दिलीप प्रभावळकरांनी साकारलेल्या माझ्या आवडत्या भूमिका... भाग एक

मास्तर!!! क्या याद दिलायी तुमने भी.

तो भाग मी पण बघितला होता. अप्रतिम देशपांडे उभा केला होता प्रभावळकरांनी. खासच होता तो भाग. असं क्वचित होतं की फ्रेम मधे निकी अनेजा आहे पण माझं लक्ष मात्र दुसर्‍या कलाकाराकडे आहे. ;)

उस्ताद आहेत हो ते!!!

बिपिन कार्यकर्ते

त्यांच्या सगळ्याच भुमिका मस्त असतात. पण टायगर देशपांडे ही भुमिका मी बघितली नाही पण तुम्ही दिलेल्या लि़खाणावरुन बघावी वाटली.
मला त्यांची टिपरे भुमिका खुप आवडली.

समिधा
(चांगल्या मैत्री सारखे सुंदर दुसरे काही नाही.)

फारच छान लेख. हा भाग बघायला मिळेल का हो कुठे? वाचून खरोखरच बघावासा वाटला.

- नाटक्या

लेख आवडला. हा भाग बघितल्याचा आठवतो. मध्यमवर्गीय पापभीरू भूमिका म्हणजे प्रभावळकरांचा हातखंडा. वॉटरबॉटलमधून पाणी पिण्याच्या लकबीतून, मोठा मुलगा अमेरिकेला गेला म्हणून त्या देशावर केलेल्या चिडचिडीतून त्यांनी ही भूमिका चोख वठवली आहे. शेवटी निकी अनेजाचे हृदयपरिवर्तन होऊन ती स्वतःशीच 'गणपती बाप्पा मोरया' म्हणते आणि हा भाग संपतो, असं आठवतं.

या लेखमालेच्या पुढील भागांची (मास्तरांच्या इतर लेखमालांप्रमाणेच) वाट पाहतो आहे. :)

नंदनमराठी साहित्यविषयक अनुदिनी

अरे हो! बरी होती ती मालीका, आवडायची बघायला. बहुतेक झी टीव्हीवर होती ना. हा एपीसोड हे वाचुन आठवला.

शिर्षक गीत शोधताना ब्लॉग ढापाढापी / पुनरावृत्ती दिसली. :-) इथे लिहलेले जसेच्या तसे इथे पण अर्थात ते देखील कुठून दुसरीकडून आले असेल . गंमत म्हणजे मास्तरांनी लिहलेल्या भागाचाच उल्लेख दिसला.

... आयी रे आयी रे हसी आयी.... अशी काही तरी ओळ त्या मालीकेच्या शिर्षक गीतामधे होती ना?

मास्तर, आपल्या व्यासंगाला सलाम. जियो...!

प्रभावळकरवरांवरील एका सुंदर लेखमालिकेची वाट पाहतो..

तात्या.

दिलीप प्रभावळकर खरच एक हाडाचा जातिवंत कलाकार माणुस...
कुनासाठी ते टिपरे तर कुणासाठी ते तात्या विंचु, कुणाला मुनाभाइ तले साकार केलेले गांधी आवडले, कुणाला चौकट राजा मधला वेगळा-वेगळा माणुस रडवुन गेला..कुणाला सरकारनामा तले इरसाल कोकणी राजाकारणी आवडले तर कुणाला आपले चिमणरावच हसवुन गेले...पछाडलेला मधले डोळे बघ्-डोळे बघ म्हणणारा इनामदार पाहिला कि अजुनही भीती वाटते..

पण मला मात्र रात्र आरंभ मधली त्यानी केलेली भुमिका अजुनही आठवते...द्विव्यक्तिमत्व ना पछाडलेला माणुस, त्यात दोन्ही भुमिका त्यानी ज्या ताकतिने उभ्या केल्यात त्याला खरच तोड नाही...एकटा माणुस अक्खा चित्रपट आपल्याला खिळवुन ठेवतो...

