शेतकऱ्याच्या तळतळाटानेच तुमचं स्टेज पेटलं

कविता आवडलीये!
कोण आहेत हे लेखक? नवीन नाव दिसतंय! पुरस्कार वापसित दिसले नाहीत कुठे!!

शेतकरी बहुदा दादा, साहेब, बाहुबली(ते तेल्गीवले), अशोकराव वगरे असावेत.
नाही म्हणजे शेतकर्यांना गेली ५० वर्षे ठेंगा मिळतोय (स्वतःचा आणि घरच्यांचाअनुभव) पण आत्ताच स्टेज वगरे पेटायला लागले म्हणून विचारतोय.
असो.

एक नंबर....!!

https://m.facebook.com/marathistar/posts/819444608165495

स्वतः लिहीत जा .

स्वतः लिहलेल्या कविता आवडतील .

कविता आवडली...पण,
शेतकर्‍यांच्या दु:खासाठी सरकारला आणि बाकी जनतेला कधीपर्यंत जबाबदार धरणार ? नेहमी शेतकर्‍यांच्या नावाने गळे काढायचे. मान्य आहे शेतकरी दु:खी आहे पण म्हणून बाकीची कामं ठेउन त्यांनाच मांडीवर घेउन बसायचं का? आम्हा चाकरमान्याच्या करामधून जे काही करता येतय ते सरकार करतच आहे की.
आणि आमच्या चाकरमान्यांच्या नोकर्‍या जातात तेव्हा आमचे तळतळाट कोण ऐकतो. आमच्या तळतळाटाने कोणाचे काही जळू नये असंच आम्हाला वाटतं

पण कविता फसवणुक करणारी आहे.
तळतळाटाने आगी लागल्या असत्या तर एव्हाना अवघं मंत्रालय जळुन खाक झालं असतं (तसं ते झालय, पण मुद्दाम आग लावल्या मुळे)
इंडस्ट्रीयल डेव्हलपमेण्ट शेतकरी हिताविरुद्द/शेतकी हिताला इग्नोर करणारी असल्याची ओरड अल्टीमेटली शेतकर्‍यांचाच घात करेल.

कविता आहे. उपमा आहे त्यामुळे समजून घ्यायला अवघड नाही.
पण फेसबुकावर तळतळाटानेच स्टेज पेटलं याची खात्री झाल्याच्या पोस्टी पहायला मिळाल्या. जर आतिशबाजी केली नसती किंवा चोख काळजी घेतली असती तर आग लागली असती का ? या आधीही अनेक कार्यक्रम झाले आहेत. काकासाहेबांना बोलवलं आणि आम्हाला पार्टनर असून कुणी विचारत नाही या तळतळाटातून आग लागली असण्याची शक्यता जास्त वाटते.

गांधीजी आठवले. बिहार भूकंपावेळी म्हणाले की भारतात अस्पृश्यता आहे म्हणूनच भूकंप आला. आपल्या पापांची शिक्षा केली.
एक कळत नाही, मागच्या 2 दशकांत एवढ्या शेतकऱ्यांनी आत्महत्या केली, त्यांचे हक्काचे पाणी पळवले, तेव्हा का नाही काही झाले? की तळतळाट पण फ़क्त उजव्यांना लागतो?

हे मजुर घाम गाळतात व मालक ऐष करतात किती दिवस ऐकायचं? स्टेज पेटलं नसतं तर मग सगळं आल्बेल आहे असं असतं का? नफेखोर हा शब्द शिवीसारखा का वापरला आहे? प्रत्येकजण नफा/फायदा मिळतो म्हणूनच काम करतो. हे असले डावे लोक्स डोक्यात जातात. काहीही करा यांच रडगाणं सुरुच. सगळ्या लोकांनी नेहमी एरंडेल पिल्यासारखं तोंड करुन बसावं यांच्यासारखं.

कोती मनोवृत्ती आहे राव! तिकडे फेसबुकवर सुद्धा दिसतात असले शब्द!

"भारत रशिया ५ अब्ज डॉलर्स चा करार" अशी जरी न्यूज़ असली तरी खाली

"अरे शेतकरी उपाशी आहे" ची बोंब सुरु! आधी जसे काहीच होतच नव्हते!

कवितेचे शीर्षक वाचुनच मनाला फार क्लेश झाले. ज्या महाराष्ट्राचे पुरोगामी विचारांचे राज्य असा अभिमानाने उल्लेख केला जातो तिथे अशा विचारांचे लोकही आहेत याची प्रचंड लाज वाटली.

