२६/११ - दहशत वादावरचे अजून एक बालिश भारतीय भाष्य

आर. जी. व्ही. कडुन आणखी काय अपेक्षा करणार. त्या घटनेवर पिच्चर काढायची उतु जाणारी रामुची हौस लातुरकरांना फार नडली... सी.एम. ची खुर्ची गेली कि वो... तो प्रसंग पण हाये काय शिणुमात??

अर्धवटराव

:)

साला एक मच्छर आदमी को...

या घटनेवर चित्रपट काढायला रामूपेक्षा अनुराग कश्यप जास्त लायक होता. असो.

च्यायला!!!!!

बरं.

हं. एकंदर राजघराणं या नावाला साजेसा लेख.
भारतीय, हिंदू, संस्कृती यांना बालिश वगैरे विशेषणं लावल्याशिवाय बरं न वाटणारी एक हलकट मनोवृत्ती दिसून येते.
केवळ बालिश भाष्य असा उल्लेख चालला असता पण भारतीय हा शब्द वापरण्याची खाज कशी फिटली असती? आता इथे तुम्ही म्हणाल की सिनेमा भारतीय आहे म्हणून बालिश भारतीय भाष्य म्हटले. पण त्यात अर्थ नाही. कारण कला ह्या सर्वांच्या पलिकडे असते असेच काही दिवसांपूर्वी कूणीतरी घसा खरवडून सांगत होतं. तेव्हा कलेत भारतीय अभारतीय असं नसतं म्हणे. नसतं ना मग भारतीय शब्द वापरुन ओकार्‍या का? तसे करण्याचे कारण एकच की मग काही कारण नसतांना उजव्या मताच्या लोकांवर थुंकता कसे आले असते? अत्यंत दरिद्री मनोवृत्ती.

>>>शिव्या म्हण्जे रियालिटी असे ज्यांना वाटते त्यांनी आवर्जून शिणुमा पहावा .
असं कसं? काही विचारवंतांनीच असं साहित्य हेच खरं साहित्य असतं आणि ज्याला अभिजात साहित्य मानलं जातं ते आता नामशेष झालं आहे असं इथेच आम्हाला शिकवलं होतं, त्याविरुध्द ब्र काढण्याची आमची तरी हिंमत नाही ब्वा !

>>>च्यायला जगातल्या सर्व धर्मांचे खरे अर्थ वगैरे सांगण्याची जवाबदारी आपण कधी सोडणार आहोत.?
का सोडावी? अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य ही काय फक्त स्वतःला विचारवंत समजणार्‍यांची मक्तेदारी थोडीच आहे?

>>>हल्ल्याच्या वेळी रडताना .. भांबवलेला वगैरे दाखवलाय .. नानाचे पोलिस दल रडताना घाबाराताना आपण सिनेमातही पाहू शकता ..

हे प्रत्यक्षात पण घडू शकतं. पोलीस सुद्धा माणूस आहे विचारवंत नाही.

एकंदरीत गरळछाप विचारवंती परिक्षण... चालू द्या...
मी हा पिच्चर काही पाहिला नाही. पाहण्याची शक्यत नाही.
मात्र

२६/११ च्या हल्ल्यात बळी पडलेल्या सर्व निर्दोष आणि निष्पाप माणसांना माझी पुन्हा एकदा विनम्र आदरांजली.

या चित्रपटाबद्दल लिहिल्याबद्दल धन्यवाद. सिनेमागृहात जाऊन पाहायचा बेत रद्द करणे सोपे झाले.

शीर्षकातला 'भारतीय' शब्द खटकला. दिग्दर्शकाने जे स्वतःचे भाष्य केले त्याला 'भारतीय' का म्हणावे?

असेच या शिणुमाबद्दल ऐकले आहे. म्हणजे अगदी ताज मध्ये (तत्कालीन) मुख्यमंत्र्यांबरोबर तात्काळ प्रवेश मिळूनही काही जमले नाही असे दिसते.

एन एस जी कमांडो , मेजर उन्नी कृष्णन - सिनेमात नाहीतच .

त्याच बरोबर ओबेराय हॉटेल आणि नरीमन हाऊसचा देखील उल्लेख नाही असे ऐकले आहे.