मास्तरांनी वर्णन केलेला भाग मलही आठवतो...परत त्या गोष्टींना उजाळा दिळ्याबद्दल धन्यवाद!!...

-------------------
केदार जोशी

पण गुब्बारे ह्या मालिकेबद्दल मात्र ऐकून होतो. प्रभावळकर हे एक चतुरस्र अभिनेते आहेत ह्यात वाद नाही.
प्रत्येक पात्र रंगवण्याची त्यांची स्वतःची अशी एक धाटणी असते. खलनायक ते मध्यमवर्गीय पापभीरु ही रेंज ते कोणतेही वेडेवाकडे चेहरे, आक्रस्ताळीपणा, आरडाओरडा न करता केवळ कायिक, वाचिक आणि मुद्राभिनयाने पेलतात. प्रेक्षकांपर्यंत ती भूमिका पोचवण्याचे अवघड काम ते सोपे भासवतात!
मास्तुरे ही मालिका रंगू दे! :)
वाचायला आवडेलच!!

चतुरंग

अगदी असंच म्हणते.
खूप मजा आली, पुनःप्रत्ययाचा आनंद मिळाला हे वाचताना.
लिहा, लवकर लिहा.

मस्त लेख आहे. प्रभावळकरांच्या सगळ्याच भूमिका सुन्दर आहेत. एक मालिका, नाव आटवत नाही, ज्यात त्यांनी खलनायकी भूमिका देखिल केली होती. त्यांच्या बरोबर तुषार दळवी, दिलिप कुलकर्णी, नीना कुलकर्णी होते. अगदी छद्मी, बेरकी आणि स्वार्थासाठी वाट्टेल ते करणारा त्यांचा खलनायक मी प्रथमच पाहिला. अगदी त्याला बदडून काढावे, असे वाटत असे ती मालिका पहाताना! इतका जीवन्त अभिनय आहे प्रभावळकरांचा!
क्रान्ति {मी शतजन्मी मीरा!}

दिलिप प्रभावळकरांची तुम्ही उल्लेख केलेली भूमिका पाहिलेली नाही,पण आता कुठे मिळाली तर पहाविशी वाटत आहे, लेख तर सुंदरच आणि लेखाचा विषय तर जास्तच छान!
त्यांच्या तुम्हाला आवडलेल्या अजून भूमिका वाचायला आवडतील.
स्वाती

मास्तर हा भाग माझ्या बघण्यात आला नाही आणी खरे तर आता त्याची गरज पण नाही. काहि क्षणात तुम्ही सगळा भाग डोळ्यासमोर उभा केलात त्याबद्दल शतशः धन्यवाद. अभिनयाची महाविद्यालय असा ज्यांचा उल्लेख करावा अशा काहि मोजक्या नावांमध्ये एक नाव दिलिप प्रभावळकर यांचे येते.
त्यांच्या 'साळसुद','आपली माणस' मधल्या भुमीकांबद्दल तुमच्या कडुन ऐकायला आवडेल.

©º°¨¨°º© प्रसाद ©º°¨¨°º©
फिटावीत जरा तरी जगण्याची देणी
एक तरी ओळ अशी लिहावी शहाणी...
आमचे राज्य

मला दिलीप प्रभावळकरांची सगळ्यात आवडलेली भूमिका म्हणजे पोर्ट्रेट मधल्या सेनाधिकार्‍याची. हा सबंध मोनोलॉग आहे....
दुसरी आवडलेली भूमिका म्हणजे पुण्यात शिकलेल्या फार-ईस्ट मधल्या राजपुत्राची!! त्यातलं "मागलं दर्शन" वगैरे झकास आहे!!:)
आणि चिमणराव कसा विसरता येईल?
बाकी "एका खेळियाने" मी वाचलंय. त्यांना नाट्य-चित्रपटक्षेत्रात आलेले विविध अनुभव त्यांनी मांडले आहेत. चांगलं पुस्तक आहे...

