वाह उस्ताद!

झाकीर? ६२?????
विश्वास नाय बसत.

आठवणी छानच आहेत, पण खाण्याच्या टेबलावर बसलेल्या माणसाला उठवून फोटो काढायची हौस असणार्‍या मंडळींचा केवळ राग येतो.

एवढ्या मोठ्या कलावंताच्या सहवासात दोन दिवस राहायला मिळणं आणि त्यांना कला सादर करताना पाहणं हा आनंद अवर्णनियच म्हणावा लागेल. नशिबवान आहात.

विथ ड्यु रिस्पेक्ट, मला कलाकरांचा बाबतीत लोकांचे आलेले हे असले अनुभव वाचून कायम गंमत वाटत आलेली आहे.
ते कलाकार म्हणून ग्रेट आहेत. त्यामुळे ह्या कलाकारांकडे एक कलाकार म्हणूनच बघावं.

बाकी एका संकुचित वलयात राहून हा विनय, नम्रता, साधेपणा वगैरे दाखवणं हा एक स्वार्थच असतो. स्वतःच्या फॅन्सना दुखवून त्यांना चालणारच नसतं. स्वतःला कुठल्या लोकांसमोर कसं प्रोजेक्ट करावं हे ते जाणून असतात. स्पिक मॅके मध्ये काम करणार्‍या मित्रानं, हेच कलाकार बिदागी थोडी कमी पडली तर ऐन वेळेला कलटी मारतात, ऐन वेळी भारतातले कार्यक्रम सोडून बाहेरच्या देशात कसं पळतात हे बघितलं आहे. जेंव्हा लोकांना दुखावण्याची पाळी येते तेंव्हा शिताफीनं हे लोक आपल्या सेक्रेटरींना पुढे करतात.

उस्ताद झाकिर हुसेन यांच्या एका कर्यक्रमात मॅनेजमेंट टीम मध्ये काम करण्याची (सुवर्ण)संधी प्राप्त झाली

ह्या कलाकारांकडून बाकी पिपल मॅनेजमेंट वगैरे तुम्हाला छान शिकायला मिळेल. शुभेच्छा!

अरे भाई वाह ताज बोलो

अभिनंदन !

अशा कलाकाराबरोबर काम करायला मिळाल्याबद्दल..

तुम्ही खरचं लकी आहात.

खरंच भाग्यवान आहात...
छान आठवणी, आणि नेटकेपणे मांडल्यायत.
पुढील लेखनासाठी शुभेच्छा..लिहीत राहा.

अशा प्रकरच्या एका जुन्या चर्चेवरती नीधप ह्यांनी दिलेला प्रतिसाद आठवला.

अक्षया जी,

तुमचा लेख आवडला, आणि तुम्हाला एवढ्या मोठ्या कलाकार व्यक्तिमत्वा बरोबर काम करण्याची संधी मिळाली त्या बद्दल तुमचेही अभिनंदन.

आपल्या समाजात 'इतरांना नावे ठेवणे' हा जन्म सिद्ध अधिकार मानला जातो, त्याचाच प्रत्यय वरील काही प्रतिक्रिया वाचून येतो, आता मला सांगा उस्ताद झाकीर भाई किती बिदागी घेतात येथ पासून ते थेट people management वैगेरे पर्यंत बोलून काय मिळते ते मला तरी समजत नाही...,

आणि हीच लोकं स्वतः कोणासाठी पदरचा १ रुपया तरी खर्च करत असतील का..? याची शंका येते..! ते नोकरी करताना फुकट करतात का? पगार घेतातच ना..? मग इतरांच्या बाबतीत बोलण्याचा त्यांना काहीच अधिकार नाही! आणि झाकीर भाईन सारख्या कलाकारा बद्दल बोलायची तर 'लाय...' हि नाही.

अतिशय नितळ आणि स्वच्छ असे हे व्यक्तीमत्व आहे, तुम्ही नमूद केल्या प्रमाणे ते आजही कित्येक गरीब कालाराकारांची कुटुंबे अक्षरशः पोसत आहेत, ते हि त्याचा कुठे हि गाजावाजा न करता. त्यांच्या अमेरिकेतील वास्तव्या बद्दल हि खूप काही बोलले जाते, पण फार कमी लोकांना हे माहित आहे कि तिथे राहून तेथील इच्छुकांना नियमित मोफत तबल्याचे शिक्षण देतात. भारतात आल्यावर कार्यक्रम संपल्यावर कित्येक पडद्यामागच्या दुर्लक्षित कामगारांची पाठ थोपटायची ते विसरत नाहीत तसेच त्यांच्या पेक्षा ज्येष्ठ कलाकारांच्या पायावर मस्तक टेकवायला कमीपणा मानत नाहीत.

आज हा तबल्याच्या दुनियेचा शेहेन्शहा कित्येक जणांचा देव, गुरु तसेच पोशिंदा हि आहे, अश्या या महान कलाकाराला मनापासून 'सलाम'.