इतकं भिकार परीक्षण या चित्रपटाबद्दल येईल असं वाटलं नव्हतं. आम्ही तुमच्या सारखे कडवे पुरोगामी नाही की सो कॉल्ड विचारवंत नाही, त्यामुळे सिनेमा आवडला.

>>"अनेक मित्रांनि ' देश्भक्तांनि " याचा अर्थ कळला नाही, पण तुमचं परिक्षण वाचून तो विचारावा अशी इच्छाही नाही.

२६/११ च्या घटना जिथे घडल्या ती ठिकाणे प्रत्यक्ष पाहता यावीत म्हणून विलासरावांनी रामूसारख्या प्रतिभावंत दिग्दर्शकाला तिथली सफरही घडवली होती. त्यापायी त्यांचे पदही गेले होते.

एवढे मोठे स्वप्न पडद्यावर आणले पण ते पहायला विलासराव आज नाहीत.

जाऊदे
बडे बडे शहरो में .. ऐसी छोटी छोटी बाते होती रहती है

ह्या हल्ल्यात ज्यू धर्मियांवर हल्ला म्हणजे वैश्विक जिहादचा भाग होता थोडक्यात दहशतवादाच्या पाकिस्तानातील वैश्विक युनिवर्सिटी ला आखातातून पेट्रो डॉलर ची
स्कॉलरशिप मिळवून देणे व तेथून गुणवंत विद्यार्थी आपल्याकडे शिक्षण साठी आणणे
जे पुढे गाझा व जगभरात आपली गुणवत्ता दाखवू शकतील असा दुहेरी हेतू होता ,
पण सिनेमात त्याचा उल्लेख केला नाही कारण ज्यू धर्मियांच्या वर हल्ला व त्यांना वाचवण्यासाठी भारतीय जवानांची पराकष्ठा दिसली असती तर भारतात अल्प अल्पसंख्याकांच्या भावना दुखावल्या असत्या व सिनेमा गोत्यात येऊ शकला असता.
सिनेमात कसाब वर जास्त फोकस ठेवण्यात आला.
व जिहाद वर प्रवचन देण्यात आले
हे मान्य आहे, मात्र हा सिनेमा पुढे फक्त चित्रपटगृहात नाही तर बनावट सीडी व टीव्ही वर प्रदर्शित झाल्याने भारतातील कानाकोपर्यात सर्व ठरत पहिला जाणार.
ग्रामीण भागातील व शहरातील मुस्लिम तरुणांना माथी भडकवणारे भाषणे दाखवून
इंडियन मुजाहिद्दीन दहशतवादी तयार करतात. तेव्हा असे प्रवचन दाखवणे हे ओघाने आले ,
इस्लाम शांततेचा धर्म आहे व त्यात हिंसा मान्य नाही , व मासूम लोकांची जान घेणे इस्लाम मध्ये मंजूर नाही अश्या आशयाची भाषणबाजी मी पाकिस्तानी प्रसार माध्यमांतून अलीकडच्या काळात खूप ऐकत आहे
कारण तेहेरीके तालिबान त्यांना घरचा आहेर देत आहेत.
तेव्हा ह्या सिनेमातून रामूचा हेतू चांगला दिसतो.
मुळात लहान मुलाचा ताज मध्ये गोळी घालून मारणारे अतिरेकी हे दृश्य पाहून भारतीय जनता नक्कीच ज्या मानवाधिकार संस्था अतिरेकी लोकांच्या वतीने गळा काढतात
त्यांना पुढे काडीची किंमत देणार नाही.
प्रत्येक सिनेमा हा मदर इंडिया च्या लेवल चा असावा असा आग्रह का धरायचा

आंम्हास माहित होते कि रामू या विषयात 'माती' खाणार म्हणून ! आणी त्यानी ती खाल्लीच. :-)
हे खरे ई मान दार :-b

मस्तच.

