लोकसभा निवडणुक प्रश्नमंजुषा-भाग २

प्रश्न क्रमांक ६ चे बरोबर उत्तर आहे इ: या सर्व लोकसभा मतदारसंघांमधून क्रिडाक्षेत्राशी संबंधित व्यक्ती कधीतरी निवडून गेल्या आहेत.

अमरोहा (उत्तर प्रदेश) लोकसभा मतदारसंघातून १९९१ आणि १९९८ मध्ये भाजपचे उमेदवार म्हणून क्रिकेटपटू चेतन चौहान लोकसभेवर निवडून गेले.

मोरादाबाद (उत्तर प्रदेश) लोकसभा मतदारसंघातून २००९ मध्ये काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून क्रिकेटपटू महंमद अझरूद्दिन निवडून गेले.

अमृतसर (पंजाब) लोकसभा मतदारसंघातून २००४ आणि २००९ च्या लोकसभा निवडणुकांमध्ये तसेच २००७ च्या पोटनिवडणुकांमध्ये भाजपचे उमेदवार म्हणून क्रिकेटपटू नवज्योत सिंग सिद्धू निवडून गेले.

महेन्द्रगढ (हरियाणा) लोकसभा मतदारसंघातून राव इंदरजीत सिंग १९९८ आणि २००४ मध्ये कॉंग्रेसचे उमेदवार म्हणून निवडून गेले.हा मतदारसंघ मतदारसंघांच्या पुनर्रचनेत भिवानी-महेन्द्रगड असा झाला.२००९ मध्ये गुरगाव (हरियाणा) मतदारसंघातून काँग्रेसचे उमेदवार म्हणूनच राव इंदरजीत सिंग लोकसभेवर निवडून गेले.त्यांनी राष्ट्रकूल खेळांमध्ये भारताचे शुटिंगमध्ये प्रतिनिधित्व केले होते.

दरभंगा (बिहार) लोकसभा मतदारसंघातून २००९ मध्ये भाजपचे उमेदवार म्हणून क्रिकेटपटू किर्ती आझाद निवडून गेले.

बेतुल (मध्य प्रदेश) लोकसभा मतदारसंघातून १९९१ मध्ये काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून हॉकीपटू अस्लम शेरखान निवडून गेले.

या प्रश्नाचे उत्तर एकूण ४ मिपाकरांनी पाठवले.त्यापैकी जेपी, अनन्त अवधुत आणि ज्ञानोबाचे पैजार या मिपाकरांचे उत्तर बरोबर होते.

पुढील प्रश्न बुधवार १२ फेब्रुवारी रोजी प्रसिध्द करेन.

प्रश्न क्रमांक ७ चे बरोबर उत्तर आहे ब: या चार मतदारसंघांचे लोकसभेत प्रतिनिधित्व करणार्‍या खासदारांनी आपल्या लोकसभा सदस्यत्वाचा राजीनामा दिला आणि राष्ट्रपतीपदासाठी निवडणुक लढवली.

बारपेटा (आसाम) लोकसभा मतदारसंघातून १९७१ मध्ये काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून फक्रुद्दिन अली अहमद निवडून गेले. त्यांनी लोकसभा सदस्यत्वाचा राजीनामा देऊन १९७४ मध्ये राष्ट्रपतीपदाची निवडणुक लढवली.

होशियारपूर (पंजाब) लोकसभा मतदारसंघातून १९८० मध्ये काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून ग्यानी झैलसिंग निवडून गेले.त्यांनी लोकसभा सदस्यत्वाचा राजीनामा देऊन १९८२ मध्ये राष्ट्रपतीपदाची निवडणुक लढवली.