कोणाचे इतके नैतिक अध:पतन कसे होऊ शकते की त्याने एखाद्या दुर्घटनेमध्ये असा आसुरी आनंद शोधावा?

असे नसेल, तरी सुध्दा केवळ प्रसिद्धी मिळवण्यासाठी असा जळत्या चितेवर पोळी भाजुन घ्यायचा उद्योग कोणी करू नये असे वाटते.

कवितेत मांडलेल्या विखारी विचाराचा मी स्पष्ट शब्दात निषेध करतो आणि ही कविता ज्यांनी लाईक केली आहे त्यांच्या साठी "गेट वेळा सून"

पैजारबुवा,

कविता एका पत्रकारांने केली आहे..
त्यामुळे कवितेची माझ्यालेखी किंमत शून्य आहे..

अत्यंत भिकार कविता.

आतापर्यंतच्या अनेक प्रतिसादांमध्ये विचारल्याप्रमाणे एकाएकी आताच का हे काव्य स्फुरू लागले? या कवींचे बोलविते धनी कुणीतरी असावेत.
आता दुष्काळाविषयी. शेतकर्‍यांच्या वेदना समाज निश्चितच समजु शकतो. पुरात, गारपिटीत वा दुष्काळात उभे पीक गमावणार्‍या शेतकर्‍याविषयी सर्वांना सहानुभुती आहे. पण त्याचा बादरायण संबंध अन्यत्र लावुन उगा अरण्यरुद्दन करुन सरकारच्या नावे बोटे मोडण्यापेक्षा शेतकर्‍यांना धीर देणार्‍या कवीता लिहा, समाजाने त्यांच्यासाठी काय करावे जे सहज शक्य आहे असे काही लिहा.
कविवर्यांना सकाळी सात वाजता साम मराठी वाहिनीवर दाखविला जाणारा अ‍ॅग्रोवन हा कार्यक्रम पाहायला सांगा. या कार्यक्रमात दुष्काळावर मात करत अल्प पाण्यात अन्य पीके, फळे, फुले यांचे उत्पादन घेउन यशस्वी झालेल्या शेतकृयांचा मुलाखती, शेतीपद्धती व प्रत्यक्ष शेती दाखवितात.

बाकी हल्ली वॉसप मुळे अनेक कवींनी उच्छाद मांडला आहे, झटपट प्रसार! टाक काडी आणि लाव आग.

कायम सरकारच्या नावाने गळा काढून ओरडा ! सबसिडी पाहीजे, कर्जमाफी पाहिजे , आरक्षण पाहीजे ! द्या द्या द्या !!! आमचे कर्तृत्व गेले गाढवाच्या ..... !
शेतीच केली पाहीजे असे काही सरकारी बंधन नाही ना ? इतका त्रास होतो तर द्या की सोडून शेती करणे, आता गवो गावी शिक्शणाची उत्तम सोय आहे, थोडी प्रगती दाखवली तर शिष्ञ्वृत्ती मिळू शकते, शिका आणि स्वकर्तुत्वावर व्हा की मोठे .. तुमचा हात कुणी धरला आहे का ?

आणि तुम्ही काय फुकट अन्न धान्य विकता का ? चवल्या मोजल्याशिवाय कोथिंबिरीचे पान मिळत नाही ... आम्ही खायला घालतो ही मिजास कशाला ? किती दिवस तुम्हाला दलाल फसवणार ? तुम्ही कधीच शहाणे होणार नाही का ?
आणि तसेही आता खेड्यापाड्यात सुद्धा गुंथ्याला चान्गला भाव मिळतोय... विकली शेती तर आयुष्यभर दुसरा काहीतरी काम धन्दा करुन आरामात पोट भरु शकतील लोक ! मात्र त्यासाठी पैसा जपून वापरायला हवा ... सोण्याची चेन,, अण्गठेया , पोस्टर्स वर आलात तर आयुश्याची माती व्हायला वेळ लागणार नाही .. पण लक्षात कोण घेतो ?
पण कष्ट करण्याची तयारी नाही आणि सरकारच्या नावाने खडे फोडायला सर्वात पुढे !
या कर्जमाफीपेक्षा शासनाची जलयुक्त शिवार योजना खूप खूप चान्गली आहे .. ज्याला स्वतःची प्रगती करायची आहे त्याला सुवर्णसंधी ! कर्जमाफी ने त्या वर्शीचा प्रश्न सुटेल .. जलयुक्त शिवाराने कायमचा !