इस्लामी दहशतवादावर आधारीत कोणत्याही सिनेमात खरा इस्लाम म्हणजे यंव त्यंव असं सांगत असतील तर ते सर्वच बालिश वाटतं. ज्या धर्मग्रंथात 'इस्लामीकरणाच्या मध्ये आलेल्या माणसांना मारल्यावर जन्नत मिळते' असं वाटू शकतं ते मानायचच का? मुळात माणूस म्हणून चांगलं वागायला कुराणच्या (किंवा फोर द्याट म्याटर कोणत्याही धर्म ग्रंथाच्या) कुबड्या कशाला हव्यात? गांधींनी अस्पृश्यते बाबत "I would far rather than hinduism died than that untouchability lived" विधान केलं होतं तसं या बाबतीत बेधडक विधान करताना कुणी का दिसत नाही?

आणि एककल्ली चित्रपट परीक्षण...
बाकी , बालिश भारतीय भाष्य ? यावर बरेच बोलता येइल ..

परिक्षण आवडले नाही.

नाना पाटेकरने साकारलेली जोइंट कमिश्नर राकेश मारिया यांची भूमिका -अतिसामान्य

असहमत. नाना पाटेकरांनी न्याय दिलाय भुमिकेला.

देश्भक्तांनि - उदा कडवे हिंदु वगैरे लोकांनी ' फोन करून हा सिनेमा पहायला जा म्हणुन कळवल होत.

तुम्ही कोणाच्यातरी आग्रहाला म्हणा विनंतीला म्हणा बळी पडुन गेलातचं ना, मग कडव्या हिंदुना कशाला बोल लावतं आहात?

भारतीय, हिंदू, संस्कृती यांना बालिश वगैरे विशेषणं लावल्याशिवाय बरं न वाटणारी एक हलकट मनोवृत्ती दिसून येते.

नाना चेंगट ह्यांच्याशी सहमत.

विषेशतः कामा हॉस्पिटलचे डॉक्टर जोशि, शहिद पोलिस तुकाराम ओंबाळे व इतर काही एक दोन रेफरन्स सोडले तर, अगदी सामान्य मुंबैकरांचे प्रसंगावधान, धैर्य, परीस्थितीशी लढत व मनुष्यहानी कमी होण्यात लागलेल्या हातभार याचा यथोचित मागोवा घेण्याकडे सपशेल दुर्लक्ष.

शहिद पोलिस कामटे, करकरे, साळसकर यांच्यावर झालेल्या हल्यासंदर्भात राकेश मारिया वर्शनचे चित्रण. कामटे यांच्या पत्निने सरकारने घेतलेल्या असहकार्याच्या भुमिकेच्या विरोधात, केवळ एक सामान्य नागरीक या नात्याने माहितीचा अधिकार वापरुन या संदर्भातील अधिकृत सरकारी नोंदी, रेफरन्स, कंट्रोलरुम संभाषण तपासुन लिहलेले टु द लास्ट बुलेट या पुस्तकातल्या घटनाक्रमाकडे संपुर्ण पाठ फिरवली आहे.

अवांतर :-

अतिशय इंटेन्स प्रसंगात व फारच क्वचीत कधी कसाब तर कधी राकेश मारियांच्या तोंडात येणारी शिवी कुठेही कधीच खटकत नाही. असे प्रसंगही चित्रपटात बहुदा दोन अथवा तिनच.

पाकिस्तानच्या मिलिटंट ट्रेनिंन एकॅडमी मध्ये कशी जिहादची भाषणे देतात हे सर्वज्ञात आहेत. तिथे सर्वधर्मसमभावाची शिकवण देउन बौद्धीय तत्वज्ञानाचे पाठ पढवण्यासाठी शांतीदूत जगभर पाठवतात अशी कल्पना करणे मुर्खपणाचा कळस ठरेल. असे असताना. कसाबला कुराणातल्या आयता पढवुन भारतात पाठवले नसेल असे समजण्यात काहिच अर्थ नाही. धार्मिक ग्रंथातले सोयिस्कर शास्त्र अज्ञानांच्या गळी उतरवुन कामे करुन घेण्याची जुनी पद्धत आहे. बर्‍याचदा या शिकाऊ अतिरेक्यांना कुराणाचा गंधही नसतो. कुराणातल्या अरबीए शब्दांचा सोयिस्कर अर्थ लावुन किंवा सोयिस्कर अशी वचने काढुन तेवढीच त्यांच्या मनावर बिंबवणे हेच कार्य या अतिरेकी शिबिरांतुन होते. हेच जर चित्रपटात दाखवले असेल तर राजघराणं साहेबांना काय खटकले हे तो देवच जाणे.

