जॉर्ज कॉल्डवेल - भाग ३

पिडाकाका,

असा गुरु लाभायला भाग्य लागते (आणि तुमच्यासारखी तपश्चर्याही).

हे सारे आमच्यासाठी येथे जिवंतपणे तुम्ही उभे केल्याने आम्हीही भाग्यवानच.

(गुरुप्यासा) एकलव्य

सहीच! शिष्याचा स्वीकार केला तर गुरुने! :)

झकास!
मस्त आहे हा अनुभव.
असे घासून घेणारे शिक्षक हल्ली खरोखरच दिसत नाही हे पण तितकेच खरे.
आपल्याला असे काही लाभले हे तुमचे भाग्य.

आपला
गुंडोपंत

असा गुरु लाभायला भाग्य लागते (आणि तुमच्यासारखी तपश्चर्याही).

हेच म्हणते.

मस्त!

मनस्वी
* केस वाढवून देवआनंद होण्यापेक्षा विचार वाढवून विवेकानंद व्हा. *

सुंदर !! पास-फेल करण्यामागचं कारण सहीच.. आपल्याकडे कधी येणार असं ? जसंच्या तसं उत्तर येण्यापेक्षा विद्यार्थी विचार कसा करतो, जसं तुम्ही म्हणालात ज्ञान ऍप्लाय कसं करतो हे खरंच कौतुकास्पद आहे!
खूप आवडला 'जॉर्ज'! तुमची लिहीण्याची हातोटी मस्त आहेचे! त्यात काही वाद नाही.. अजुन असे खूप लेख येऊदेत !!
बाकी, समोसा->मि.इंडीया-> माय सन हे रुपांतर आवडलं!! :)

जॉर्ज कॉल्डवेल नक्की लक्षात राहील.

सुंदर लेख पिडा काका

धन्यवाद.

शैलेशराव तुम्ही खूपच सुंदर लिहिता(हे मी सांगायची खरंच काही जरूरी आहे काय?). तिन्ही भाग वाचले .
तुमची शैली अतिशय ओघवती आहे आणि प्रसंग वर्णन करण्याची हातोटी विलक्षण आहे. तुमच्या वर्गात मी देखिल बसलो होतो असे वाटण्याइतपत जीवंत वर्णन झालंय(ऑरगॅनिक केमेस्ट्री कशाशी खातात हे देखिल मला माहीत नाही ही गोष्ट अलाहिदा).
असेच लिहिते राहा आणि आम्हाला तुमच्या उत्तमोत्तम अनुभवात सामील करून घ्या हीच विनंती.

मराठी भाषा हा माझा प्राणवायू आहे

भाग्यवान आहात तुम्ही........

असा गुरू मिळायला फार भाग्य लागतं............

खूप नशिबवान आहात...............

पिडा काका...
काय अफलातून व्यक्तीमत्व असेल याची फक्त कल्पना करू शकतो..

माझ्यामध्ये अजून तरी प्रोफेसिंगची, प्रयोग करण्याची जरूर न भासता माझी मतं अचूकतेने जाहीर करण्याची क्षमता आली नाहीये. जेंव्हा ती क्षमता येईल तेंव्हा मी जरूर स्वतःला प्रोफेसर म्हणवून घेईन. पण तोपर्यंत स्वतःला तसं म्हणवुन घेणं ही मी माझ्या प्रोफेशनल प्राईडशी केलेली प्रतारणा ठरेल!! मी ते कधीच सहन करू शकणार नाही....

खरच, काय प्रामाणिक मत आहे... सोळा आणे पटलं.

धन्य तो जॉर्ज....

काका तुमच्या पुढच्या लेखनाची आतुरतेने वाट पहातोय...

- डोम...

