पुणेरी हायकू -

धागे टूकार
प्रतिक्रिया भिकार...
... मिपा खड्ड्यात!

हिरवा सिग्नल
जिलब्या मोकाट -
संस्थळाची वाट !

सोमवार ते रविवार
सदस्य नित्राण
- संपादक वाचनमात्र !

विडंबन आमचे
लेख दुसर्‍याचा
... पंख लागती

सारख्याच प्रेरणा
' जात्या ' तून सूपात -
' कंपूबाज ' वांध्यात !

दोआप्रकाटाआ

आता मी काय डोंबलं समजावणार तुम्हाला. हे म्हणजे 'ना*ड्याशेजारी उघडं गेलं आणि...' तसं व्हायचं. जालावरच्या कविता वाचून आपली कविता वाचण्याची इच्छाच संपली आहे. मुळात कविता कशाला म्हणायचं याबाबतच डोस्क्यात लै गोंधळ निर्माण झालाय आता. बुद्धिभेद का काय म्हणतात तो झालाय म्हणाना.
आणि 'हायकू' हा शब्द 'बायकू' शब्दाच्या समोच्चारी असल्याने धसक्याने आपण लांबच आहोत त्यापासून. तसेही अन्य भाषेतून, भौगोलिक स्थितीतून मराठीत आले की त्या काव्यप्रकारांची 'कोंबडीचं भरीत*' अशी अवस्था होते. गजलेचे तेच नि हायकूचेही तेच. असो. आज एवढी शिकवणी पुरे. घरचा अभ्यास म्हणून शिरीष पैंच्या हायकू वाचून त्यांचे रसग्रहण लिहून आणा उद्या.

(*प्रताधिकार आमच्या नावे रेजिस्टर्ड आहे.)

विदेश यांच्या हायकूमध्ये आणि जपानी (तसेच बहुतेक इंग्रजी) हायकूंमध्ये हे साम्य आहे :
५ अक्षरे
७ अक्षरे
५ अक्षरे
(जपानीमध्ये "अक्षरे" नसून "मात्रा" असतात.)

विदेश यांच्या हायकूंमध्ये तीनपैकी दोन ओळींमध्ये बहुतेक अंत्ययमक असते. हे त्यांचे शैलीवैशिष्ट्य आहे. (अन्य हायकूंमध्ये असा काही नियम नाही.)

विदेश यांच्या हायकूत पहिल्या दोन ओळींत एक कथानक असते, आणि तिसर्‍या ओळीत त्यावर भाष्य असते. (अन्य हायकूंमध्ये असा काही नियम नाही.)

विदेश यांना हायकूमध्ये सूचकतेपेक्षा शब्दांनी थेट अर्थच सांगणे आवडते. पारंपरिक हायकूंपेक्षा ही विपरित रीत आहे. विदेश यांचा नाविन्याचा आविष्कार आहे.