते.

अशी ती लक्ष्मी चंद्राप्रमाणे आल्हाददायक आहे, देव तीची सेवा करतात अश्या कमलधारण करणार्या 'ईं' बीजरुप असेलेल्या लक्ष्मीला आपण शरण जाऊ, ती आपले दारिद्र दुर करो.

सुर्यासम तेजस्वी कांती असलेल्या लक्ष्मीमुळेच बेलाला वनाचे राज्यपद मिळाले आहे आणि आपल्या तपाचे फळ म्हणुन आपले दारिद्र आन्तर्बाह्य दुर करो.

लक्ष्मी, कुबेर आहणि मणिभद्र हे मजकडे त्यांच्या किर्तीसह येवो आणि या श्रेष्ट राष्ट्रात जन्मल्यामुळे तो कुबेर मला धनसंपत्ती देवो..

भुक तहान अश्या मलांनी भरलेल्या जेष्ठा अलक्ष्मी ह्या तुझ्या भगिनीला मी नष्ट करतो, अभाव आणि दारिद्रय माझ्या घरातुन घालवुन टाक अशी आपण लक्ष्मीची प्रार्थना करतो.

सुगंधी, कधीही अवमानीत न होणारी आणि सर्वभुतांवर अधिराज्य गाजवणारी लक्ष्मी हि भुमीमाताच आहे. तीला माझे वंदन आसो.

हे लक्ष्मी, आमच्या मनातील सर्व संकल्प सिद्धीस जाओ आम्ही सत्यवचनी होवो, पुष्ट पशु, विपुल अन्न आणि किर्ती आम्हांस (तुझ्या कृपेने) मिळो.

हे कर्दमा, तुझ्या मुळे लक्ष्मी वाढली, तु माझ्या ठीकाणी (शेतात, शिवारांत) उत्त्पन्न हो. त्यामुळे कमलमालाधारी ती लक्ष्मीही माझ्या कुळात वास करो.

पुष्करीणीत रहाणारी, पुष्ट, पिंगट वर्णाची सुवर्णमयी, कमलमालाधारी अश्या चंद्रा लक्ष्मीला मी आवाहन करतो.

सुवर्णकांती, दयाळु, कनकमालाधारी सुवर्णमयी अश्या सुर्यां लक्ष्मीला मी आवाहन करतो.

त्या आवाहनाने आणि (लक्ष्मीच्या) आगमनाने मला सर्व संपत्ती मिळो.

अशी हि लक्ष्मीमाता सर्व मिपाकरांवर प्रसन्न होवो.