पिडां भाऊ, मी हा प्रतिसाद उभा राहून टंकत आहे. आंतरजालावर 'स्टँडींग ओवेशन' बहुधा असेच द्यावे लागेल. तुमचा लेख तर आवडलाच, पण जॉर्ज कॉल्डवेल तर ग्रेटच. जो माणूस खरी ज्ञानसाधना करतो तोच असं काही बोलू शकतो.

मला पु.लं. च्या अपूर्वाई मधे उल्लेखलेल्या प्रसंगाची आठवण झाली. युद्धावर निघालेल्या विद्यार्थ्यांना एक वयोवृद्ध प्रोफेसर निरोप देत असतात. तो मुलगा गंमत म्हणून त्यांना विचारतो, "सर, तुम्ही नाही येत लढायला?" तेव्हा ते विचारतात, "तू का जातो आहेस लढायला?" विद्यार्थी उत्तरतो, "मानवतेच्या / संस्कृतीच्या, संरक्षणासाठी, टू प्रोटेक्ट द सिव्हिलायझेशन". त्यावर ते म्हणतात "आय ऍम द सिव्हिलायझेशन, माय सन." पुढे पु.लं. म्हणतात की हे आधुनिक ऋषिच आहेत.

पिडां, मला तुमच्या जॉर्ज मधे असाच एक आधुनिक ऋषि दिसतो आहे.

=D> =D> =D> =D> =D>

बिपिन.

प्रभावी रेखाटले आहे व्यक्तिमत्त्व.
प्रभावी व्यक्तिमत्त्व रेखाटले आहे.

एक साठीच्या घरातला, स्वत:च्या विषयातली अंतिम पदवी असलेला, आपल्या व्यवसायाचा चाळीस वर्षांहून जास्त अनुभव असलेला, स्वत:चं केमिस्ट्रीमध्ये संशोधन अनेकवेळेला प्रसिद्ध केलेला हा शास्त्रज्ञ, हा प्रकांडपंडित, हा ज्ञानाचा हिमालय, मला सांगत होता की अजून मी प्रोफेसर झालेलो नाही.

नतमस्तक!

डांबिसा, केवळ अप्रतीम व्यक्तिचित्र. जियो.....!

आपला,
(व्यक्तिचित्रप्रेमी) तात्या.

तुम्ही वर्गात जे शिकलांत त्याचा वापर करून, एप्लीकेशन करून हा पेपर सोडवायचा तुमचा प्रयत्न किती सफल होतोय ते मला बघायचं होतं. उद्या तुम्ही बाहेरच्या जगात जाल तेंव्हा तुम्हाला आपापल्या क्षेत्रामध्ये या ज्ञानाचा वापर करून प्रश्न सोडवावे लागतील. नुसतं शिकण्याला महत्त्व नाही, त्या ज्ञानाच्या ऍप्लीकेशनला महत्त्व आहे."
+++१
बट आय कॅन नॉट प्रोफेस ऑन केमेस्ट्री,.......यट! माझ्यामध्ये अजून तरी प्रोफेसिंगची, प्रयोग करण्याची जरूर न भासता माझी मतं अचूकतेने जाहीर करण्याची क्षमता आली नाहीये. जेंव्हा ती क्षमता येईल तेंव्हा मी जरूर स्वतःला प्रोफेसर म्हणवून घेईन. पण तोपर्यंत स्वतःला तसं म्हणवुन घेणं ही मी माझ्या प्रोफेशनल प्राईडशी केलेली प्रतारणा ठरेल!!
ह्याला तपस्या म्हणायचं नाही तर काय म्हणायचं!
बाकी, समोसा->मि.इंडीया-> माय सन हे रुपांतर आवडलं!!
स्वाती

व्यक्तिचित्र, अतिशय आवडले.

नंदनमराठी साहित्यविषयक अनुदिनी

दोन दिवस वाट पहात होतो ह्या भागाची !!
ग्रेट...

वाचताना तोच टोन कायम राखण्यात यशस्वी ठरलात काका ! जबराट. लै भारी ...
(पुण्यात तरी) शिक्षणाच बाजारूपण वाढत चाल्लय आणि हे शिक्षक काय ट्युबा पेटवतात हे सांगणे न लगे !!

