वन हिट वंडर - १ -> That Thing You Do

१९९६ साली टॉम हॅन्क्सची निर्मिती असलेला एक चित्रपट आलेला, 'That Thing You Do' नावाचा. यात चार तरुणांच्या एका गटाची संगीत क्षेत्रातील सुरूवातीची मुसाफिरी फार सुंदररीत्या दाखवली होती. यामधील याच नावाचं गाणं मूळ अ‍ॅडम श्लेसिंगरने लिहीलं असून चित्रपटात या गाण्याची कथा "वंडर्स" नावाच्या ग्रूपच्या माध्यमातून दर्शवलेली आहे. त्यात होतं काय की मूळ बलाड् (Ballad ) स्वरूपात लिहिलेलं प्रेमगीत गाणं ऐन मोक्याच्या क्षणी ड्रमवादकाच्या द्रुत लयीतल्या ताल वादनाने रॉक गीतात परिवर्तीत होतं आणि जबरदस्त प्रसिद्ध होतं. अमेरिकन संगीत क्षेत्रात अगदी धुमाकूळ घालू लागतं. अमेरिकन संगीत दुनियेचं प्रगती पुस्तक मानलं जाणार्‍या बिलबोर्ड्स चार्टमध्ये येतं. नुसतंच येत नाही तर पुढची पुढची पायदानं चढत चढत शिखरावर पोहोचतंय की काय असं वाटण्याइतपत लोकप्रिय होतं. या गाण्यामुळे त्यांना नव्या ऑफर्स येऊ लागतात. टीव्हीवर कार्यक्रमांमध्ये हे गाणं सादर करण्याची संधि मिळते. त्यांच्या गाण्यांचा अल्बम काढण्यासाठी मोठा संगीत निर्माता त्यांना ऑफर देतो. पण दरम्यान ग्रूपमधल्या प्रत्येकाच्या वैयक्तिक महत्त्वाकांक्षेला धुमारे फुटतात नि परिणामी या "वंडर्स" ग्रूपमधल्या सभासदांमध्ये तणावपूर्ण संबंध निर्माण होऊन तो फुटतो आणि 'वन हिट वंडर' ग्रूप बनतो.

'वन हिट वंडर' ही खास अमेरिकन संगीतामधली संज्ञा आहे. अमेरिकन म्हणा किंवा युरोपियन, या लोकांची एक विचित्र पद्धत आहे. यांना प्रत्येक गोष्ट मोजायची फार मोठी खोड आहे. गोष्ट नुसतीच मोजायची नाही तर त्या मोजमापाची रीतसर नोंदही करून ठेवायची. फारा वर्षांपासून केलेल्या असल्या काटेकोर नोंदी युरोपात वगैरे मिळतात. (भारतीयांना त्यांच्या १०% जरी अशी सवय असती तर मिपावरची मोठी बॅण्डविड्थ काथ्याकुटात फुकट गेली नसती ;-)) तसाच काहीसा प्रकार त्यांनी संगीतामध्येही केलेला आहे. तिथे एखाद्या गाण्याची लोकप्रियता मोजण्याची फुटपट्टी बिलबोर्ड टॉप १०० या यादीमधून बनते. या यादीमध्ये जे गाणं वरच्या क्रमांकावर ते गाणं तेवढं लोकप्रिय. आता या १०० गाण्यांच्या यादीमध्येही पुन्हा दुजाभाव करत शीर्षस्थ ४० आणि पादस्थ ६० अशी विभागणी केली जाते. सर्वसामान्यपणे या शीर्षस्थ ४० मध्ये एखादं गाणं आलं तरच ते 'हिट' मानण्याचा प्रघात आहे. या पद्धतीच्या 'हिट'च्या अनेक व्याख्या अनेकांनी आपापली बुद्धी खर्च करून मांडल्या आहेत पण इथे मात्र आपण वरचीच व्याख्या मानून पुढे जाणार आहोत. या अशा 'हिट' गाण्यांच्या नोंदी वर्षानुवर्ष बिलबोर्ड टॉप १०० हिट्स यादीमध्ये होत आहेत. या यादीमध्ये एखाद्या कलाकाराचं किंवा ग्रूपचं त्यांच्या सांगीतिक आयुष्यात केवळ एकच गाणं टॉप ४० मध्ये येऊन हिट झालं तर तो कलाकार वा ग्रूप आणि ते गाणं हे 'वन हिट वंडर' मानलं जातं. भौगोलिक दूरतेमुळे किंवा भाषिक कारणांनी सांगीतिक इतिहासात अनेक कलाकार आणि ग्रूप तथा त्यांची गाणी 'वन हिट वंडर्स' म्हणून गणली गेली आहेत पण प्रत्यक्षात ते व त्यांची गाणी खूपच लोकप्रिय झाली आहेत. म्हणजेच ही संकल्पना काही सर्वसमावेशक अशी म्हणता येणारच नाही. तरी आपण सध्या तशा काही गाण्यांचा आनंद घ्यावा असा विचार आहे.

तर सुरूवात कुठून करावी? विषय जर 'That Thing You Do'चा निघालेला आहे आणि मला व्यक्तिशः हे गाणं आणि त्याच नावाचा चित्रपट दोन्ही आवडतात तर याच गाण्यापासून होऊन जाऊ द्या श्री गणेशा!

मूळ लिरिक्स -

You,
Doin' that thing you do,
Breaking my heart into a million pieces,
Like you always do
And you,
Don't mean to be cruel,
You never even knew about the heartache,
I've been going through
Well I try and try to forget you girl,
But it's just so hard to do,
Every time you do that thing you do

I,
Know all the games you play,
And I'm gonna find a way to let you know that,
You'll be mine someday
'Cause we,
Could be happy can't you see,
If you'd only let me be the one to hold you,
And keep you here with me
'Cause I try and try to forget you girl,
But it's just so hard to do,
Every time you do that thing you do

I don't ask a lot girl,
But I know one thing's for sure,
It's the love I haven't got girl,
And I just can't take it anymore

'Cause we,
Could be happy can't you see,
If you'd only let me be the one to hold you,
And keep you here with me
Cause it hurts me so just to see you go,
Around with someone new,
And if I know you you're doin' that thing,
Every day just doin' that thing,
I can't take you doing that thing you do

विडिओसाठी यू ट्यूबचे आणि फोटोंसाठी आंतरजालाचे आभार.