लेख

रोज सकाळी पहाटे फिरायला जाणे,हा माझ्या जीवनातील एक आनंददाई भाग आहे .या वेळी आपण नेहमीच्या आयुष्य पेक्षा , कांहीतरी वेगळ्या वातावरणात ,वेगळ्या जगात गेल्याचा भास, आपल्याला नेहमीच होत असतो . मस्त पैकी स्पोर्ट्स शूस घालून ,स्पोर्ट्स ड्रेस घालून त्या अंधुक प्रकाशात चालत जाणे व परत येताना घरा शेजारी असणाऱ्या बागेतील बाकड्यावर कांही काळ विसावणे,हा माझा नित्यनियमचा अनेक वर्षाचा कार्यक्रम आहे ,इतर वेळी मुंग्या प्रमाणे पळणारी हि माणसे ,कर्कश आवाज करीत ,धूळ उडवीत जाणारी अनियंत्रित वाहने, या पासून जीवाला थोडी सुटका मिळते .

सुरुवात कात्री शोधण्यापासून झाली होती, नेहमीच्या जागेवर मिळाली नाही, तिला विचारलं तर तिने आणून दिली. नेहमीची जागा बदलली होती तिने. नेलकटरचं पण तेच झालं. आणि मग लक्षात आलं खुप काही बदललयं. लग्न समारंभाचे धावपळीचे दिवस संपले आणि हळूहळू घर तिच्या सुरात गावू लागलं. आधी फक्त माझी सवय असलेल्या घरात ‘ती’ चा प्रवेश झाला होता. लग्नापुर्वी निदान वर्षभर तरी त्याच फ्लॅट मधे एकटा रहात होतो मी, त्यामुळे दैनंदिनी माझ्या मनाप्रमाणे चाले, मला हवं तेव्हा घरी पोहचणं असो, हवी तेव्हा बाथरूम टॉयलेट रिकामी असणं असो किंवा आणि काही, सब अपना राज.

काळा वाघ
------------------------------------------------------------------
क्रिकेट ची मॅच अगदी रंगात आली होती .
सिया अगदी मन लावून पाहत होती . विराटनं एक मस्त षट्कार मारला . ते पाहून सिया आनंदानं टाळ्या वाजवू लागली . टाळ्या वाजवतच ती ओरडली , " रिया "...
त्यावर अगदी एखाद्या दांडग्या कुत्र्याच्या आवाजात रिया ' भॉ .... ' करून भुंकली . तो आवाज ऐकून सिया दचकलीच . ही रिया ना .... वेडी ! मॅच आवडत नाही म्हणून असं भुंकायचं ?

- डॉ. सुधीर रा. देवरे

मागील कैक वर्षांपासून बिरादरी मध्ये, रोज भल्या पहाटे ३ वाजता एका घरी अलार्म वाजतो आणि एक ८० वर्षाचा तरुण इसम जागा होतो. [८० वर्षाचा तरुण का म्हंटलं हे नंतर आपणा सर्वांना कळेलच.] एवढ्या पहाटे घरातील कुणालाही त्रास न देता स्वतःची सर्व कामे स्वतःच करतो. शेवटी मात्र प्रेमाने तयार केलेल्या आपल्या पत्नीच्या हातचा चहा पिऊन सकाळी ६ वाजता संस्थेच्या कामासाठी सज्ज होतो. लोक बिरादरी मधील अवॉर्ड रूमच्या खालच्या वॉर्ड मध्ये, रेडीओवरच्या बातम्या-गाणी ऐकत रुग्णांच्या जखमा पुसण्यासाठी “गौज पिस” तयार करतांना ही व्यक्ती तुम्हाला नक्कीच दिसणार.

जगन्नाथ बुरडकर काका

उन्नूचा मोरपिसारा
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
जंगलात राहणारा उन्नू उंदीर नेहमी आईच्या मागे भुणभुण करत फिरायचा .कधी त्याला पक्ष्यांसारखं उडावंसं वाटायचं , तर कधी सशासारख्या उड्या माराव्याशा वाटायच्या.
एकदा उन्नू म्हणाला , "आई , काय हा माझा काळा रंग ! मी बदकांसारखा गोरा गोरा हवा होतो ."
त्या वेळी तिथून एक परी चालली होती . तिनं ते ऐकलं . आणि त्याची गंमत पाहण्यासाठी ती एका झाडाच्या मागं लपून बसली .