पोलिस अधिकारी आणि ते सुद्धा उच्चपदस्थ ही माहिती जाणुन असतात. तद्नुषंगाने थोडाफार अभ्यास केल्यास कुराणातीलच वचने शोधुन अतिरेक्यांना त्यांच्या शिकवणीतील चुका दाखवुन देणे फारसे अबघड नाही. मी एक पोलिस अधिकारी असतो तर असे नक्की केले असते. तेच राकेश मारियांनी केले असेल किंवा केले नसेल् पण तरीही रामुने तसे दाखवले असेल तर त्यात काही चुकीचे असेल असे वाटत नाही.

बाकी कसाबच्या रडण्याचे नाट्य एवढे काही वावगे वाटुन घेण्यासारखे वाटत नाही. तेवेढी सिनेमॅटिक लिबर्टी की काय ती असतेच की हो शिनेमावाल्यांना.

बाकी एकुणातच इस्लामी दहशतवादाला नावे ठेवल्याने राजघराणं साहेबांना राग आला असेल तर समजु शकतो. आजकाल बर्‍याच विचारवंतांना त्याची जळजळ होते. "भगवे लोक " अवतरणातले देशभक्त वगैरे अश्या माध्यमातुन ती जळजळ बाहेर पडते. असो.

कुठे हरवला 'कंपनी' चा तो 'वास्तवात' वर्मा !?!

रामूकडून आणखी काय अपेक्षा ठेवायच्या? भूत आणि डरना मना है सारखे भिकार चित्रपट काढायची लायकी त्याची, या विषयात तो चांगली घमेलंभर माती खाणार हे अपेक्षितच होतं. हाच चित्रपट अनुराग कश्यप, निरज पांडे (अ वेन्सडे चा दिग्दर्शक) यांनी काढला असता तर चित्रपट आणि परिक्षण दोन्ही उत्तमच असतं..

मुळात १० दहशतवादी हे जर ३ दिवस २००० पेक्षा जास्त पोलिसांशी व कमांडोंशी लढाई करत असतील तर मग आपण उगाच आपल्या शुरपणाच्या गोष्टि का करायच्या? रामुने जो काही चित्रपट केला आहे त्यात त्याने त्याच्या परीने त्याला जे दाखवायचे असेल ते दाखवल आहे. पण मुळात फक्त १० अतिरे़क्यानी आपल्या सुरक्षा यंत्रणेची वाट लावली हे ही तितकच मानहानीकारक आहे. आपण ह्या हल्यातुन काही शिकणार आहोत की नाही कि फक्त भांडतच बसणार आहोत?

चित्रपट म्हणजे त्या घटनेचे/घटनेवरचे सर्वात शेवटचे भाष्य असा आलाकाल एक समज होतो आहे असा माझा समज आहे. रामू असुदे किंवा अजून कोणीही , यथार्थ भाष्य करण्यापेक्ष्या "पैसा / गल्ला" ह्याकडे सगळे लक्ष असते.
सिनेमा भिकार असणार / परीक्षण ही भिकार .
भगवी पत्रकारिता - स्वदेश , स्वधर्माविषयी हिणकस लिहिणे व पुरोगामित्वाचा टेंभा मिरवणे.
माफ करण्यात आले आहे.

बालिश भारतीय भाष्य
' देश्भक्तांनि - उदा कडवे हिंदु वगैरे लोकांनी '

हे उल्लेख खूप खटकले आणि ओढूनताणून लेखात वापरल्यासारखे वाटले.

चित्रपट पाहिलेला नाही त्यामुळे त्यामुळे क्वालिटीवर काही मत नाही.
पण "... मुंबैचा ज्वाइंट कमिश्नर राकेश मारिया उर्फ नाना एखाद्या मौलविप्रमाणे इस्लामवर प्रवचन देतो..."
हे उपरोधाने म्हणण्यात काय पॉईंट अाहे ते कळलं नाही.
ही कॉमेंट अभिनयावर अाहे असं वाटतं नाही.
कसाबला 'जिहाद'चा चुकीचा अर्थ सांगून ब्रेन-वॉश केलं होतं हे दाखवलं असेल तर काय चुकलं.
पेपरमधल्या बातम्या अाणि उज्वल निकम, मारिया वगैरे मंडळीनी कसाबला त्याच्या हे लक्षात अालं होतं की त्याला ब्रेन-वॉश केलं गेलं होतं हेही सांगितलं अाहे. अर्थात त्यामुळं खटल्यावर काही परिणाम झाला नाही.
मुळात जरका इस्लामचा चांगला अर्थ सांगितला असेल तर ते उदात्तीकरण (उपरोधाकीत अर्थाने) कसं काय?