(कचोरीच्या शोधातला समोसा) कुबड्या खवीस

तिन्हि भाग वाचुन प्रतिक्रिया द्यायला काहि शब्द्च नाहित. इतके सुन्दर वर्णन.  अशि माणसे  परत परत भेटत नाहित सलाम त्याना.

डांबिसशेठ,
सुंदर व्यक्तीचित्र.. आवडले..
(वाचक) केशवसुमार
स्वगतः ह्या मानस शिष्याला शिकवायला आता असा अरडाओरडा करावा लागणार की काय? #o

बट आय कॅन नॉट प्रोफेस ऑन केमेस्ट्री,.......यट!
कॉल्डवेल बाबा भन्नाट आहे....
मला पण अगदी त्याच्या पाया पडावेसे वाटले... असे शिक्षक मिळायला नशीब लागते....
बेस्ट....
______________________________
ही आमची अनुदिनी ... http://bhadkamkar.blogspot.com/

तिनही भाग सलग वाचले. अप्रतिम लेखन.

--
ध्रुव

>>"यू इमोशनल इंडियन्स!!!" मी अश्या प्रकारे व्यक्त केलेला आदर कसा स्वीकारावा हे न कळून तो गुरगुरला,
>>"नाऊ गो! गेट आउट ऑफ माय ऑफिस, समोसा!! टेक युवर करीयर सिरियसली!!! द होल वर्ल्ड इज वेटिंग फॉर यू!! मेक मी प्राऊड, माय सन!!!"

अत्यंत सुरेख शेवट केलाय, जॉर्ज मनात येउन बसला अगदी.

"तुम्ही वर्गात जे शिकलांत त्याचा वापर करून, एप्लीकेशन करून हा पेपर सोडवायचा तुमचा प्रयत्न किती सफल होतोय ते मला बघायचं होतं. उद्या तुम्ही बाहेरच्या जगात जाल तेंव्हा तुम्हाला आपापल्या क्षेत्रामध्ये या ज्ञानाचा वापर करून प्रश्न सोडवावे लागतील. नुसतं शिकण्याला महत्त्व नाही, त्या ज्ञानाच्या ऍप्लीकेशनला महत्त्व आहे."

कधी कळेल (किंवा पटेल) हे इथल्या लो़कांना? अजूनही (कित्येकदा कालबाह्य) पुस्तकी शिक्षणावरच भार..त्यातून आपल्या 'टिपीकल' परिक्षा म्हणजे अजून एक मुर्ख प्रकार...जाऊ दे!

आम्ही पी.जी. साठी C-DAC पुणे मधे असतांना एक वेगळा 'मास्तर' मिळाला होता...स्वतः IITan होता, पण तसा एकदम माणसालेला....फ्रेंडली. तसा शिकवल नाहिच फार त्याने काही.....भरपूर गप्पा मारायचा...फॉन्ट मधे मॅक किती सरस आहे...टी. टी. फ. चे टाइप्स...मायक्रोसॉफ्टच्या चोर्‍या आणि असेच बरेच काही. त्यामुळे बाकी गोष्टी लॅब मधेच करून शिकाव्या लागत...दिवसाला १४ तासांचे अधिकृत वेळापत्रक...पण त्यात काम कधीच पुर्ण व्हायचे नाही....मग रात्री-बेरात्री असेच काम करत बसायचो. त्या मास्तरने लॅब पेपर मात्र असाच अफलातून दिला....शिकवलेले कसे वापरता येईल ते तपासणारा....शिवाय त्यात मी काय बघणार ह्याचेही थोडे तपशील...थोडा ठोबळ सांगाडा....१०-१२ ओळींचा एक साध्या इंग्लिशमधला परिच्छेद हा आमचा प्रोग्रॅमिंगचा पेपर....फाटली होती चांगलीच...बरेच निघून (> ९०%) गेले....आम्ही थोडे झगडत राहीलो. खूप उत्सुकता होती काय होईल म्हणून...मला बघायचे होते मला काय आणि कशा प्रतिक्रिया मिळाल्या....पण शेवटी बाकी मुलांच्या सांगण्यावरून ती परिक्षाच रद्द झाली...आणि मग नंतर आम्ही एक नेहमीसारखा पेपर दिला.....

