हे असे का असावं?

मला पन असेच वतते
मि सादर चित्रपत म्हनुन धागे तक्ले
ननतेर अचनक गायब
एक अकु कका अमवस पुर्निमा झालि कि येतत

सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे आजकाल बॅकग्राऊंड ला जसं संगीत चालू असते. तसे सारखे दोन किंवा जास्त व्यक्ती संभाषण करत आहेत हे जाणवत राहते. अनेकदा अतर्क्य जे कधीच ऐकले, वाचले नाही असे संभाषण पाहून मीच आश्र्चर्यचकित होतो. रात्री हा प्रकार खूपच ठळक ऐकू येतो.

एखादे उदा. देता येईल का ऐकू येणाऱ्या संभाषणाचे ?

जास्त कॉन्सन्ट्रेट केले की संभाषण थांबते.

हे लक्षण चांगले आहे. युट्यूबवर ‘गायडेड मेडीटेशन‘चे व्हिडीयो बघून ध्यान करा किंवा चांगल्या ध्यानकेंद्रात जाऊन ध्यान करणए शिकून घ्या.

- (ध्यानयोगी) सोकाजी

काॅलिंग शक्तिमान व सूर्यांशी

तुम्ही हे गांभीर्याने लिहित असाल तर मानसोपचारतज्ञाचा सल्ला घेणे हे उत्तम. हल्ली तर तरुण पोर देखील मूड मॅनेजमेंटसाठी सायकियाट्रिस्ट कडे जातात.

नमस्कार,
तुम्ही हे सर्व फार गांभीर्यानं लिहिलं आहे आणि हा प्रॉब्लेम अजूनही तुम्हांस त्रास देतोय असं गृहित धरतो.

हा प्रॉब्लेम मला होऊन गेला आहे. आणि मला तरी निदान कोणा डॉक्टरकडे जायची गरज पडली नाही. त्या अनुषंगानं काही प्रश्न खाली लिहिलेत. त्यांची उत्तरं इथे दिली नाहीत तरी चालेल, पण तुमच्या जवळ असू द्यात. जर कान बरोबर असेल आणि प्रॉब्लेम अजूनही असेल तर, या प्रश्नांचा तुम्हाला उपयोग होईल.

- तुम्ही शांत अशी साधारण ६-७ तास सलग झोप शेवटची कधी घेतली होतीत?
- सलग झोप लागत नसल्यास रात्रीत कितीवेळा तुम्हाला जाग येते? कारण काय?
- ऑफिस कामाव्यतिरीक्त, खूप डोकं लावावं लागेल अथवा विचार करावं लागेल अशा किती बाबींमधे तुमचा [ कृतीशील्/सुप्त ] सहभाग आहे? त्यात तुमचा दिवसाचा किती वेळ जातो?
- आपण जो विचार करतो तो दुसर्‍याला सांगतांना तुमच्या कधी असं लक्षात आलंय का, की समोरच्याला ते खूप हळू आकलन होतंय?
- १ ते ५ च्या पट्टीवर, भावनिक दृष्ट्या कणखरतेबद्दल तुम्ही स्वतःला कुठे बघाल?
- एखादी गोष्ट सलग खूप तास बिना ब्रेक घेता तुम्ही केली आहे काय? खासकरून जेथे खूप विचार करावा लागेल अशी? असेल तर किती वेळा?
- एखादी जुनी आणि तुम्हाला न आवडणारी आठवण, तुम्ही घोळवत ठेवलीये का? असल्यास अगदी हसत हसत कुणाला सांगून पाहिली आहे का? तसे करून बघाल का?
- तुम्ही डोकेदुखी, अंगदुखी किंवा तत्सम पीडेवर गोळ्या घेताय का? असल्यास महिन्यातून कितीवेळा?

वैचारिक अतिरेकाच्या एका क्षणी असा अनुभव येतो, हा निदान माझा तरी अनुभव आहे. जर तुम्हाला आपण वैचारिक अतिरेक करत असल्याचे जाणवले तर खालील उपाय मदत करतील.
- सकाळी उठल्यावर, कुत्रा/मांजर जेवढे स्ट्रेच करतात व जेवढावेळ करतात, तेवढा तरी व्यायाम करावा.
- जर मैदानी खेळ खेळायला आवडत असेल तर जसे जमेल तसे, थोडे का होईना, जरूर खेळावे.
- ज्या गोष्टीत, मी आत्ता स्वतः काहीही करू शकत नाही, त्यांना मी आत्ता तरी सोडतोय असं मनाला नीट समजवावं. या गोष्टीला थोडा वेळ लागतो, पण एखाद्या लहान अन् द्वाड मुलाला आपण कसं जवळ घेऊन नीट सांगायचा प्रयत्न करू.. तसं हे मनाला समजवावं लागतं. असे एकेक विषय नीट समजावून हातावेगळे करावेत. विचारांचा अतिरेक यामुळे नक्की कमी होतो.
- शक्यतो घरच्यांच्या सोबत बसून, सगळ्यांनी मिळून एकत्र जेवावं.
- रात्री झोपण्याच्या आधी शांत, संथ पण आनंदमधुर असं संगीत ऐकावं [दु:खी नको]. जमल्यास गुणगुणावं.