नंद्याल (आंध्र प्रदेश) लोकसभा मतदारसंघातून नीलम संजीव रेड्डी १९६७ मध्ये काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून तर १९७७ मध्ये भारतीय लोकदलाचे (जनता पक्षाचे) उमेदवार म्हणून निवडून गेले.ते १९६७ आणि १९७७ या दोन्ही वेळा लोकसभेचे अध्यक्ष होते.दोन्ही वेळा त्यांनी लोकसभा अध्यक्षपद आणि लोकसभा सदस्यत्वाचा राजीनामा देऊन राष्ट्रपतीपदाची निवडणुक लढवली--१९६९ मध्ये त्यांचा पराभव झाला तर १९७७ मध्ये ते राष्ट्रपतीपदी बिनविरोध निवडून गेले. १९६९ मधील राष्ट्रपतीपदाची निवडणुक इंदिरा गांधींच्या राजकिय भवितव्यासाठी अत्यंत महत्वाची होती.इंदिरा गांधींच्या गटाने अपक्ष उमेदवार म्हणून निवडणुक लढविणार्‍या उपराष्ट्रपती वराहगिरी वेंकटगिरी यांना पाठिंबा दिला आणि काँग्रेसचे अधिकृत उमेदवार असलेल्या नीलम संजीव रेड्डींचा पराभव केला.नीलम संजीव रेड्डी हे काँग्रेसमधील इंदिरा गांधींना विरोध असलेल्या गटाने (सिंडिकेटने) उभे केलेले उमेदवार होते.

जांगीपूर (पश्चिम बंगाल) लोकसभा मतदारसंघातून २००९ मध्ये काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून प्रणव मुखर्जी निवडून गेले. त्यांनी लोकसभा सदस्यत्वाचा राजीनामा देऊन २०१२ मध्ये राष्ट्रपतीपदाची निवडणुक लढवली.

या प्रश्नाचे उत्तर राहुलव्हीजी, अनन्त अवधुत, विअर्ड विक्स आणि जेपी यांनी बरोबर पाठवले.

पुढील प्रश्न बुधवार १९ फेब्रुवारी रोजी जाहिर केला जाईल.

धन्यवाद

क्लिंटन

प्रश्न क्रमांक ८ चे उत्तर आहे (ब): अलाहाबाद

१९५२ मध्ये पंडित जवाहरलाल नेहरू अलाहाबाद पूर्व लोकसभा मतदारसंघातून लोकसभेवर निवडून गेले (त्यावेळी अलाहाबाद पूर्व आणि अलाहाबाद पश्चिम असे दोन लोकसभा मतदारसंघ होते). १९५७ आणि १९६२ मध्ये अलाहाबाद असा एकच मतदारसंघ झाला त्यातून लालबहादूर शास्त्री लोकसभेवर निवडून गेले. (पंडित नेहरू १९५७ आणि १९६२ मध्ये फूलपूरमधून लोकसभेवर निवडून गेले). अलाहाबादमधून निवडून गेलेले तिसरे पंतप्रधान म्हणजे विश्वनाथ प्रताप सिंग.