मस्त लेख.
मला ही मालिका आठवत नाही. याचा व्हीडीओ कुठे मिळेल का पहायला.
मास्तर, तुमच्याकडून प्रभावळकरांच्या प्रत्येक भूमिकेबद्दल एक तरी लेख अपेक्षित आहे.
:)
- (सर्वव्यापी)प्राजु
http://praaju.blogspot.com/

वा मास्तर, धन्यवाद एक सुरेख आठवण जागवल्याबद्दल !!

सस्नेह
विशाल
*************************************************************
इतक्या वर्षानंतर तिला पाहिली तेव्हा कशी भासली सांगु....
कल्पनेतला "ताजमहाल" हिणकस ठरला !!! :-) :-)

ही मालिका वीसेक वर्षांपूर्वी मराठी दूरदर्शनवर यायची आणि दिलीप प्रभावळकरांचे काम यात एक नंबर होते. दात पुढे असलेला, मोठ्या भावापुढे पैशासाठी लाचारी करणारा, हलकट, अप्पलपोटा आणि सगळ्यात संतापजनक म्हणजे स्वतःच्याच वयात येणार्‍या मुलीवर वाकडी नजर टाकणारा नराधम त्यांनी अतिशय सुरेख सादर केला होता. त्यांना (त्यांच्या भूमिकेला) बघून संताप यायचा. यातच त्यांच्या भूमिकेचे यश दडलेले आहे. अतिशय नैसर्गिक अभिनय करण्यात त्यांचा हातखंडा आहे. पडद्यावर एखादा कलावंत अभिनय करतोय असे न वाटणे हे खरे अभिनेत्याचे यश. 'अगं बाई..अरेच्चा' मध्येही त्यांचा अबोल बाप छान होता. दुर्दैवाने इतकी अफाट अभिनयक्षमता असणार्‍या कलाकारांना त्यांच्या क्षमतेला साजेसे चित्रपट किंवा भूमिका आपल्या इथे मिळत नाहीत/बनत नाहीत. 'पहेली' मधला बेरकी काका पण त्यांनी छान साकारला होता. 'झपाटलेला' मधला खलनायक पण चांगलाच वठवला होता. ६-७ वर्षांपूर्वी (२००३ बहुधा) मसुमेह मखीजा नावाच्या नव्या नायिकेचा 'चुपके से' हा एक बरा चित्रपट आला होता. त्यात नायिकेच्या मध्यमवर्गीय मराठी बापाची भूमिका त्यांनी खूप छान केली होती. टेमघरे नाव असतं त्यांचं त्यात. एक कर्तव्यनिष्ठ आणि प्रामाणिक आयकर अधिकारी असलेले दिलीप प्रभावळकर आपल्या मुलीलाच मॉडेलिंग मध्ये लाँच करणार्‍या श्रीमंत आणि प्रसिद्ध रति अग्निहोत्रीला आयकर चुकवल्याच्या आरोपावरून सळो की पळो करून सोडतात अशी काहीतरी त्या चित्रपटाची कथा होती. एक वेगळी कथा होती पण चित्रपट चालला नाही कारण कुठलाच खान, चोप्रा, जोहर चित्रपटात नव्हता. 'लगे रहो...' मधले बापूजी पण छानच रंगवले होते त्यांनी.

छान लेख आणि विषय.

--समीर

आणखी एकः
पु. ल. देशपांडे यांच्या "तिय्या" या एकांकिका संचातील "सदू आणि दादू "एकांकिकेमधील सूत्रधार.

दिग्द. दिलीप कोल्ह्टकर.

यातील

सॉक्रेटिस हा माणूस होता.
माणूस मर्त्य असतो.
म्हणून सॉक्रेटिस मर्त्य आहे.

