लेख

नालायक .

प्रसिद्ध छायाचित्रकार रमेश जाधव यांना स्वतःबद्दल खूप अभिमान होता.

- डॉ. सुधीर रा. देवरे

आरंभशूर....

७ फेब्रुवारी १४९७ चा दिवस इटलीतील एका शहरात एक अनोखी होळी रचण्यात आली. सॅव्हानारोला नावच्या धर्मगुरूने या शहरावर आपली धार्मिक दहशत कायम केली होती. त्याच्या आदेशानुसार त्याचे धार्मिक शिपाई 'ख्रिस्त अमर रहे','मेरी अमर रहे' च्या जयघोषात शहरातील प्राचीन पुस्तकं,हस्तलिखितं,शेकडो चित्रं,रेखाटनं,ऑईल पेंटिंग्ज,शिल्प,हस्तिदंती कोरीव काम केलेल्या वस्तू या होळीत टाकत होते. एका कलासंपन्न शहराचे वैभंव धगधगत्या अग्नीज्वाळांमध्ये बेचिराख होत होतं. शहरवासीयांची अलोट गर्दी या होळीच्या दर्शनासाठी जमलेली होती.या गर्दीत एक सतरा-अठरा वर्षाचा तरुण ही होता.

काल-परवाच टीव्ही. वर एक तलत महमूदचं गाणं कुठल्यातरी गलत महमूदच्या आवाजात पुनर्मिसळ केलेलं माझ्या बघण्यात आलं. तो गायक तलत नव्हता हे ऐकताना (नव्हे, ऐकता क्षणीच) कळलं आणि महमूद तरी होता की नव्हता हे कळण्याआधीच मी चॅनेल बदललं. पण तरी ते गाणं ओठांत येत राहिलं आणि त्यामुळे अनेक गोष्टी आठवल्या.
आपल्या आवाजाला जरासा रफ्फू केला की आपणही महंमद रफीसारखे गाऊ शकतो असा समज असलेले अनेक शेख महंमद आमच्या बालपणी होऊन गेले होते. अन्वर, शब्बीर कुमार, महंमद अजीज अशी अनेक नावं त्यांनी धारण केली होती. (पुढे त्यातूनच 'सोनू निगम'ची स्थापना झाली आणि बाकीच्या या छोट्या-मोठ्या गायकांची सुट्टी झाली.)

साल १९९८, पेपर मध्ये सगळी कडे बातमी आली होती कि "रानपिंगळा" हा पक्षी ११३ वर्षांनी सापडला आणि त्याहून आनंदाची गोष्ट म्हणजे साधारण माझ्या मूळ गावाच्या प्रदेशात म्हणजेच खान्देशात सापडला होता. ह्याचा पुनर्शोध अमेरिकन स्त्री पक्षी संशोधक पामेला रासमुसेन ह्यानी लावला होता.

आज कुंदलहल्ली येथील नागलिंगेश्वर मंदिरातील यंदाच्या तसचं गेल्या वर्षीच्या पूजेची छायाचित्र पाहु. नागलिंगेश्वर हे तस थोड जास्त वर्दळ असणारं मंदिर. मंदिरातील शिवलिंग जवळपार पाच फुट उंचीच आहे. लिंगावर पाच फण्यांचा नाग आहे म्हणुन हा नागलिंगेश्वर. गेल्या वर्षी कार्तिक महिन्यातल्या चारी सोमवारी पूजेसोबत रोज संध्याकाळी सांस्कृतिक कार्यक्रम सुद्धा असत- शास्त्रीय संगती, भरतनाट्यम्, कुचिपुडी इत्यादी. ह्या वर्षी फक्त पूजाच झाल्या.

पहिला सोमवार
अन्नधान्य वापरून केलेली हि पूजा

खालील परीक्षेत 5 पैकी 2 मार्क मिळाले तर संस्कृत भाषा अवगत आहे असे प्रमाणपत्र द्यावे का?

योग्य पर्याय निवडून उत्तरं द्या : (कुठलेही पाच)

आज पिलेकाम्मा देवीच्या मंदिर परिसरात असलेल्या मुनेश्वर ह्या महादेवाच्या अवताराच्या पूजा पाहुत. प्रत्येक पूजेसोबत चेहर्‍यावरचे भाव कसे बदलातात पहा. कधी हसमुख, कधी उग्र तर कधी सौम्य.

पहिला सोमवार
मुनेश्वराचा पोषाख हिरव्या आणि चंदेरी चमकीने बनवला होता

कार्तिक महिना दक्षिण भारतामध्ये श्रावण महिन्याइतकाच महत्वाचा मानला जातो, विषेशतः महादेवाच्या पूजेसाठी. दर सोमवारी महदेवाच्या सर्व मंदिरांमध्ये महादेवाची विशेष पूजा-अर्चा केली जाते. बेंगळूरूच्या व्हाईटफिल्डमधील काही मंदिरांमधील पूजा आणि उत्सव चित्रस्वरुपात मांडण्याचा हा छोटासा प्रयत्न.
एका धाग्यात सगळं लिहलं तर तो खुप मोठा होईल, म्हणुन, छोट्या छोट्या भागांमध्ये लिहित आहे.
सुरुवात करुया दिवाळीपासून. आपल्याकडे जसे दिवाळीमध्ये लक्ष्मीपूजन होते तसं इथे पिलेकाम्मा देवीच्या मंदिरात महागौरी पूजन करण्यात आले होते. त्याची काहि छायाचित्रे