आज़ जाने की जि़द ना करो...

वा तात्या! बहुत खुब!
शांत आणी सुंदर गाणे.

फरिदा खानुम इतकी सुंदर गाते हे माहीत नव्हते.

फरिदाच्या आणखी काही लिंक असतील तर कृपया येथे संलग्न कराव्यात ही विनंती.

धन्यवाद!

संजय अभ्यंकर
http://smabhyan.blogspot.com/

किती छान सांगितलंत तात्या...एवढं सगळं शास्त्रीय कळत नसलं तरी तुम्ही त्यातली खरी जान समजावलीत्...मी एकदाच हे गाणं फरीदांच्या आवाजात ऐकलं होतं तेही अर्धवट आणि नंतर आशा भोसलेंच्या आवाजात...खूपच छान गाणं आहे...इथे दिल्याबद्दल धन्यवाद...

अप्रतिम... आहे हे गाणं आणि तात्या, त्याचं रसग्रहणही उत्तम केले आहे. अगदी हर एक सूर इथे दिला आहे त्यातला अस वाटलं.
खूपच छान. इतके दिवस ऐकताना केवळ यमन आणि शब्दांसाठीच ऐकत होते पण आत एक वेगळी दृष्टी दिली आहेत तुम्ही...

- प्राजु

केवळ अप्रतिम, शब्दच नाहीत.

खास गाण्याची आठवण करुन दिल्याबद्दल धन्यवाद.

हे गाणे आम्ही सुद्धा ऐकत आलो. आणि त्यावर प्रेम केले. पण त्याचे सौंदर्य इतक्या हळुवारपणे , आणि इतक्या मर्मज्ञतेने उलगडवून दाखवणारे तुम्हीच ! शास्त्राला रसिकतेची जोड नसती तर ते रुक्ष झाले असते आणि मूळच्या सौंदर्यासक्त वृतीला मर्म जाणण्याची जोड मिळाल्यावर ..... सोन्याला सुगंध ! आज हे गाणे पुन्हा नव्याने भेटले. त्याला तुम्ही चढविलेल्या साजामुळे ते आणखी सुंदर बनले आहे.

तुमच्या रसिकतेला आमचा सलाम. असेच लिहा. अजून खूप खूप.

मला गायकीतील काहि कळत नाहि पण हे गाण मात्र फार फार आवडतं
हाये मर जाएंगे, हम तो लुट जाएंगे..!!
मधला हाय हा पंचम आहे की काय हे कळत नसलं तरी हाय बेचैन करतो हे नक्कीच. इतकं आवडतं गाणं सुंदरपणे इथे उलगडल्याबद्दल अनेक आभार. फार छान लिहिलं आहे

-ऋषिकेश

जीवघेणा आवाज आणि तसेच गाणे. काय बोलावे?
असेच येशुदासचे "ज़िद न करो" आठ्वले, ते येथे ऐकता येईल.

धन्यवाद तात्या.
सुंदर गाण्याची आठवण दिल्याबद्द्ल.
गाणे खुपच श्रवणीय आहे.

मूळ गाण्याइतकेच त्याचे रसग्रहणही सुरेख झाले आहे. वर मुक्तसुनीतांनी आणि ऋषिकेशने म्हटल्याप्रमाणे, हे गाणे आधी आवडत होतेच पण आता पुन्हा गाणं ऐकताना या जागा अधिक ओळखीच्या वाटू लागतील. 'ज्ञात्याचे पाहणे' म्हणतात तसे 'ज्ञात्याचे ऐकणे' म्हणजे काय, ते हा लेख वाचून समजतं, आणि 'वक्त की कैद' मधून अशाच 'चंद आजाद घडियाँ' मिळतात :)

नंदन
(मराठी साहित्यविषयक अनुदिनी
http://marathisahitya.blogspot.com/)

आप तो छा गये!
हे गाणं ऐकून किती दिवस झाले होते आज तुम्ही ते इथं दिलंत आणि नुसतं नाही तर तुमच्या सुंदर, मर्मग्राही शब्दात लपेटून.
काळजाला हात घातलात. खल्लास! बसल्या बैठकीला तीनदा ऐकलं.
मला शास्त्रीय संगीतातलं ज्ञान नाही पण आपण सांगितलेल्या जागा 'ऐकण्याचा' प्रयत्न केला तेव्हा काहीतरी वेगळं जाणवलं.
मला वाटतं 'चितचोर' मधलं 'जब दीप जले आना' हे येसुदासचं सुध्दा यमन मधेच असावं - कारण सुरावट कानांना सारखी वाटते(चूभूदेघे).
हे माझं फार आवडतं गाणं दुव्यात ऐका.

चतुरंग

तात्याशेठ..
गाण्याच्या दुवा बद्दल धन्यवाद.. लेख वाचून पिरंगुटच्या कट्ट्याच्या आठवण झाली..
आम्ही मायदेशी परत आल्यावर लगेच मैफिल भरवा म्हणजे झाले..
(कानसेन)केशवसुमार

तात्या................

अप्रतिम लेख. केवळ अप्रतिम. आजपर्यंत मराठी संकेतस्थळांवर वाचलेल्या संगीतविषयक लेखातील हा सर्वात उत्तम लेख.

हार्दिक अभिनंदन......

यमनचं विश्व तू या लेखातून उघड केलंसं. त्याचे विविध कंगोरे दाखवलेस. आम्ही भरून पावलो. आम्ही तुझ्या संगीतव्यासंगाची दाद देतोच पण ते इतक्या सुंदर रीतीने शब्दबद्ध केल्याबद्दल तुझ्या लेखनकौशल्याची सुद्धा दाद देतो.

