'अल्लाह्'- 'अल्लाह्' मधील फरक

गाण्याची आवड वक्ती सापेक्ष असू शकते.. त्यामुळे नाही आवडलं तर नाही आवडलं.. नुसरत फते अली यांनी कष्ट तर घेतले आहेत गाण्यामध्ये.. पण एवढे पण काही खास नाही वाटलं..
असो.. यावरून एक दुसरे सुफी गाणे आठवले, जुगनी जी. सिंधी शब्द, सुरेख अर्थ आणि आरिफ लोहार यांनी मनापासून गान सुंदर केलंय.. दोन्ही गाण्याचा हेतू एकच तसा ..

बहुधा मीच आता म्हातारा होत चाललेलो असावो, ही शक्यता आहेच!

शक्यता नाकारता येत नाही.
तुम्ही दिलेला दुवा हा 'सुफी कव्वाली' ह्या गाण्याचा प्रकार आहे. त्यात देवाची आराधाना ही अशीच जरा आक्रमकपणे केली जाते. त्यात एक प्रकाराचा कैफ असतो आणि त्यातुन तादात्म्य पावल्याची भावना व्यतीत होते.

- (सुफी कव्वाली आवडणारा) सोकाजी

दोन अल्लाह् गीतांत हा प्रचंड फरक मलाच जाणवला, की तो इतरही कुणास जाणवला आहे? बहुधा मीच आता म्हातारा होत चाललेलो असावो, ही शक्यता आहेच!

मी सुद्धा नुसरतफतेहअली खानांचा फ्यान आहे. मला त्यांची असंख्य गाणी आवडतात. पण ही कव्वाली मला पण आवडली नाही. अल्लागीतच म्हणायचं तर मला त्यांचं हे गाणं अतिशय आवडतं. (अर्थात ही कव्वाली नाही उलटपक्षी पॉप प्रकार आहे). तुम्हाला हे आवडलं का सांगा.

हा एक वेगळा प्रयत्न या वेळच्या कोक स्टूडीओ मधला. नुरान भगिनी आणि हितेश सोनिक यांनी अल्लाहू गाण्याला सुफी ढंगातील रॉक मध्ये सदर केले आहे. आणि जर आशय समजून घेतला तर अतिशय उत्तम गाणे आहे. मला वाटते जर आताच्या पिढीला अशी चांगली कविता रॉक मध्ये ऐकवली आणि त्यांना ती आवडली तर अतीशय उत्तम !!!

http://www.youtube.com/watch?v=Pt0nqbSJiEE

इस्लाम निरिश्वर किंवा निराकारवादी धर्म आहे. अल्ला कुठेही नाही आणि तोच सर्वत्र आहे हा त्याचा दावा आहे, आणि निराकाराला समर्पण ही त्याची भावना आहे.

सूफी संगीत इस्लामच्या या सिद्धांताच प्रकटीकरण आहे.

कव्वलीतली शायरी पहा:

ये जमीं जब न थी, ये जहां जब न था,
चांद सूरज ना थे, आसमां जब न था,
राजे-हक भी किसीपर अया जब न था,
तब ना था कुछ यहां, था मगर तू ही तू
अल्ला हू, अल्ला हू, अल्ला हू

( ही जमीन नव्हती, हे जग नव्हत,
चंद्र-सूर्य नव्हते, आकाश (देखील) नव्हतं,
सृष्टीनिर्मितीचा (रहस्यमयी) नियम नव्हता,
जेव्हा इथे काहीही नव्हतं तेंव्हाही तू होतास!)

ला लिल्लाह तेरी शान या वाहदाऊ,
तू खयालो-तज्जसूस, तूही आरजू,
आंखकी रौशनी दिलकी आवाज तू
था भी तू, है भी तू, होगा भी तूही तू

( अल्ला ही तुझी शान, हे एकत्व
तूच (माझं) चिंतन, शोध; तूच इच्छा,
तूच दृष्टी आणि तूच हृदयाचा आवाज
तूच होतास, आहेस आणि तूच असशील
अल्ला हू, अल्ला हू, अल्ला हू.

ही कव्वाली अनेक वेळा ऐकली होती. आज तुमच्यामुळे नुसरतनं तयार केलेला अप्रतिम माहौल पहायला मिळाला. अत्यंत बेभान होऊन एका कडेलोटाप्रत नेणारं आणि कमालीच्या अस्थिरतेनं सौंदर्य निर्माण करणारं हे सूफी संगीत, एकदम खल्लास... धन्यवाद!

ह्म्म...नुसरतफतेहअली यांचे हे गाणं एव्हढ काही आवडलं नाही.

मला त्यांची काही गाणी आवडतात,त्यातली २ इथे देतो.

हे लिसा रे च्या "अदांमुळे" जास्त आवडलं ! ;)

सवडीने वाचायला हा लेख ठेवून दिला होता, त्याचं चीज झालं! लेख आणि प्रतिसाद, त्यात दिलेली गाणी सगळं छान आहे. नुसरत फतेह अलींचं गाणं हे जास्त गायकी ढंगाचे तर लताचे सुगम, भावनाप्रधान म्हणायला हरकत नाही. दोन्हीही आपाआपल्या परीने छानच आहेत. पण गाण ऐकतानाच्या त्या त्यावेळच्या मूडवर गाणं आवडणं नावडणं कधी कधी अवलंबून असतं.