असे विषय केवळ धार्मिक अंगाने चर्चून अापणही चुक करत अाहोत.

जेलमधे बदिस्त कसाब शाहरुख खानच्या रामजाने चित्रपटातिल अभिनयाची वारंवार आठवण करुन देतो... अगदी खल्लास चिवटे खल्लास डायलॉगही नानाकडे बघुन टाकणार की काय वाटत राहतं.

हा प्रतिसाद अर्थातच ज्यांनी रामजाने पचवला आहे त्यांसाठीच.

तुमचे राजघराणे कोणते हो? मुघलांचे का हो?

चित्रपट पाहिला... नानाने रंगवलेली बरेचदा पात्र परिस्थितीला भिडणारी (थोडी लाऊड) असतात (अब तक छपन्न, प्रतिघात, प्रहार, क्रांतिवीर वगैरे वगैरे) पण इथले पात्र बरेचसे उलट आहे. भांबावलेला, बावरलेला बराचसा संयमी पण हतबल. नानामधल्या कलाकाराने त्याला न्याय दिलाय असं वाटतं पण साला 'असा नाना' बघायची आपल्यालाच सवय नसल्याने एखादा नानाला शिव्या घालू शकतो, तेच त्याच्या भूमिकेचं यश आहे.
दिग्दर्शनात रामूला अजून खूप मजल गाठायचेय असं वाटून गेलं, खूप भडक सीन्स, भडक भाषा, काळ्या ब्याग्राउंड वापरुन लाऊड केलं की झालं असं नाही हे त्याला कुणीतरी सांगायला हवं. ह्या पिक्चरचं अजून सोनं नक्कीच करता आलं असतं, त्याने त्याबतीत तरी नक्कीच माती खाल्लेय.
शेवटी जे उपदेशाचं डोसींग आहे, ते पाहून कंपनीची आठवण झाली पण एकूणात कंपनी खूप उच्च आहेच ह्या चित्रपटापेक्षा!

वक्रोक्ती जमत नसेल तर करु नये. "जेणो काम तेणो ठाय, दुजा करे सो गोता खाय" याची प्रचिती देणारा धागा व धागाकर्त्याच्या प्रतिक्रिया.

नाना पाटेकरांसाठी पाहावा असा चित्रपट .

अवांतर - मला नाना पाटेकरांच्या घरचा गणपती फार आवडतो, तशी मुर्ती कुठे मिळेल याबद्दल मार्गदर्शन मिळेल काय ? म्हणजे इथंच विचारतो उगा मदतीचा वेगळा धागा काढायला नको.

मुंबईवरील ताज / ओबेरॉय वगैरे ठीकाणांवरील हल्ला संपल्यावर जेव्हा कोण कसं मेलं ह्याचा पंचनामा सुरु झाला तेव्हा एका पंचतारांकित हॉटेल मध्ये काम करत असणा-या २२-२३ वर्षे वयाच्या तरुण रिसेप्शनीस्ट मुलींना त्यांच्या जवळ जाऊन डोक्यात गोळी घातल्याचे समोर आले होते. ते पाहुन मुंबई पोलिसातले डेअरडेव्हिल अधिकारी सुद्धा ढसाढसा रडले होते असे एका परिचिताकडुन ऐकले होते. सुदैवाने प्रसिद्धी माध्यमांनी संयम दाखवुन हे छापले नाही. मी हा पिक्चर पाहिला नाही, पण त्यात जर पोलिस अधिकारी रडताना दाखवले असतील तर तसं झालंही होतं हे सांगण्यासाठी हा प्रतिसाद. पोलिसांनाही भावना असतात.

बाकी परिक्षण अजिबात आवडले नाही.