शेतकर्‍यांचे प्रॉब्लेम्स मोठे असतीलही.. पण असं किती दिवस दुसर्‍यावर अवलंबुन रहाणार? "व्यवसाय" कसा करायचा हे अजुनही शेतकर्‍यांनी (संघटना असुनही) शोधले नसेल आणि अजुनही "भाव मिळत नाही" हीच व्यथा असेल तर ह्यात शेतकर्‍यांचीही काही चुक असेल असे वाटत नाही का?

धान्य-भाज्यांना रास्त भाव द्यायला काही हरकत नाहीचे.. पण मधले दलाल तो पैसा खात असतील तर व्यवसायिक म्हणुन तुम्ही काय केले आजवर? त्याचाही विचार व्हावा.

बाकी मोदी सरकार जितक्या जोमाने इंडस्त्रियलिस्ट लोकांसाठी काम करत आहे तसेच शेती ह्याक्षेत्रात काय सुधारणा करत आहे? कुणाकडे माहिती असल्यास द्यावी.

आँ अच्चं आये का ते शगलं? नै मंजे गेली कैक दशकं म्हाराष्ट्रात जेंची सत्ता होती त्यांची ष्टेजं कच्ची नै जल्ली मोग? का स्टेज बर्निंग वॉज ष्टेज्ड बाय समवन हु लॉस्ट पॉवर अँड कान्ट लिव्ह विदाउट? आपला डौट्ट आहे ब्रे.

कुठले सरकार कधी होते मग तुमच्यावेळी काय अन आमच्यावेळी काय हा प्रश्न काहीवेळ बाजूला नाही ठेवता येणार का? त्याने शब्दाला शब्द वाढतो अन निष्पन्न काहीच होत नाही

जमून आल्ये पण आशय पटला नाही

चर्चा कविते वर झाली तर बरय..
कुठल्याही शेतकर्यांने सदरील पत्रकाराला बॉंड पेपर दिला नाही की,"बाबा माझा कैवार घे आणी कविता लिही".
सब मनकी बाता..

हायला,

शेतकरी दु:खी आहे पण म्हणून बाकीची कामं ठेउन त्यांनाच मांडीवर घेउन बसायचं का?

माझ्या वरील वाक्याने बरीच वादावादी झालेली दीसतेय. काय करावे ब्रे.

धाग्यावर अवांतर आहे पण शेती फक्त लग्न झालेल्या माणसांनीच करावी. आजकाल तरुणांनी शेतीत करीयर करायचे ठरवले तर शेतकर्‍यांच्याच पोरी त्यांना नापसंत करतात. त्यांना शहरात राहणारा आणि १० ते ६ नोकरी करणाराच नवरा हवाय ! (सरसकटीकरण करत नाहिये. अपवाद आहेतच.)

त्यावर उपाय म्हणून आमच्या गावाकडची पोरं लग्नाचं वय झालं की कुठेतरी एमआयडीसीत नोकरी करतात. लग्न झालं की सहा महिन्यांनी बॅक टु पॅव्हेलीयन. पण हा ही फंडा काम करत नाहिये आता. लग्नाच फार औघड झालयं बाबांनो !!

जाऊ द्या.

हास्यास्पद कविता आहे. थोडक्यात ह्या तथाकथित शेतकर्‍यांना मुक्त बाजारपेठ हवी आहे म्हणजे कांद्याबिंद्याचे भाव कडाडले तरी सरकारने हस्तक्षेप करायला नकोय.
पण कर्जमाफीसाठी किंवा दुष्काळ/अतिवृष्टी झाल्यास सरकारकडून मदत मागायला हे सगळ्यात पुढे.
शिवाय इनोव्हेशन वगैरे ह्यांना सांगायचं नाही. कांद्याला भाव आला तर सगळे मेंढरांसारखे कांदेच पेरत सुटतात.
मिपावर मध्यंतरी विदर्भातल्या(च) समधानी शेतकर्‍याचा लेख आला होता. त्यांच्याकडून शिका थोडंफार जमल्यास.

एकच बाजू मांडायची असेल तर छान आहे ही कविता. पण ह्या कवितेचा अर्थ असा निघतो की बाकी जग मजा मारतय आणि शेतकरी एकटाच जळतोय.