अर्थात लताची गाणी सुगम म्हटली तरी त्यातील तयारी भावनेच्या मागे लपून रहाते. आजकालच्या स्पर्धा कार्यक्रमांमधे लाताची गाणी फार कोणी म्हणायला जात नाहीत, किंवा म्हटलीच तरी ती स्पर्धकांना फार कमी गुण मिळवून देतात. यातच लताची गाणी किती कठीण आहेत हे समजून यावे.

लताचं हे आणि प्रभू तेरो नाम ही दोन गाणी मला खूप आवडतात. कोणत्याही मनस्थितीत शांतता मिळवून द्यायची ताकद त्यात आहे.
@पिडां, लता एका टेकमधे संपूर्ण गाणं रेकॉर्ड करण्यासाठी प्रसिद्ध आणि संगीतकारांची आवडती होती. आणखी एका बाबतीत मतभेद आहे, लताच्या चेहर्‍यावर भावना दिसत नाहीत असं लोक म्हणतात, पण त्या भावना लताच्या गाण्यात पुरेपूर उतरलेल्या असतात. अनेकदा मठ्ठ नायिकांची गाणी केवळ लताच्या आवाजामुळे सुसह्य झालेली आहेत.

लता मंगेशकर किती टेकमध्ये गाणे गाऊन जात, आणि कव्वालीसारख्या लाईव्ह परफॉर्मन्समधे चुकीला वाव असतो का, वगैरे मुद्द्यांबद्दल जरूर चर्चा करता येईल, पण तशी ती इथे नको.
मान्य आहे. पण एक स्पष्ट केलं पाहिजे की इथे लताबाईंच्या गाण्याचं उदाहरण दिलं आहे म्हणून त्यांचं नांव आलं. त्याजागी "क्ष" गायक कोणीही घ्या. माझ्या मुद्दा हा लाईव्ह व्हर्सेस संकलित केलेल्या गाण्याच्या क्वालिटिबद्दलचा होता, कुणा एका गायक्/गायिकेला टार्गेट करून नव्हे.

लताचं हे आणि प्रभू तेरो नाम ही दोन गाणी मला खूप आवडतात. कोणत्याही मनस्थितीत शांतता मिळवून द्यायची ताकद त्यात आहे.
सहमत आहे. मलाही त्यांची ही आणि इतर असंख्य गाणी आवडतात.
@पिडां, लता एका टेकमधे संपूर्ण गाणं रेकॉर्ड करण्यासाठी प्रसिद्ध आणि संगीतकारांची आवडती होती.
असहमत आहे. माझ्याकडची माहिती वेगळी आहे. मलावाटतं खुद्द लताबाईदेखील असं विधान करणार नाहीत
आणखी एका बाबतीत मतभेद आहे, लताच्या चेहर्‍यावर भावना दिसत नाहीत असं लोक म्हणतात, पण त्या भावना लताच्या गाण्यात पुरेपूर उतरलेल्या असतात.
माझा अभिप्राय नीट वाचावा.
"ज्यांनी त्यांचा लाईव्ह प्रोग्राम पाहिला असेल त्यांतल्या काही जणांना लताजींचा निर्गुण निराकार अविर्भाव, मग गाणं कुठल्याही भावना व्यक्त करणारं असो, खटकतो!"
तसंच काही जणांना त्यांच्या भावना गाण्यात पुरेपूर उतरलेल्या असतात असं वाटू शकतं. पण सगळ्यांनाच तसं वाटतं असं नाही. ज्यांनी त्यांचे अडीच -तीन तासांचे लाईव्ह प्रोग्राम पाहिले आहेत त्यांना त्यातलं प्रत्येक गाणं भावना पुरेपूर उतरलेलं वाटत असं नाही.

अनेकदा मठ्ठ नायिकांची गाणी केवळ लताच्या आवाजामुळे सुसह्य झालेली आहेत.
कोणत्या हो त्या नटया? जरा नांवं द्या ना!! ;)
-काडीटाकू पिडां
:)

नुसरतच्या गायकीचा बाज वेगळा आहे. एक कमालीचा थरार, कुठल्यावेळी तो काय गाईल याची अनिश्चितता, त्यातून निर्माण होणारी गूढता, उर्दूचा लहजा, साथीदारांच्या ताना आणि अलापी, सरगमची अफलातून काँबीनेशन्स, कव्वालांच्या टाळ्यांचा रिदम, सतत बदलत राहणारी लय आणि या सर्वातून दिसणारं बेतहाशा समर्पण- जिथे चूक होईल ही भीतीच नाही... हे सगळं मिळून तो जलसा तयार होतो. एक कमालीचा चित्तवेधक माहौल तयार होतो.

कुणाला हे आवडेल कुणाला नाही, तो व्यक्तिगत प्रश्न आहे पण शांतरस आणि आवेग यांची तुलना कशी होईल?

लताची गाणी, तिच्या आवजातलं माधुर्य निर्विवाद आहे पण सूफिजमचा अंदाजच वेगळा आहे.

ते म्हणतात प्रत्येक आवज अल्लाचाच आहे. तिथे सुरेल आणि बेसूर हा प्रश्न नाही. गाणार्‍याचं संपूर्ण समर्पण, त्यातनं निर्माण होणारी निर्भय चित्तदशा, त्या निर्भयतेमुळे निर्माण होणारी अनिश्चितता आणि त्या अस्थिरतेतनं निर्माण होणारं सौंदर्य जर तुम्हाला भावलं तर तो जलसा तुम्हाला शून्य करू शकेल.

तुम्हाला पटलं तर या अँगलनं नुसरतला ऐकून पाहा.

मालकंसमधली त्याची `मन कुंतो हे मौला' अशीच बेभान बंदीश आहे.