न्यूत की द्यूत?

पचिसी - दक्षिण भारतात लहानपणी खेळलोय मी

@अहिरावण आपण वर झालेल्या अनुषंगिक नसलेल्या विषयांतराकडून धागा लेखाच्या मूळ विषयाकडे येऊ.

तसे जुगारी जुगार (पैसा) खेळ किंवा खेळ नसलेल्या कोणत्याही भविष्यात काय होणार हे निस्चित न सांगता येणार्‍या कोणत्याही गोष्टीवर लावू शकतो. द्यूत शब्दामुळे जुगाराची आठवण होणे स्वाभाविक असले तरी आपण इथे न्यूत / द्युत यांचा मुख्यत्वे खेळ म्हणून विचार करतो आहोत.

एनीवे आपण दिलेल्या ऋग्वेद ऋचांमध्ये नेमके कोणते शब्द संबंधीत खेळा बद्दल किंवा जुगारा बद्दल आहेत हे समजून घेण्यास आवडेल .

या संस्कृत कोशात अक्ष शब्दाच्या अर्थात जुगार आणि चाक ह्या दोन्ही अर्थांचा समावेश दिसतो त्या शिवाय अक्षद्युत असा शब्दही दिसतो आणि न्यूत हा खेळही वर्तुळाकार असणे इथे लक्षात घेण्यासारखे असावे असे वाटते.

जिज्ञासूंसाठी इंग्रजी विकिपीडियावर गॅम्ब्लेर्स लॅमेन्ट लेख दहावे मंडल लेख दुवे.

एक वेगळा अनुषंगिक प्रश्न मनात आला की महाभारतातील धर्मराज युधिष्ठीराचा द्यूतातील सहभाग काल्पनिक नाही असे समजले तर धर्मराज युधीष्ठीराने ऋग्वेदातील अक्ष सुक्तास प्रमाण मानून द्य्ट्य खेळण्यास नकार द्यावयास हवा होता किंवा महा भारतातील प्रसंग आधी झाला / लिहिला यातुन ऋग्वेदातील ऋचेची प्रेरणा असेल तर महाभारत प्रसंगाचा उल्लेख ऋग्वेदातील सुक्तात आला असता. एक अशीही शक्यता असू शकते का की अक्ष सुक्त आणि महाभारतातील द्युत प्रसंग लिहिणार्‍या व्यक्ती एकच असतील किंवा समकालीन असतील? मला वाटते तीसर्‍या शक्यतेचा अभ्यास व्हावयास हवा कारण मी जर जुगार सट्ट्यावर टिका करणारा साहित्यिक असेन तर सुक्तही लिहीन आणि स्पष्ट करणारे कथानक लिहिन त्यामुळे एका लेखन प्रकारात दुसर्‍या लेखनाचा उल्लेख करणे गरजेचे किंवा सयुक्तिक वाटणार नाही.