शेतकरी जळतो आहे ही गोष्ट कधीच कोणालाच अमान्य नव्हती आणि नसेलही. पण जळतोय तो फक्त एकटा शेतकरी नाही अनेक व्यावसायिक जळत आहेत. कोणाचं काय चुकतय हेही पाहायला हवं ना.

गेली अनेक वर्ष रासायनिक खते आणी किटकनाशके वापरली ऊस, कापूस, सोयाबिन अशी पाणी जास्त लागणारी पिके सतत घेऊन जमिनीचा कस कमी झाला, जमिनीमधलं पाणी कमी झालं. पाण्याचे नैसर्गिक स्त्रोत असलेली त़ई, तलाव, विहिरी अनेक ठिकाणी बुजवले गेले किम्वा त्यातला गाळ काढला गेला नाही. ज्वारी, बाजरी अशी पारंपारिक धान्ये, भाज्या ह्यांची लागवड कमी झाली. ह्यात शेतकर्‍यांना भूल घालणार्‍या कंपन्यांचाही दोष आहे. त्यांना इतक्या वर्षात सरकारने अडवलं नाही हा सरकारचा दोष, जल नियोजन केलं नाही हा सरकारचा दोष, पण फक्त आजच्या सरकारचा दोष नाही हा. ह्या गेल्या अनेक वर्षांमध्ये झालेल्या चुका आहेत. आणि ह्या निस्तरल्या गेल्या नाहीत तर पुढच्या काही वर्षात अजून वाईट परिस्थिती निर्माण होणार.

मला वाटतं आक्षेप ह्याला आहे की शेतकरी आत्महत्या करत आहे तेव्हा इतके पैसे खर्च करुन इतका मोठा कार्यक्रम केला, जळजळ आहे कोणाची कसली ते माहित नाही मला.

पण का करायचा नाही असा कार्यक्रम? असा कितीसा खर्च झाला की जो वाचला असता तर महाराष्ट्रातल्या सगळ्या शेतकर्‍यांना अगदी सोन्याचे सोडा पण स्टीलचे आणि लाकडाचे दिवस तरी पाहायला मिळाले असते असा समज आहे का?

मग ह्याचा अर्थ असा घ्यायचा का की जेव्हा एखाद्या गावात एखादा शेतकरी आत्महत्या करतो तेव्हा त्या वर्षी किंवा त्याच्या पुढच्या वर्षी त्या गावात कोणतेच सण समारंभ होत नाहीत का? लग्न, बारशी, अजून काय नी अजून काय? की त्या गावातले शेतकरी आणि इतर व्यावसायिक बंधूजत्रा, तमाशे, चित्रपट असे काहीच बघायला जात नाहीत का वर्षभर?

काही चुकत असेल तर हे की ह्या लोकांचं प्रबोधन होत नाही आहे. पारंपारिक आणि आधुनिक पद्धतींचा मेळ कसा घालायचा हे त्यांना कोणी शिकवत नाही आहे. आणि शिकवत असलेच तर असेही अनेक शहाणे आहेत की जे तु कोण मला शिकवणार असं म्हणतात. मुलींच्या लग्नात भारंभार खर्च करु नका, हुंदा घेऊ देऊ नका हे सांगितलं तर ऐकतात का हो हे? मुलगा हवा ह्यासाठी गावापासून लांब लांब वर जाऊन गर्भ चिकित्सा करणं मुलगा व्हावा ह्यासाठी उपचार करणं ह्यात क्वॅक्स कडून चुकीचे वैद्यकिय उपचार करुन घेण्यापासून गंडे दोरे बांधणार्‍यांकडे जाण्ं हे सगळं आलं. हे सगळे खर्च कमी केले का? मुलगा आहे असे सोनोग्राफीमध्ये कळल्यावर तो गर्भ पाडायला लावणं ह्यात आईच्या जीवाची हेळसांड आणि मग तिच्या आरोग्यावर खर्च (जो जनरली माहेरचेच करतात, कारण त्याम्ना मुलगी जिवंत हवी असते) मग ह्या अशा खर्चासाठी उधार उसनवार कर्ज... इत्यादी इत्यादी... हे सगळं शहरातल्या लोकांनी आणि सरकारने कसं बदलायचं.