हा लेख एका वेगळ्या कप्प्यात कायमस्वरूपी सेव्ह करण्यात यावा असे आम्हाला वाटते.

उत्तरोत्तर असेच लेखन तुझ्या हातून होवो या शुभेच्छा.

आपला,
(तृप्त) धोंडोपंत

आम्हाला येथे भेट द्या http://dhondopant.blogspot.com

आणि तुम्ही जागा दाखवल्यामुळे अधिकच गहरी मजा आली.

तात्या तुझे संगीतविषयक विचार खूपच प्रगल्भ आहेत आणि ते तू तितक्याच समर्थपणे लेखनातही मांडू शकतो. पण माझे दुर्दैव हे की ते 'मध्यम,गांधार' वगैरे शब्दशः मला कळत असले तरी ते तू दाखवल्यावरही डोक्यावरून गेले(तो तुझा दोष नव्हे; माझ्या समज शक्तीचा आहे). पण एक मात्र आहे की गाण्यातले काहीही न कळता ही मी ते गाणं अनुभवू शकलो. मस्त गायलेय.
अवांतरः फ़रिदा खा़नुम सारखेच हे गाणे आशा भोसले ह्यांनीही गायलेले आहे आणि दोघींच्या गाण्याची तुलना करता मला आशाताईंचे गायन जास्त आवडले.

अवांतरः फ़रिदा खा़नुम सारखेच हे गाणे आशा भोसले ह्यांनीही गायलेले आहे आणि दोघींच्या गाण्याची तुलना करता मला आशाताईंचे गायन जास्त आवडले.

मला फरिदा खानुम यांचेच जास्ती आवडले.
(प्रामाणिक मत)

- प्राजु

आवड्ला बर्र का,

'जिया ले गयो जी मोरा सावरीया', 'जा रे बदरा बैरी जा' मधला अवखळ यमन, 'समाधी साधन' मधला सात्विक यमन, 'जेथे सागरा धरणी मिळते' मधला जीव ओवाळून टाकायला लावणारा यमन, 'दैवजात दु:खे भरता' मधला ईश्वरी अस्तित्वाची साक्ष पटवणारा यमन, अभिजात संगीतातल्या निरनिराळ्या बंदिशींमधून प्रशांत महासागराप्रमाणे पसरलेला अफाट आणि अमर्याद यमन, आणि 'रंजिश ही सही' किंवा 'आज़ जा़ने की जि़द ना करो' सारख्या गाण्यांतून अत्यंत उत्कट प्रेमभावना व्यक्त करणारा यमन!
'यू ही पेहेलू मे बैठे रहो..' मध्ये काय सुंदर शुद्ध मध्यम ठेवलाय! क्या बात है..! 'पेहेलू' या शब्दात ही खास शुद्ध मध्यमाची जागा आहे बरं का मंडळी! 'कानडाउ विठ्ठलू..' आठवून पाहा, आपल्याला हाच शुद्ध मध्यम दिसेल!
'हाये' मधला पंचम पाहा मंडळी! साला, त्या यमनापुढे आणि फ़रिदा खा़नुमपुढे जा़न कुर्बान कराविशी वाटते! हा 'हाये' हा शब्द कसला सुरेख म्हटला आहे या बाईने!
'मर जाएंगे', 'लुट जाएंगे' मधील 'जाएंगे' या शब्दाचा गंधारावर काय सुरेख न्यास आहे पहा!
खूपच सुरेल आवाज आहे या बयेचा. स्वच्छ परंतु तेवढाच जवारीदार आवाज!

ह्यातलं काहीही कळलं नाही तात्या, पण फरिदा खानुम ह्यांच्या आवाजाचा पोत (ही माझी भाषा आहे हं!) आणि त्यातील आर्जव ह्याला तुलना नाही. जी अस्वस्थ करण्याची ताकद गाण्याच्या शब्दांमध्ये, गायिकेच्या आवाजात आणि सुरावटीत आहे हे अनुभवायला गाण्याचे व्याकरण समजण्याची आवश्यकता, निदान मला तरी भासत नाही.

आसुसलेली संध्याकाळ आहे, ग्लासात सोनेरी, मावळतीच्या रंगाच्या सोनेरी छटांच्या रंगाशी नातं सांगणारी आमच्या सिंगल माल्ट फ्यॅमिलीतली ग्लेनफिडिच आहे, छानपैकी गाद्या-गिर्द्या-लोड-तक्क्यांची बिछायत पसरली आहे, मजमुहा अत्तराचा मादक सुवास अंगावर येतो आहे, सगळा माहोल रंगेल करतो आहे

हे बाकी लै झालं. तबियतदार रसिकांसाठी, ते अत्यवस्थ होऊ नयेत म्हणून, आवश्यक.

तात्या,
शास्त्रीय संगितातले आम्ही "ढ" विद्यार्थी. पण गाण्यातील सौंदर्यस्थळे, समजावण्याची कुशलता, रागांची ओळख  आणि  सांगण्याची तळमळ ''आज़ जा़ने की जि़द ना करो " च्या निमित्ताने  एका उत्तम जाणकाराने आमच्यापर्यंत पोहचवली. त्याचबरोबर आमच्या सारख्यां ( ऐरे-गैरे ) च्या मनात  शास्त्रीय संगिताबद्दल जिज्ञासा निर्माण करणे , हेच आपल्या लेखाचे / लेखनाचे  यश आहे असे आम्हाला वाटते,  पुढील लेखनासाठी शुभेच्छा !!!!
 
 

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे

उशिरा लक्ष गेलं ह्या लेखाकडे,पण आजच्या दिवसाची सुरुवात सुरिली झाली,:-)
तात्या,मस्त!
स्वाती