टीपः हे सर्व मी माझ्या अनुभवावरून लिहिलेलं आहे. सगळ्यांनाच ते तसंच लागू पडेल असं नाही. पण मदत होईल असं वाटतं. जर नाही झाली तर सोडून द्यावं.

राघव

मनात त्या चुका मनाविरुद्ध आठवतात त्यावेळी खूप वैफल्याची भावना येते. सेल्फ इमेज बिल्डिंग मध्ये गडबड आहे, स्वत:ला दोष देण्याचा स्वभाव आहे

तुम्ही प्रचंड तणवग्रस्त आहात. म्हणून निगेटिव इमोशन जास्त तीव्र अनुभवाला येत आहेत. आधी फक्त आवाजाचा त्रास होता असे वाटले, पण आता आपली परिस्थिती कठिण भासत आहे. आपण त्वरित समूपदेशन आणि औषधे दोन्ही घेणे श्रेयस्कर.

तमराजजी,
तुम्ही हे गांभीर्याने लिहिलं आहे असं गृहीत धरुन मी प्रतिसाद देत आहे.
एक शक्यता म्हणून हे विचारात घ्या
तुम्ही जिथे राहता तिथे जवळपास वा काही दूर खरेच काही कोलाहल असू शकतो.. तो आवाज क्षीण असेल आणि इतरांना ऐकू येत नसेल पण तुम्हाला ऐकू येतो. याचा अर्थ तुमच्या कानांची क्षमता प्रचंड वाढलेली आहे असे असू शकते. दिवसा संभाषणांच्या आवाजाखेरीज असे अनेक आवाज तुम्हाला ऐकू येत असतील आणि त्यामुळे संभाषणाच्या आवाजाचा त्रास होत नसेल वा ते फारसे जाणवत नसतील. पण रात्री इतर आवाज कमी झाल्याने संभाषणांचे आवाज तुम्हाला जास्त जाणवत असतील.. तुम्ही ही शक्यता तपासून बघण्याकरिता खालील गोष्टी करु शकता
१) संभाषणांच्या आवाजाव्यतिरिक्त इतर काही दूरचे आवाज (जसे बस, ट्रेनचे, भांड्यांचे ई ई) ऐकू येतात का ते बघा
२) जिथे दूरदूर पर्यंत खरंच खूप शांतता आहे अशा एखाद्या ठिकाणी रात्री संभाषणांचे आवाज ऐकू येतात का ते बघा.. एखाद्या साउंडप्रुफ खोलीत हे तपासा
जर ही शक्यता खरी निघाली तर या गोष्टीकडे समस्या म्हणून बघू नका.. ही एक निसर्गाची देणगी आहे. (मी दैवी वगैरे म्हणत नाही... हे फक्त व्हेरिएशन आहे) .
जमिनीत एखाद्या ठिकाणी विहीर(वा बोअरवेल) खणली तर पाणी लागेल की नाही हे सांगू शकणारे काही विशिष्ट लोक असतात त्याबद्दल तुम्ही ऐकले आहे का ? त्यात अंधश्रद्धा वगैरे नाहीये तर त्या लोकांची श्रवणक्षमता इतर सामान्य माणसांच्या तुलनेत खूप जास्त असते.
जसं कुत्र्याची त्यातही श्वानपथकात असतात त्या जातीच्या कुत्र्यांची गंध समजण्याची क्षमता अतिप्रचंड असते आणि माणसांच्या दृष्टीने तर तो केवळ एक चमत्कारच.. तसंच काहीस काही माणसांच्या श्रवणक्षमतेबाबत असावं...

We lose a touch with reality and start living in fantasy if we overdo the reading.

आवडले.

किल्विष , विक्क.

सर म्हणु नका हो एवढा मोठा (वयाने) नाही मी :)