बरं महालक्ष्मी सरस सारख्या प्रदर्शनांमध्ये किती शेतकरी माल घेऊन जातात? किती तरी वेळा एखाद्या स्टॉलधारकाचा माल संपला की तो स्टॉल रिकामा असतो त्यावेळी ते स्टॉल धारक शेतकरी, बचत गट आपल्या गावातल्या किंवा आजूबाजूच्या गावामधल्या इतर लोकांचा माल घेउन तो स्टॉल शेवटच्या दिवसापर्यंत का नाही चालू ठेवत? (अर्थात अशी प्रदर्शने शहरो शहरी भरली पाहिजेत)

मला मान्य आहे की मॅन्युफॅक्चररला स्वतः जेव्हा विक्री किंवा विपणन करावम लागतं तेव्हा मॅन्युफॅक्चरिंग कडे दुर्लक्ष होतं त्यामुळे दलाल अडते ह्यांचे पाय धरावेच लागतात. पण प्रत्येक गावातून अशी एखादी टीम उभी राहू शकत नाही का जी फक्त विक्री आनि विपणन बघेल? आणि दलालांचा मक्ता मोडून काढेल. इथे दलालांना देशोधडीलाच लावायचे ही भावना नाही पण दलालांनीही कमी कष्टात अधिक पैसा अजून आणि अजून पैसा आणि शेतकर्‍याला नफा न मिळता मलाच मिळावा ही मानसिकता बाजूला ठेवून काम करणे अपेक्षित आहे आणि तसे होत नसेल तर गावाने स्वतःची सपोर्ट सिस्टीम उभी करावी आणि अशा फसवणूक करणार्‍या दलालांचा मक्ता मोडून काढावा.

चौपाटीवर झालेला आगीचा उद्रेक ही अत्यंत गंभीर आणि शरमेची बाब होती. पण तो कार्यक्रम होणं ही महत्वाची बाब होती. ह्याचा शेतकर्‍यांच्या त्रासाशी कुठलाही संबंध लावणे आणि ते त्रासात असताना तुन्म्ही उधळपट्टी करताय म्हणून हे असे झाले अशी मानसिकता ठेवणे पूर्णपणे चूक आहे.

धान्य पिकले नाही तर शहरी माणूस कसा सर्वाईव्ह होणार हा प्रश्न आहेच. पण शहरी माणसाकडून शेतकर्‍यांच्या अपेक्षा काय हेही शेतकर्‍यांनी स्पष्ट करावे. शहरी माणूस आपल्या अन्नदात्या शेतकर्‍यासाठी नव्हे तर स्वतःला अन्न मिळावे म्हणून काहीही करायला तयार आहे. पण अपेक्षा काय आहेत ते न सांगता फक्त बोंबाबोंब करणे चूक आहे. हे कोणताही शेतकरी एकटा करत नाही तर शेतकरी संघटना आणि राजकीय हेतूने प्रेरित असे पुढारी आणि मिडीयावाले करतात असं माझं मत आहे. कोणालाच प्रश्न सोडवायचा नाही कारण सोडवला तर पुढार्‍यांचं महत्त्व आणि मिडियाला टीआरपी वाल्या बातम्या कशा मिळणार?

ही कविता लिहिणार्‍या ज्येष्ठ पत्रकाराने कविता लिहिण्यापलिकडे शेतमालाला पैसा नाही शेतमालाची उचल नाही म्हणून जळणार्‍या शेतकर्‍यांसाठी काय केले आहे ते जरा कळेल का? की उगाच उचलली लेखणी लावली कागदाला?

हाफशेंच्युरी निमीत्त सर्वांना' फायर ब्रिगेड मंगवाले तु" गाण्याची सिडी देऊन करण्यात येत आहे.

-*खिलाडी 786

आम्ही गावी शेतीच करतो , गावी आमच १६ माणसांच कुटुंब आहे ,मी सुद्धा बारावीपर्यंत गावीच होते ,त्यामुळे सगळ जवळून पाहिलंय
आमच्या कडे रासायनिक खत अजिबात वापरली जात नाहीत , आम्ही फक्त गायी म्हशी यांच्या शेणापासून आणि गोमुत्र वापरून बनवलेलं खत वापरतो
आणि मी हे स्वानुभवातून सांगते कि योग्य नियोजन असेल तर शेतीसारखा भारी दुसरा उद्योग नाही ,

मागच्या ४९ दिवसात १२५ मूर्खांनी महाराष्ट्रात आत्महत्या केल्यात. करो बिचारे !
मस्त बँकेचा कर्ज बुडवायचा , तसा ही १.१४ लाख कोटी बुडीत होउ देणार्‍या बँकांना काय फरक पडला असता

अप्रतिम कविता आहे. मी फेसबुक वर शेर केली होती, पण कवी माहित नव्हते. माहितीसाठी आभारी आहे.