बालिश भाष्याची अजून सेंचुरी कशी झाली नाही?

राजघराणं साहेब, एक नम्र विंनती की असले फुटकळ विषयावर न लिहिता तुम्ही चालु केलेल्या 'बडवा' ह्या लेखाचे पुढचे भाग टाका पटापट....मस्त चालु होती ती मालिका, का बंद केली?

मुंबैचा ज्वाइंट कमिश्नर राकेश मारिया उर्फ नाना एखाद्या मौलविप्रमाणे इस्लामवर प्रवचन देतो.

ज्वाइंट कमिश्नर सोडा एका इन्स्पेक्टरने दिलेले इस्लामवरचे हे प्रवचन ऐका!

-(पुरोगामी पण कडवा नसलेला)सोकाजी

२६/११ पाहिल्यांनतर म्युनिक (हो Steven Spielberg चा) आठवला. (मोदकाने ह्या घटनेबद्दल इथे Munich Massacre... लिहून ठेवलय).
दोन्ही चित्रपट दहशतवाद्यांनी केलेल्या विध्वंसावर आणि गडबडलेल्या, हतबल प्रशासन/ पोलिस यंत्रणा ह्यांच्या प्रतिसादावर आहेत आणि त्यामुळेच त्यांची तुलना केल्यावाचून राहावत नाही. नुसत्या काळ्या ब्याग्राउंड आणि शिव्या घालून सवंगतेवर चांगला चित्रपट होऊ शकत नाही. सखोल निरीक्षण, प्रसंगात खोल शिरायची वृत्ती, काम करण्यातले झपाटलेपण तुमच्या कृतीत दिसले पाहिजे जे २६/११ मध्ये अजिबात दिसत नाही.
१. रामू ने स्वतः घटनास्थळी जाऊन सगळ्यागोष्टी जवळून पाहिल्या होत्या त्यामुळे प्रसंगात खोल शिरायची त्याला चांगली संधी होती.
२. मातब्बर स्टारकास्ट घेऊन काम करत असल्याने, त्याला नानाला अजून चांगले वापरता आले असते असं वाटतं.
एकूणात, न्युनिक पुढे खूप आव्हाने असून (आंतर देशीय राजकारण, जर्मनीवर दोषारोपण वगैरे) एक सुंदर चित्रपट झालाय त्याउलट २६/११ ने जखमांवरच्या खपल्या काढण्याव्यतिरीक्त फारसं काही केलय असं वाटत नाही.

पुरोगामित्व दाखविण्यासाठी काढलेला भिकार धागा हेच याचे वर्णन होऊ शकते. मिपाकरांनी त्याला फाट्यावर जागा करून दिलेली असल्याने गर्दी खेचण्यासाठी केलेल्या सवंग विधानांचाही काही उपयोग झालेला नाही. धाग्याने शंभरी सुद्धा गाठलेली दिसत नाही. एकदम बकवास परीक्षण...

इकडे रामुचे बरेच पंखे दिसत असल्यामुळे पुढील प्रतिक्रिया गुंडाळण्यात आलेल्या आहेत. उगीच पंख्यांची घरघर वाढायला नको..

घाबरायचं काय हो? उगाच भांड्याला भांडं कशाला लावायचं? त्याने माझंही मत बदलणार नाही, आणि दुसर्‍यांचंही.. मग निष्कारण वाद का घालावेत?

तुलना का करावीशी वाटली हे मी वर लिहिलेलेच आहे. मी स्वतः रामूचा पंखा आहे पण ह्या चित्रपटात तो कमी पडलाय असं वाटून गेलं. चित्रपट काढण्याचा उद्देश एक मेसेज देणं, विचार देणं असं काही वाटत नाही (जसा अमीरचे काही पिक्चर्स पाहून वाटतं) निव्वळ एका घटनेचे सादरीकरण केल्यासारखं झालय, ह्यापेक्षा जास्त काहीतरी रामू नक्कीच देऊ शकतो.
अमेरीका किंवा तत्सम देश चित्रपटांच्या माध्यमाचा वापर करुन गोष्टी गळी उतरवतात का हा सर्वस्ची वेगळा विषय आहे, पण म्युनिक ची जातकुळीच वेगळी आहे हे खरं!