पिडा-काका, अपून तो एकदम फॅन हो गया....गावित मास्तर असो किंवा जॉर्ज कॉल्डवेल, तुम्ही गुरुंच्या बाबतीत एकदम लकीच हा, नाहितर आम्ही! :) धोंडॉपंतांना विचारले पाहिजे काय योग असतात कुंडलीत! :))

मनिष
अवांतर - स्वतःचे कसले योग घेऊन बसलायस लेका, 'शिष्य' चांगला नको का मुळात? ;)

व्यक्तिचित्र. आवडले. व्यक्तिमत्त्व पुढे येऊन उभं राहिलं. परफेक्ट फ्लेश आऊट.
क्रमशः प्रकार मात्र रुचला नाही. आस्वादात खंड येतो. हे टाळता येईल का?

पिडा काका,
लेखाचा शेवट नितांत सुंदर केला आहे.
मनात घर करून राहतात जॉर्ज आणि त्याची शैली तर केवळ अप्रतिम.
विद्यार्थ्याना असेच गुरू भेटले पाहिजेत आणी अशाच परिक्षा हव्यात ज्यातुन कल्पनेला वाव मिळेल. :)

बिपीनजीं प्रमाणे,

आपलेही स्टँडींग ओवेशन,
डांबीसरावांना आणी त्यांच्या महान गुरूंना!

आमच्या देशात असे शिक्षक आणी अशी शिक्षण व्यवस्था कधी येणार?

जाता जाता फार पूर्वी वाचलेली अशीच एक गोष्ट (अर्थात अमेरिकन विद्यापीठातली) आठवली:

एका प्रकांडपंडित विद्यार्थीनीने फिलॉसॉफीचा पेपर कोराच दिला. आपल्या गुरुंना तीने सांगीतले की, आज काही लिहावेसेच वाटत नाही. तरिहि त्या गुरुने तीला उत्तम गुणांनी पास केले.
भारतात हे घडणे अशक्य.

आमची शिक्षण व्यवस्था स्वतंत्र विचारबुद्धीला वाव देत नाही.

संजय अभ्यंकर
http://smabhyan.blogspot.com/

वा!
अफाटच आहे की जॉर्ज :)

अवांतर : आम्हाला अप्लाइड मेकॅनिक्सला किंचित जॉर्ज होता. फक्त भारतीय. नाव बी डी देशपांडे. भन्नाट मास्तर होता. पोराना अर्थातच आवडत नसे. कधीच कौतुक करत नसे कोणाचच. मी माझ्या वर्गात त्या विषयात टोपर आलो होतो. म्हणुन माझा एका मित्राने त्या सराना माझे मार्क सांगितले तर त्यानी अरे आमची एक चुक झाली रे, ह्यावर्षी पेपर तपासायला मी नव्हतो अस एक सेकंद देखील वेळ न लावता सांगितल होत. वर चॅलेन्ज दीलं होत की ह्यावर्षी मी स्ट्रेन्थ ऑफ मटेरिअल शिकवणार आहे आणि तु असेच मार्क पाडुन दाखव :)
................
http://picasaweb.google.co.in/zakasrao

डांबिसकाका,
व्यक्तीचित्र अफ़लातून जमले आहे.
लिखाणाची शैली सुरेखच.

अजुन लेख येउ द्यात.