१९८४ मध्ये राजीव गांधी प्रचंड बहुमताने निवडून आल्यानंतर त्यांच्या मंत्रीमंडळात वि.प्र.सिंग १९८५-८७ मध्ये अर्थमंत्री आणि नंतर काही महिने संरक्षणमंत्री होते.राजीव गांधींशी त्यांचे मतभेद झाल्यानंतर त्यांची मंत्रीमंडळातून आणि कॉंग्रेस पक्षातून हकालपट्टी करण्यात आली.या काळात ते राज्यसभेचे सदस्य होते. १९८४ मध्ये अलाहाबादमधून अमिताभ बच्चन निवडून गेले होते.१९८७ मध्ये बोफोर्स प्रकरणात नाव गोवले गेल्यानंतर त्यांनी लोकसभा सदस्यत्वाचा राजीनामा दिला आणि राजकारणातून अंग काढून घेतले.जून १९८८ मध्ये त्या जागेसाठी पोटनिवडणूक झाली.त्यासाठी वि.प्र.सिंग हे विरोधी पक्षांचे संयुक्त उमेदवार होते तर कॉंग्रेसचे उमेदवार होते माजी पंतप्रधान लालबहादूर शास्त्री यांचे नातू सुनील शास्त्री.त्या पोटनिवडणुकीत वि.प्र.सिंगांनी सुनील शास्त्रींचा पराभव केला.(अवांतर: त्या पोटनिवडणुकीत तिसरे उमेदवार होते बसपा अध्यक्ष कांशीराम.सुनील शास्त्रींना ९२ हजार मते मिळाली तर कांशीराम यांना सुमारे ७० हजार.अशा महत्वाच्या निवडणुकीत इतकी मते मिळविणे नक्कीच सोपे नव्हते.तरीही कांशीरामांनी इतकी मते घेतली.मायावतींनी १९८५ आणि १९८७ च्या बिजनोर आणि हरिद्वार पोटनिवडणुकांमध्ये चांगली मते घेतली होतीच.त्यानंतर कांशीरामांनी इतक्या महत्वाच्या पोटनिवडणुकीत चांगली मते मिळवून त्यानंतर--"कोण बसपा" असा प्रश्न कोणीच विचारू शकणार नाही याची व्यवस्था केली :) ) तसेच १९८० मध्येही वि.प्र.सिंग अलाहाबादमधून लोकसभेवर निवडून गेले होते पण त्यांनी लोकसभा सदस्यत्वाचा राजीनामा देऊन उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्रीपदाचा कार्यभार स्विकारला.

रायबरेलीमधून केवळ इंदिरा गांधी (१९६७,१९७१ आणि १९८०--नंतर राजीनामा देऊन मेडक मतदारसंघ स्वत:कडे ठेवला), लखनौमधून केवळ अटलबिहारी वाजपेयी (१९९१,१९९६,१९९८,१९९९ आणि २००४), फूलपूरमधून केवळ पंडित जवाहरलाल नेहरू (१९५७ आणि १९६२) तर अमेठीमधून केवळ राजीव गांधी (१९८२ ची पोटनिवडणुक, १९८४,१९८९ आणि १९९१--मृत्यूपश्चात) हे एकेक पंतप्रधान निवडून गेले होते.

अलाहाबाद लोकसभा मतदारसंघातून "हाय प्रोफाईल" उमेदवार निवडून गेले आहेत. जवाहरलाल नेहरू, लालबहादूर शास्त्री,वि.प्र.सिंग यांच्याबरोबरच हेमवतीनंदन बहुगुणा, अमिताभ बच्चन (राजकीय दृष्ट्या हायप्रोफाईल नसले तरी प्रचंड लोकप्रिय), ज्येष्ठ समाजवादी नेते जनेश्वर मिश्रा (यांनी १९७७ मध्ये कॉंग्रेसचे उमेदवार असलेल्या वि.प्र.सिंगांचा पराभव केला) आणि भाजपचे ज्येष्ठ नेते मुरली मनोहर जोशी असे नेते या मतदारसंघातून लोकसभेवर निवडून गेले आहेत.

या प्रश्नाचे उत्तर नितीन थत्ते, श्रीरंग जोशी, अनन्त अवधुत, विअर्ड विक्स आणि मी-सौरभ या पाच मिपाकरांनी बरोबर पाठविले.

पुढचा प्रश्न (नवीन धाग्यामध्ये) बुधवार २६ फेब्रुवारी रोजी जाहीर करणार आहे. सध्या प्रत्येक बुधवारी प्रश्न आणि रविवारी त्याचे उत्तर असे वेळापत्रक पाळत आहे.फेब्रुवारीच्या शेवटी किंवा मार्चच्या पहिल्या आठवड्यात लोकसभा निवडणुकांच्या तारखांची घोषणा होईल.गरज पडल्यास या वेळापत्रकात या तारखा कळल्यानंतर बदल करेन.

धन्यवाद
क्लिंटन