बाबांच्या अथक प्रयत्नानंतर महाराष्ट्र शासनाने भामरागड़ येथील त्रिवेणी संगमाच्या ३ किलोमीटर अलीकडे, हेमलकसा गावी काही जमीन लोक बिरादरी प्रकल्पाच्या निर्मितीकरिता दिली. प्रकल्प निर्मितीच्या सुरुवातीला, दुर्दम्य जिद्दीच्या बाबांसोबत काही १५-२० लोकं १९७३ साली घनदाट अशा दंडकारण्यामध्ये आली. सुरुवातीला बाबांसह या सर्वांनी काही राहण्यायोग्य झोपड्या आणि शेतजमिनी तयार केल्या आणि लोक बिरादरीच्या कार्याचा आरंभ झाला. या कार्यकर्त्यांमधीलच एक नाव जे बिरादरीमधे आजही आपसुक तोंडावर येते ते म्हणजे आमचे "गोविंद काका". लोक बिरादरी प्रकल्पाचे सर्वात पहिले कार्यकर्ते म्हणून ते आजही बिरादरीत ओळखले जातात.

पथनाट्य: बचत पाण्याची, समृद्धी जीवनाची!

कलाकारः सुत्रधार आणि दोन सहकारी कलाकार (दोघांकडे एक एक वाद्य असेल तर उत्तम.)
(शक्य असल्यास पथनाट्य सादरीकरणाआधी स्थानिक जनतेच्या अवलोकनार्थ, वातावरण निर्मीतीसाठी पाण्याच्या अपव्ययाचे, दुष्काळाचे प्रातिनिधीक छायाचित्रे असलेला फलक लावावा.)

एक सहकारी कलाकार (पाणीवाल्याच्या भुमिकेत ): पाणी घ्या पाणी, पाणी घ्या पाणी!

दुसरा सहकारी (स्त्री भुमिकेत): अरे ए पाणीवाल्या कसे दिले पाणी?

पाणीवाला: शंभर रुपयाचा एक ग्लास पाणी, पाणी घ्या पाणी.

शहराबाहेरचं ते तळं खूप शांत आणि गूढ असं वाटायचं. रोज कामावरून परत येताना रमेश थोडा वेळ आपली कार रस्त्याकडेला थांबवी आणि दुरूनच त्या तळ्याकडे पाही. दिवसभराच्या कंटाळवाण्या कामानंतर त्या शांत तळ्याकडे पाहताना त्याला खूप चांगलं वाटे. कधीकधी सूर्यास्ताच्या तयारीत असलेले पिवळे, केशरी आकाश तर कधी ताऱ्यांनी सजलेले काळेभोर आकाश, कधी कृष्णमेघ तर कधी निरभ्र निळं आभाळ त्या तळ्याच्या पाण्यात स्वतःला पाहायला धडपडे.

एका शुक्रवारी रमेशनं घरी आल्यावर प्रीतीला तयार व्हायला सांगितलं.

"चल आज मी तुला एका खूप वेगळ्या ठिकाणी घेऊन जाणार आहे. लवकर तयार हो."

भामरागड पुलावरून पाणी असतांना गावातील लोकांना घरी आश्रय द्यायचा असो किंवा रणरणत्या उन्हात तेंदूपत्ता तोडतांना होरपळून गेलेल्यांची तहान शमवायची असो……
कुणाचे दुःख कमी करायचे असो की कुणाचा आनंद द्विगुणित करायचा असो……
जन्म दाखला, बँक अकाउंट, मनी विथड्रॉव्हल, किराणा, बाजार करणे.. इत्यादी लोकांच्या कुठल्याही कामासाठी आपली दुचाकी घेऊन नेहमीच तयारीत असणारी ही व्यक्ती.
चांगल्या कामासाठी "नाही" हा शब्द न वापरणाऱ्या ह्या व्यक्तीचा हात बिनशर्त सदैव मदतीसाठी तयार असतो …..