या वाक्यांमधील शब्दांची आदला बदल व त्यातून निर्माण झालेला निखळ विनोद दिलीप प्रभावळकर ज्या निर्व्याज्यतेने सादर करतात ते केवळ अवर्णनीय आहे.

नितीन

शेवरी चित्रपटातील त्यांची भुमिका ही चांगली आहे. कोणाला त्यांचा 'पुनप्पा झोलम झोल' आठवतोय का?

ही व्यक्तीरेखा एकदम सॉलिड आहे...:)
हसवा फसवी हे नाटक पाहताना ही व्यक्तीरेखा सरळ प्रेक्षकांतुन रंगमंचावर प्रेवेश घेते....
आणि या पात्राच्या तोंडच माझं आवडत वाक्य :-- युगांडा युगांडा इश्तारा पोपेस्तु पोपेस्तु (असंच काहीस आता नक्की आठवत नाही हे नाटक पाहुन बरेच वर्ष झाली...)
याच नाटकातले नाना पुंजे आणि कृष्णराव हेरंबकर या व्यक्तीरेखाही अप्रतिम आहेत...:)
एन्कांउटर -द -किलिंग या चित्रपटातील पुनप्पा आवाढे ही भूमिका सुद्धा मला फार आवडली...
आणि ऐ काऊ म्हणुन हाक मारणार्‍या चिमणरावांना कसे विसरता येईल ??? :)
आणि हो आबा टिपरे( श्रीयुत गंगाधर टिपरे) तर सर्वांचेच लाडके. :)
मदनबाण.....

"If debugging is the process of removing software bugs, then programming must be the process of putting them in." --- Unknown.

माझ्या आवडत्या अभिनेत्यांपैकी एक . :)
चौकटराजा , झपाटलेला , अग बाई अरेच्चा , गंगाधर टिपरे आणि अजून बर्याच . यांच्या खूप आवडणाऱ्या व्यक्तिरेखा आहेत . टिपरे मधील सगळे भाग मस्तच . सुनेची काळजी घेणारा , कुटुंबावर प्रेम करणारा , वेळ प्रसंगी मुलाला व्यवस्थित समज देणारा , नातीवर अतिशय प्रेम करणारा , नातवाच्या चुका लपवून पाठीशी घालणारा , देशभक्त ई. असे वेगवेगळे कलाविष्कार त्यांनी खूप सुंदर रीतीने सादर केले . काही काही भाग पाहताना कधी डोळ्यातून पाणी यायचे कळायचे नाही .

बाकी लेखकाने दिलेली माहिती नवीन आहे . :)

ही घ्या youtube लिंक...
Gubbare : Episode 4 - 03-09-1999
http://www.youtube.com/watch?v=siLsD_xZubY

मास्तरांचा हा लेख वाचलाच नव्हता. वर काढल्याबद्दल दिव्यश्री यांचे पुस्प्गुच्च देऊन हाबार.! प्रत्येक मराठी माणसाप्रमाणे दिलिप प्रभावळकर माझेही अत्यंत आवडते अभिनेते. त्याच्या सगळ्या भुमिका माईलस्टोन आहेत, अगदी अलीकडच्या नारबा पर्यंत..पण मला त्यांचा चौकटराजामधला अभिनय सर्वात जास्त आवडतो. त्यातला विशेषतः तो प्रसंग ज्यात त्यांची आई (सुलभा देशपांडे) मृत्यूमुखी पडल्यानंतरचा ”आई...आई...आई" असा केलेला आक्रोश! सिम्पली सुपर्ब!!

सुरवातीपासून आजपर्यंत पुढच्या काळासह प्रभावळकर मान्य सन्माम्य आहेतच..पण माझं मत म्हणाल तर,
प्रभावळकर म्हणजे..
रात्र आरंभ ... बस्स....

और कुछ बोलने की जरुत ही नही!