अभिनंदन

अभिज्ञ

जॉर्जऋषींच्या आश्रमातली आपली ज्ञानसाधना परिपूर्ण झालेली वाचून धन्य झालो! :)

(स्वगत - सोमरसाची दीक्षा पिडाकाकांनी ह्या ऋषींकडूनच घेतली की काय? :W :? )

चतुरंग

केवळ अप्रतिम ! तुमची लिहीण्याची शैली , लेखाचा विषय , कथा नायकाचे स्वभाव वैशिष्ट्य - - - सर्व अप्रतिम.
आमच्याकडे १२ वी ला शिकवीणारे सुद्धा स्वतःला 'प्रोफेसर ' म्ह्टले जावे अशा अपेक्षेत असतात.
लेखा बद्दल अभिनंदन !

सर्वच भाग सुंदर आहेत काकाश्री..

मदनबाण.....

"First, believe in the world-that there is meaning behind everything." -- Swami Vivekananda

आताच दुसरा नि तिसरा भाग एकदम वाचले. खूप आवडले नि अंतर्मुख करणारे वाटले...
आगे बढो , समोसा ! :-)

काका,
मला खरंतर टंकायचा भारी कंटाळा.. खूप काही आवडलं तरी ते मनातच राहतं.. पण आज रहावलं नाही.. तुमचा लेख अप्रतीम झाला आहे..
अ-मे-झिं-ग !!

डांबिसराव,
गुरुजी आवडले आणि त्या गुरुजींचा शिष्यही !!!
अप्रतिम व्यक्तिचित्र !!!

अवांतर : नुसती पीएच.डी पदवी मिळाल्यावर नावासमोर प्रा.डॉ. लावून मिरवणारे कुठे आणि प्रोफेसर असूनही जॉर्ज म्हणवून घेणारा प्रा. कुठे !!!

आवडले!

जॉर्ज आणि त्यांच्या विद्यार्थ्याची लेखनशैली, दोन्ही आवडले.

साती

व्यक्तीचित्र अतिशय आवडले. लेखन आणि शैली दोन्ही प्रभावी.
शुभेच्छा

सर्व भाग आत्ताच वाचून काढले. एकदम भारी लिखाण!!!

http://sucheltas.blogspot.com

आपलेही स्टँडींग ओवेशन,
डांबीसरावांना आणी त्यांच्या महान गुरूंना!

असा हा जॉर्ज म्हणजे जणु एक आधुनिक ऋषिच ...

डांबिसकाकांचा "जॉर्ज" एकदम अत्युत्तम म्हणावा असा . वाचताना मी जणु त्यात हरवुन गेलो होतो व जणु त्या क्लासचा एक भाग झालो होतो. कधीकधी वाटायचं की आत्ता हा माणुस आपल्यावर ओरडेल ...
डांबिसकाकांच्या शैलीला सलाम ...

असे शिक्षकच हे उत्तम विद्यार्थी व पर्यायाने राष्ट्र घडवतात ...

लेख वाचुन पुर्ण झाल्यावर मला पण ते पुलंचे "आय ऍम द सिव्हिलायझेशन, माय सन." आठवले. शिरीष कणेकर पण याचा नेहमी उल्लेख करतात ...

अवांतर : यावरुन मला आमचे १२ चे भौतीकशास्त्राचे "अभ्यंकर [ याला पर्याय नाही, ] मास्तर " आठवले.
त्यांनी क्लासच्या पहिल्याच दिवशी फळ्यावर " हे माझे फळ्यावरचे पहिले आणि शेवटचे वाक्य " असा मजकुर लिहला होता.
पण त्यानंतर त्यांनी जे फिजीक्स शिकवले त्याला तोड नाही ...
त्याच्या प्रयत्नांमुळेच मी त्या विषयात ९९ मार्क घेऊ शकलो ...
त्यांचे बोलणेही असेच फटकळ व सडेतोड. माझी किती वेळा इज्जत काढली याची मोजदोज नाही ...
पण काय सांगु , तो माणुस म्हणजे ग्रेटच ...