कविता म्हणून जमलीय कविता.. पण त्यातल्या भावाशी आणि आशयाशी सहमत नाहीये.. उगाच शेतकर्‍यांचा कैवार घेणे हे सोशलमिडीयावर 'अपमार्केट' आहे म्हणून लिहील्यासारखी वाटतेय..

बाकी साला ह्या 'लहानपण, गुरुजनांची/आईवडीलांची थोरवी/ गरिबीच कशी ग्रेट/ गावाकडची माती/शेतकरी' वाल्या व्हॉट्सॅपी/फेसबुकी उमाळ्यांनी उबग आणलाय आता..

मागच्या सरकारच्या कार्यकाळात बुलढाण्याचे कॉंग्रेस चे आमदार दिलीप सानंदा ह्यांच्यावर अवैध सावकारी मध्ये शेतकऱ्यांच्या जमीनी ताब्यात घेण्याचा आरोप झाला होता।विलासराव मुख्यमंत्री होते त्यांनी त्यांच्या विरुद्ध कारवाई करायला नकार दिल होता।हायकोर्टाने दटया दिल्यावर कार्यवाही झाली होती ,वर 2लाख दंडहि ठोठावला होता।तेव्हा कोणत्याही वामपंथी खान्ग्रेसी राष्ट्रवादी सेक्युलर कविने अशी कविता लिहिली नव्हती

संपूर्ण गिरणगाव उध्वस्त झालं. लोकांच्या नोक-या गेल्या, लोक अक्षरशः रस्त्यावर आले. एक आख्खी पिढी बरबाद झाली. पण त्यामध्ये पोळलेल्या कुणीही आत्महत्या केल्याचं ऐकिवात नाही आणि केल्या असतील तर त्याचं कुणीही उदात्तीकरणही केलं नाही.असो.
हे सगळं सुरु झालं पी. साईनाथ यांच्यामुळे. साईनाथ स्वतः एक उत्कृष्ट पत्रकार आणि लेखक. डाव्या विचारांचे असले तरी ज्यांच्या लेखनाविषयी सर्वांना आदर आहे अशा काही मोजक्या लोकांपैकी एक. २००१-०२ मध्ये त्यांनी या आत्महत्यांबद्दल - विशेषतः आंध्र, तामिळनाडू, ओरिसा आणि महाराष्ट्रातील विदर्भ - लिहायला सुरूवात केली आणि त्यावर लोकांमध्ये एक जागरूकता निर्माण केली. तेव्हा भाजपचं सरकार होतं हा योगायोग नजरेआड करता येण्यासारखा नाहीये. नंतर २००४ ते २०१४ - साईनाथांनी लिखाण केलं पण त्यात २००१-०२ सारखा अावेश नव्हता. आता २०१४ नंतर परत शेतकऱ्यांच्या आत्महत्यांचा विषय पुढे येतोय. जणू मधल्या काळात सगळं आलबेल होतं. हा bias अत्यंत धोकादायक आहे कारण त्यामुळे प्रसारमाध्यमांची विश्वासार्हता तर कमी झाली आहेच आणि शिवाय सारख्या अशा बातम्यांचा भडिमार होत असल्याने समाज मानसिकदृष्ट्या बधिर होण्याच्या मार्गावर चाललेला आहे.

कवी जो कोणी आहे. पागल झालेला आहे. राजकिय मानसिकता आहे. कुठल्या चिंधी कुठे आनुन पेटवतो आहे. १५ लख कोटींचे व्यवहार झालेत, पुढे या फायदा घ्या. मेक इन इंडिय म्हणजे काय फक्त कारखानदारीच आहे, असे काही नाही. शेतकार्‍यांचे किती पार्टीशिपेशन आहे ते बोला ह्यात. उगा फासाला लटकत मुर्खासारखे आत्महत्या कर्णार. व्यवसाय करणार्‍आंअन बोल लावण्याआढी एक पानटपरी चालवून दाखवावी हरामखोरांनी. सरकारच्या जीवावर शेती करायला काय सरकार आमंत्रण देत नाय.

हे म्हणजे ''रणगाडे चालवा हरामखोरांवर" का असलाच तुमचा प्रतिसाद होता नाहि का डांगे साहेब.