बदलतं मराठी बालसाहित्य - प्रश्नावली भरण्यासाठी मदत हवी आहे

मस्त उपक्रम.
भाग घेईनच. अंतिम तारीख काय आहे?

प्रश्नावलीत प्रॉब्लेम आहे ! जर मला वाचनाची आवड आहे आणी मला

'न वाचण्याची, किंवा वाचण्यात अडथळा येण्याची खालीलपैकी कोणती कारणं आहेत? (एकापेक्षा जास्त पर्याय निवडू शकता) *

हा प्रश्न टाळायचा आहे कारण त्याच्यात मला अपेक्षीत उत्तर नाही. तर प्रश्नावली पुढे जाऊ देत नाहिये.

आबा पण मी पालक ही नाही आणि पाल्य ही नाही त्यामुळे आता सर्वेक्षणाच्या निकालाचीच वाट बघते :)

पाल्योच्छुक(कींवा वानाबीपालक) वाचकासाठी एक वेगळी प्रश्नावली ठेवाया पाहिजे होती आदूबाळा.
कुठल्याच गटात आपन बसत णाही ही भावणा लै बेक्कार.

प्रश्नावली सर्वसमावेशक आहे. पण ती न भरता काही सर्वसाधारण निरीक्षणे :
दहा वर्षांपर्यन्तच्या मुलांना निवड करता येते का?मला वाटते पालकांना त्यांच्या लहानपणी आवडलेली पुस्तके जसे फास्टर फेणे वगैरे पालक आणून देतात. त्याहून लहान मुलांना सुंदर चित्रे असलेली पुस्तके आवडतात. आशयाशी संबंध नसतो. किशोरवयीन अभ्यासू मुले शाळेतल्या ग्रंथालयात असलेली पुस्तके वाचतात. पण इतर किशोरवयीन मुले मात्र त्यांची आवड आणि त्या ठिकाणची पुस्तका़ची उपलब्धता यावर निर्णय घेतात. क्रिकेट, चित्रपट आणि इन्ग्लिश माध्यमातली किशोरवयीन मुले टिंकल कॉमिक्स, स्पोर्ट्स मॅगॅझिन्स, (अजूनही)हार्डी बॉयिज आणि सीक्रेटस,सस्पेन्स वगैरे वाचतात. सोळासतरा वयाच्यापुढे मात्र चोरून वाचण्यासारख्या मजकुराचे आकर्षण वाढते.
उत्तरांमध्ये शहरी/ग्रामीण/ महानगरी/दूर अंतर्गत अश्या भौगोलिक विभागांनुसार प्रचण्ड विविधता येऊ शकते. अशी विविधा माहिती संकलित होत आहे हे खूप छान आहे. उपक्रम आवडला आणि शुभेच्छा.

सर्व्हे ऑफिस मध्ये असल्यामुळे भरता येत नाहीये पण घरी जाऊन नक्की भरेन.
माझे स्वतःचे थोडे मराठी बालसाहित्याचे प्रॉब्लेम्स सांगते. अवांतर वाटले तर काढून टाका प्लिज.
१. यूट्यूब वरचे लहान मुलांच्या गोष्टींचे विडिओ
पंचतंत्र / रामायण / महाभारत / हनुमान / घटोत्कच - ह्या सगळ्यांच्या गोष्टींमध्ये प्रचंड हिंसा , लबाडी , कपट , एकमेकांवर कुरघोडी , फसवणूक , खोटेपणा इ गोष्टी दाखवल्या आहेत. उदा. हनुमान सूर्याला पकडायला गेल्यावर सूर्य त्याच्यावर अस्त्र सोडतो - मुलाचा प्रश्न => त्याने लहान मुलाला का मारलं समजावलं का नाही (वय वर्ष ५). महाभारत, पंचतंत्र समजावताना वाट लागली.
कितीतरी ऍनिमेटेड विडिओ मध्ये कोणीतरी शेवटी मरतो, आणि ते अक्षरशः रक्त इ दाखवून सांगतात.