छोटा डॉन
[ अपने अड्डे पे जरूर आना http://chhota-don.blogspot.com/ ]
बाकी अपनी किसी "गँग" के साथ सेटिंग नही है .....

पुन्हा कधी पिडांकाका लिहीतिल तो सुदिन.

केव्हा लिहीताय मग ?

काय माणूस आहे..ग्रेटच..

भारी...!!!

असा गुरु लाभायला भाग्य लागते

व्वा, सुरेख-सुंदर !
व्यक्तीचित्र खुप आवडले. लेखन आणि शैली दोन्ही झकासच !

विद्यार्थ्यांचे ज्ञान आणि परीक्षेचा निकाल यांचा संपूर्ण संबंध असतोच असे नाही.

बरेच विद्यार्थी लेखनाची हातोटी नसल्याने लेखी परीक्षेत चांगले लिहू शकत नाहीत परंतु तोंडी परीक्षेत मात्र व्यवस्थित विचार मांडू शकतात

आणि याच्या उलट सुद्धा होते.

मी ए एफ एम सी मध्ये एम डी चा परीक्षक असताना आलेले काही अनुभव आहेत. काही परीक्षक विद्यार्थ्याला "किती येत नाही" याची शेखी मिरवताना दिसले. यातील एका अतिशहाण्या बाह्य परीक्षकाला "आपण येथे विद्यार्थ्याला किती येते आहे हे तपासायला आलो आहोत, किती येत नाही ते नव्हे." असे मी सभ्य शब्दात सुनावले होते.

एखाद्या विद्यार्थ्याला एम डी परीक्षेत पास करताना त्याला विषयाचे बर्यापैकी ज्ञान आहे कि नाही आणि विषयाचा सखोल अभ्यास करण्यासाठी त्याकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन काय आहे हे तपासणे आवश्यक असते. निदान किमान पातळीचे ज्ञान त्याने तीन वर्षात मिळवले आहे हे तपासण्यासाठी परीक्षा घेतली जाते.
आज त्याला सखोल ज्ञान नाही हे गृहीत धरणे आवश्यकअसते. तीन वर्षात एका विषयाचे सखोल ज्ञान प्राप्त होणे हि केवळ अशक्य गोष्ट आहे.

डॉक्टरेट मिळवली म्हणजे त्याविषयीचे संपूर्ण ज्ञान आले असे नव्हे तर इतर लोकांपेक्षा त्याला त्या विषयाचे जास्त ज्ञान आहे एवढाच अर्थ असतो.
पदवी मिळाल्यावर तर खरा अभ्यास चालू होतो.

उमेदवार परिक्षार्थी आहे कि ज्ञानार्थी आहे हे समजून घेणे आवश्यक असते.

परत वाचताना परत एकदा पिडां भाउंच्या शैलीची पकड जाणवली.
तुम्ही लिहीते व्हा डाम्बीस भाउ

मस्त लेखनशैली !
माझ्या लेकरान्च (विद्यार्थी )यान्च असाच नात होत.पहिले तीन वर्ष मला असेच घाबरायचे,कारण मी योग्य्,मेहनतीच विद्यार्थ्याना शोधत असायचे.आणि त्यातले अन्तिम वर्षातले योग्य विद्यार्थी माझे सुह्रद मित्रच व्हायचे.

शेवटची मुलाखत वाचताना डोळे भरून आले.
🙏

आपल्या कडील सध्याचे अर्ध्या हळकुंडाने पिवळे होणारे शिक्षक कुठे आणि हे जॉर्ज कुठे ? बाकी आपल्याकडे सुद्धा एकेकाळी अतिशय ज्ञान वृद्ध शिक्षक होते. अजूनही असतील पण त्यांची संख्या कमी झाली आहे. अती सुरेख अनुभव कथन. असेच लिहित रहा.

लेखन खूप भावले.