झाकीर हुसैन यांच्याबद्दल एका गोष्‍टीचा हेवा करण्यासारखा आहे.
युट्यूबवर रविशंकर आणि झाकीर यांचे वालिद अल्लारखां यांच्या त्या काळात अमेरिकेत चित्रांकन केलेल्या क्लिप आहेत.
अल्लारखां फक्त वाजवणार आणि रविशंकर त्या इंग्लिश श्रोत्यांना काय वाजवलं आहे, कसं वाजवलं आहे हे उलगडून सांगणार.
मग पुन्हा अल्लारखां फक्त वाजवणार आणि श्रोत्यांच्या टाळ्यांचा कडकडाट.
मला निश्चित माहित नाही, पण अल्लारखांना इंग्लिश बोलता येत नसावी.
आज फक्त झाकीर यांच्याकडे नजर टाकली तरी पुरेसं आहे.

जाताजाता: झाकीर (शागीर्द) आणि अल्लारखां (उस्ताद) या दोन घनपाठींच्या स्वाहाकारातून प्रकटणारं नादब्रह्म आणि ते प्रकटताच जाणकार श्रोत्यांनी तर्जन्यांच्या द्वारे केलेला निशब्द घोष पहाण्यासारखा आहे. त्यानंतर 8.47 वर अल्लारखांनी झाकीरकडे टाकलेला दृष्‍टीक्षेप 'बेटा, तु माझे पांग फेडलेस' हेच सांगणारा आहे.

तुम्हाला या धाग्यावर, "अय्या कित्ती छान! एव्हड्या मोठ्या कलाकाराबरोबर काम करायची संधी मिळाली, भाग्यवान आहात" अशाच प्रतिक्रिया हव्यात का?

वरतीच म्हणल्याप्रमाणे पुष्कळवेळा लोकांना असल्या प्रसंगात मोठ्ठ्या लोकांच्या कौतुकापेक्षा मी तीथं होतो हेच सांगायचं असतं.

बाकी, मी झाकीर हुसेन, तेंडूलकर यांच्याबद्दल वैयक्तीक पातळीवर बोलतच नाहिये. कला-खेळ सोडली तर ही आपल्यासरखीच आहेत असं माझं म्हणणं आहे हे पुन्हा सांगतो. या मोठ्या लोकांना हे माहित असतं की, समाजात रहायचं म्हणजे नुसता पैसा आणि कला असून चालत नाहीत. लोकांमध्ये एक "फिलाँथ्रोपिस्ट" म्हणून एक प्रतिमा म्हणा, गुडवील म्हणा, लागतं. थोडेसे पैसे, थोडासा वेळ किंवा प्रसंगी स्वभावाला किंचीत मुरड घालून या मोबदल्यात ते ती प्रतिमा व्यवस्थीत सांभाळून असतात. जे आपण सगळेच करतो. कलाकार-खेळाडू यांना थोडसं जास्तं करावं लागतं कारण तेच त्यांचं अ‍ॅसेट असतं.

आपण थोडीशी व्यक्तीपुजा कमी केली आणि त्यांना "माणूस" म्हणून अ‍ॅक्सेप्ट केलं की मग त्यांच्या असल्या साधेपणाचं, विनयाचं किंवा दानशुरतेचं कौतुक राहणार नाही, आणि त्यांनी घरासमोरून उड्डाणपूल जाउ नये म्हणून राजकीय वजन वापरलं किंवा सत्यसाईबाबा गेल्यावर रडले तर दु:ख पण होणार नाही.

खरंच एवढ्या मोठ्या व गुणी कलाकारासोबत काम करायला मिळणे हि भाग्याची गोष्ट आहे.

अन तो अनुभव या लेखाद्वारे इतरांबरोबर वाटून आपण भले काम केले आहे.

एवढ्या मोठ्या कलाकारासोबत दोन दिवस एकत्र अनुभवायला मिळाले हे खरेच कौतुकास्पद आहे. आणि त्यात तुम्ही तुमचा अनुभव आम्हाला शेअर केलात त्याबद्दल तुमचे मनापासून आभार :)

कार्यक्रम पुण्यात झाला नव्हता तर?! याच दरम्यान त्यांचा आणि पं. रविशंकर यांचा पुण्यात कार्यक्रम झाला होता.
असो एव्हढ्या मोठ्या असामीला एव्हढ्या जवळून पाहण्याची संधी मिळाल्याबद्दल अभिनंदन !

मस्त अनुभव...
मला आठवते..जळगांव मध्ये पहिला बालगंधर्व संगीत महोत्सव होता..
तेव्हा नुकतीच ती रात्री दहाच्या आतची कार्यक्रमबंदी लागु झालेली होती..
झाकीर हुसैन यांना तेव्हा प्रथमच ऐकायची संधी मिळाली होती..
आणि ती एक अविस्मरणीय स्मृती बनुन मनाच्या एका कोपर्यात कायमची कोरली गेली आहे..

अविस्मरणीय परफॉरमन्स..
सर्व देवतांचे नाव तबल्यावर वाजवुन दाखवले..
नंतर उजव्या एका हाताने एक ताल कंटीन्यु वाजवत राहुन दुसर्या हाताने ईतर सर्व ताल जवळपास अर्धा तास हे वादन...वाह उस्ताद..खरंच जवाब नहीं ईनका..

पुन्हा एकदा त्या अविस्मरणीय क्षणांची आठवण करुन दिल्याबद्दल धन्यु..अक्षया ताई..

अरे वा! धागा आणि प्रतिसादांमधून काही छान अनुभव वाचायला मिळाले.