२. मराठी पुस्तक - इथेही भरपूर प्रमाणात हिंसा , लबाडी , कपट , एकमेकांवर कुरघोडी , फसवणूक , खोटेपणा इ गोष्टी दाखवल्या आहेत. सगळ्यात त्रासदायक गोष्ट म्हणजे चित्र अतिशय कमी. इसापनीती च्या मराठी पुस्तकात जवळपास एकही चित्र नाही, तेच इंग्रजी पुस्तकात प्रत्येक १/२ पान चित्र आणि १/२ पान गोष्ट. लहान मुलांना चित्र जास्त आवडतात, नुसती अक्षरं बघून कंटाळतात. मी अप्पा बळवंत चौकात १५-२० दुकानात वेग-वेगळ्या प्रकाशनाची पुस्तक बघितली, मला तरी एकपण भरपूर चित्र असलेलं पुस्तक दिसलं नाही (अगदी नाही म्हणायला १-२ मिळाली :प, पण खरंच १-२नच )

कधी कधी मराठी पुस्तकं बघून असं वाटतं कि १ ते ५-६ या वयोगटाचा विचारच केलेला नाहीये. या मुलांची एकाग्रता, एका जागी बसायची तयारी खूप कमी असते. मला मुलाला मराठी शिकवायची इचछा असूनही मला ते पुस्तक - विडिओ माध्यमातून एवढ्यात तरी करता येणार नाही.

३. तुलनेने मराठी गाण्याचे विडिओ छान आहेत.

४. सध्यातरी स्वतः अभिनय करून गोष्टी सांगणं सुरु आहे

'बदलतं "मराठी" बालसाहित्य' ह्या विषयासाठी माझा पास. माझी लेक (वय १२) अक्षरशः धो धो, बकाबका ईंग्रजी बालसाहित्य वाचते. त्यामध्ये अनेक विषयांना वाहिलेल्या पुस्तकांचा समावेश करता येईल पण मराठी बालसाहित्य नाहि.
ह्या सर्व्हे मध्ये हॅरी पॉटर विषयी एक दोन प्रश्न दिसले व ईंग्रजी भाषा हा हि पर्याय दिसला. त्याला अनुसरुन सर्व्हे भरला तर चालेल का?
ह्या सर्व्हे मधुन नक्कि काय अपेक्षित आहे?
मदती ऐवजी मी प्रश्नच जास्त विचारले.

-मयुरा.

पाल्य अजुन वय वर्ष ४ असल्यामुळे सर्वेत भाग घेऊ शकणार नाही.

बाकी वाचायला शिकत असलेल्या आणि नुकत्याच वाचन सुरु केलेल्या मुलांसाठी मराठीत मला जास्त साहित्य आहे असं वाटत नाही. लेकिसाठी माधुरी पुरंदरेंची पुस्तकं आणली आहेत पण ती वाचुन आठवडाभरातच पाठ झाली आणि आता नविन पुस्तकं शोधावी लागतील. (मी लहान असताना चंपक, ठक ठक अशी कॉमिक्स वाचत असे पण ते सुद्धा पहिली पासुन पुढे.)

किशोर, चांदोबा, लहानमुलांच्या गोस्टीची पुस्तके, रविवारचा लोकसत्तातील बालरंग आणि गावकरील बालगोस्टी हे वाचताना लहानपण खर्याअर्थाने रम्यच झाले.

पूढे पूढे तर भेळीच्या कागदावर काहीतरी वाचायला मिळते हे समजले आणि पुस्तकांचा शोध घेण्याचा शोध थांबला.

प्रश्नावली भरतोच.

चांगला उपक्रम आहे.

या सर्वेक्षणाचे निकाल रोचक असतील बहुदा. गेल्या १५ वर्षात बालसाहित्याची व्याख्या पूर्णपणे बदललेली दिसत्ये. सर्वेक्षणाचा निकाल इथे टाकायला विसरू नको.

माझा मुलगा 5 वर्षाचा आहे..मागील वर्षी मिपावरच जागतिक पुस्तक दिनानीमित्त लेखामाला झाली होती. ती वाचल्यानंतरच मी मुलाला वाचण्याची आवड लागण्यासाठी इंग्लिश, मराठी गोष्टींची पुस्तके आणून वाचून दाखवू लागले. इंग्लिश मधे स्टोरी बुक्स चे खूप पर्याय आहेत. पण दुर्दैवाने मराठी मधे खुपच कमी बालसहित्य आहे. दादर च्या आयडियल बुक डेपो मधे जाउन पण 1-2 च पुस्तके मिळाली.
एकनाथ आव्हड म्हणून एक लेखक आहेत. त्यांची काही चांगली पुस्तके बाजारात आहेत. बाकी लोकसत्ता च्या रविवार च्या पुरवणीत सुंदर गोष्टी येतात त्या वाचून दाखवते..

बाकी वर वीणा हिने म्हटल्याप्रमाणे पंचत्ंत्र मधे तरी प्रचंड हिंसा आहे..वाचताना आपल्यालाच वाटते की हे काय मुलाला वाचून दाखवत आहोत.. .

बालसाहित्य अंक पिडिएफ येण्याची वाट पाहतो आहे

वावात्ट बध्नोय

अंक वाचनीय आहे . गणेश मतकरी यांचा लेख आवडला .