वेडी....

साधारणपणे ९० चं दशक असेल..

ठाणे स्थानकावर एक वेडसर भिकारीण दिसायची.. नेहमी तिच्या हातात एक तान्हं मूल असे..तिच्या हावभावावरून, वागणुकीवरून ती वेडसर होती हे निश्चित.. रहायचीही स्थानकाच्याच परिसरात..

आता सतत अगदी जातायेता तिच्यावर लक्ष जायचं असं नव्हे..परंतु ती दिसायचीच.. ती दिसली की माझ्यासारखे अनेक जण कदाचित तिला नोटीस करत असतील आणि अनेक जण नसतीलही..

या गोष्टीला, म्हणजे तिच्या अशा नेहमी दिसण्याला माझ्या आठवणीप्रमाणे ५-६ वर्ष तरी सहज झाली असतील..

त्यानंतर एकदा केव्हातरी देवेन्द्र मिश्राशी बोलताना अगदी सहजच तिचा विषय निघाला होता.. तो सुद्धा समोर ती होती म्हणून..

देवेन्द्र मिश्रा हा यूपीचा एक भैय्या जो रेल्वेचं जे स्वत:चं असं खास 'भैय्या पोलिस' खातं आहे..त्या पैकी एक..

ठाणे स्थानकातला पूर्वीचा वसंता नीरावाला हा माझा दोस्त. वसंतामुळेच देवेन्द्रशीही माझी ओळख झाली होती..

"आओ तात्या, पान खाएंगे.."

असं म्हणून फलाट क्रमांक दोनच्या बाहेर मी आणि देवेन्द्र पान खात उभे होतो..

तेवढ्यात समोर ती आली..माझ्या अगदी पुढ्यातच आली..वेडसर, लाचार हसली..हातात तान्हं मूल होतंच..

खूप दया आली मला तिची त्या क्षणी.. मी शेजारच्याच स्टॉलवरून तिला एक कपभर चहा आणि बिस्किटाचा पुडा घेऊन दिला..

"तात्या, इसकी स्टोरी जानते हो..?"

"नही.. लेकीन हमेशा दिखती है..पागल है बिचारी..बहोत टाईम से इसे यहा देख रहा हू. आप बताईये, आप तो यही पे ड्युटी करते है.."

माझा आणि देवेन्द्रचा संवाद सुरू झाला..

"तात्या, एक बात बताओ. इसके हात मे इस वक्त जो बच्चा है, उसकी उमर कभी बढी हुई दिखी है..?"

???

पुढल्या क्षणीच मला देवेंन्द्रच्या प्रश्नातलं भयानक गांभिर्य जाणवलं..!

"तात्या, जवान औरत है.. इसके पागलपन का कोई ना कोई फायदा उठाता है.. हसी-मजाक मे कोई ना कोई सोता है इसके साथ.. अन्जानेमे बेचारीपर मानो बलात्कारही होता है..!"

"आज तक तीन बच्चोंको जनम दे चुकी है हमारेही रेल्वे अस्पताल में..! अब दिन भर जाते है बेचारीके, तो भर्ती करनाही पडता है..पैसावैसा कहासे लाएगी बेचारी..?!"

"हमारे बडे साब और उनके भी बडे साब, दो चार एन जी ओ मे इसके लिये बात कर चुके है.. लेकीन पता नही क्या कानूनी अडचने है..कोई रखताही नही इसे अपने पास.."!

"बस.. महिना-पंधरा दिन होने के बाद हम इसकी अस्पताल से छुट्टी कर देते है.."

"नये बच्चे को लेकर दुबारा यहावहा भटकने लगती है..भीक मांगना शुरू करती है.."

अब हम भी कहा तक इसका खयाल रखेंगे..? रात देर रात.. न जाने कौन राक्षस इसे बहेला-फुसलाकर ले जाता है..?"

"बेचारी सही क्या गलत क्या, ये तो समझती नही.. लेकीन शरीर की भूख तो जाग जाती होगी..!"

"और इसके पहले दो बेटे..?"

"पता नही तात्या, सचमुच पता नही..!"

----------------------------------------------

खूप वर्ष झाली आता या गोष्टीला..

आता ती कुठेच दिसत नाही...

गाडीखाली वगैरे येऊन मेली असेल का..?

तिची मुलं..? किती असतील? ३? ४ ? ५..? नक्की किती असतील आणि ती सगळी कुठे असतील..? जीवंत असतील की मेली असतील..?

ही मुलं मोठी झाल्यावर त्यापैकी एकाला तरी आपल्या वेडसर आईची आठवण येईल का..?

अशी आई, जिच्या पदरात दुर्दैवाने मुलांचं दान पडत गेलं.. आणि ते दान कसं पडलं, कोणत्या रितीने पडलं.. हे न समजता त्या वेडीने त्या पैकी प्रत्येकाला घेऊन भीक मागितली..!!!

दूध पाजलं असेल का हो तिनं त्या प्रत्येकाला..? वेडसरबाईच्या मातृत्वाचा पान्हा..!!

जिच्या वेडेपणाचा गैरफायदा घेऊन तिच्यावर बलात्कार करणारे ते नराधम अद्याप मोकाटच असतील..त्यांना कोण शोधणार, कोण जाब विचारणार, कोण शिक्षा करणार..? अशक्यच आहे सगळं..!

देवेंन्द्र पुढेही बराच वेळ काही बोलत होता..मी मात्र जागीच थिजत होतो..

आज अनेक वर्षांनंतर त्या वेडीच्या आठवणीने डोळ्याच्या कडा थोड्या ओलावल्या इतकंच..!

एरवी मला तरी वेळ कुठाय म्हणा..!!!

-- तात्या.