दिलीप प्रभावळकर यानी पोट्रेट मधली केली त्यावेळी मला वाटले होते त्यांचा हा " काउ ए काउ ..." या टाईपातून सुटण्याचा प्रयत्न फार यशस्वी होणार नाही. पण दिलीप प्रभावळकर यांची गुणवत्ता इतकी अफाट की त्यानी आपल्या व्यक्तिमत्वातील मर्यादांवर मात करीत अनेक भूमिका अजरामर केल्या. आपण देहबोली वगैरे म्हणतो पण प्रभावळकर यांची आपल्या हरेक स्नायूवर जी पकड आहे ती स्तिमित करणारी आहे. त्यांची नाना पुंजे ही भूमिका करणे कोणालाही शक्य होणार नाही. माझ्या निरिक्षणानुसार ते जेंव्हा एखादे बेअरिंग असलेली व्यक्तिरेखा उभी करतात त्यावेळीच त्यांच्या भूमिकेचा ठसा अधिक गडद असतो. बाकी प्रभावळकर या व्यक्तिसादृश भूमिका असेल तर ते फारसे प्रभावी वाटत नाहीत. याचे उत्तम उदाहरण म्हणजे त्यांची रात्र आरम्भ मधील ठोंबरेची भूमिका. तिला बेअरिंग आहे. म्हणून ती फडके या व्यक्तिरेखे पेक्षा जास्त लक्षात रहाते.

छान लेख.
हरहुन्नरी कलाकार… मध्यंतरी स्पीलबर्गच्या एका चित्रपटासाठी त्यांचा विचार चालला होता असे ऐकले, पण दुर्दैवाने… आपल्या की स्पीलबर्गच्या ? ;-) ती भूमिका त्यांना मिळाली नाही.

पुनप्पा आवडे आठ्वतोय का कुणाला

दिलीप प्रभावळकर म्हणजे चौकट राजा, हसवा फसवी मधल्या सहाच्या सहा भुमिका (त्यातल्या त्यात दिलीप प्रभावळकरांच्या बहिणीचं पात्र आणि शेवटचं गाणार पात्र तर अफलातुन बरीच वर्ष झाली नाटक पाहुन नावं आठवत नाहीयेत) आणि सगळ्यात बेस्ट म्हणजे रात्र आरंभ मधली भुमिका.

'साळसूद' मधला बेरकी, नालायक, आणि स्वतःच्याच सख्ख्या तरुण मुलीवर डोळा ठेवणारा निर्लज्ज बाप त्यांनी जबरदस्त रंगवला होता. शिवाय 'आपली माणसं' या चित्रपटात (अशोक सराफ, सुनिल बर्वे) भूक सहन न झाल्याने कर्ता मुलगा वारल्यानंतरही वचावचा जेवणारा अगतिक आणि वृद्ध बाप त्यांनी छान उभा केला होता. बाकी 'लगे रहो मुन्नाभाई' मधले गांधी, 'पहेली' मधला नायकाचा लबाड काका, 'चुपके से' मधला नायिकेचा इन्कम टॅक्स अधिकारी बाप, 'नारबाची वाडी' मधला नारबा अशी कामे दीर्घकाळ लक्षात राहतील. मला त्यांच्या विनोदी भूमिकांपेक्षा इतर भूमिकाच जास्त आवडतात. त्यांची विनोदी अभिनेता म्हणून पडून गेलेली ओळख खरच दुर्दैवी!

लेखात उल्लेखलेला एपिसोड पाहिल्याचे धूसरसे आठवतेय, अर्थात लहानपणीच्या आठवणी असल्याने त्यातील त्यांच्या अभिनयावर वगैरे उगाच भाष्य करत नाही. मात्र एका कलाकाराची अदाकारी बघायला पैसे खर्च करून जावे अश्या जगभरातल्या मोजक्याच अभिनेत्यांपैकी एक.

त्यांच्या आबा टिपरे भुमिकेमुळे ते माझ्या कित्येक अमराठी मित्रांना देखील आवडू लागलेले.