"सुशि"... बास्सं. आणखी काय !?

दुनियादारी ... लैई भारी ...आपण तर एकदम फिदा ...

सामाजिक वगैरे हवीय, आहे ना प्रतिकार, कळप आणि बर्‍याच इतर..
कोर्ट-रूम ड्रामा हवा असेल तर अमर विश्वास हाजीर हो..
थरार/ सस्पेंस हवा असेल तर मंदार एन्ड गँग आहे, फिरोज इराणी आहे.
घाबरायचंय का तुम्हाला, या सैतानघरात. धुकं-धु़कं, मरणोत्तर, समथिंग, माध्यम आहेतच की..
एवढ्यावरच कुठं थकता राव? नुसता टगेपणा हवा असेल, तर "जाता येता" खंडाळा लोणावळा करुन या, नाहीतर "जन पळभर" च्या पहील्या भागात जाऊन जरा आळंदीला पळुन लग्न कशी लावतात हे तर बघा.. ऐतिहासिक भानगडीतले असाल तर, "जमीन-आस्मान" "रुपमती" ला भेटा कि जरा.. आणि हया कादंबर्‍यातले "लँग्वेज एक्सपेरिमेंटेशन"ही बघा जरा अनुभवून.. बाकीही बरीच यादी आहे अजून...
"देवाघरची फुले" (गोष्ट) वाचुन बघा. निरीक्षण निरीक्षण काय असतं ते कळेल..

यातले एकतरी इंटरनेटवर उपलब्ध आहे का ?

'ब्लेसड आर दी मीक, फॉर दे शॅल इन्हेरिट दी अर्थ' - जीझस

आम्ही "हाय कम्बख्त तूने तो पी ही नही ..." गटातले ....
:(

धागा उघडला (तोंडाला पाणी सुटून) की आता काहीतरी चांगले वर्णन वाचायला मिळेल. पण हे तर कुठल्यातरी लेखाकाबद्दल बोलतायत.

कॉलेजमधे असताना किंवा कदाचित त्याच्याआधी त्यांची बरीच पुस्तकं मी वाचली आहेत. कॉलेजकुमार असण्याच्या वयात आपल्याला हीरोगिरी करणारे नायक, गुप्तहेर, गुन्ह्याचे शोध वगैरेची ओढ असते. चटपटीत वाचायला मिळावे ही आकांक्षा असते. तरुणाईची वर्णने, प्रेमाचे धुंद त्रीकोण वगैरेचेही एक सुप्त आकर्षण असते. पण ते तितकेच. त्यानंतरच्या वयात जसजसे आपण इतर साहित्य वाचायला लागतो तसतशी ही धुंदी उतरायला लागते (किंवा लागायला हवी). जीवनाबद्दलची तत्त्वज्ञानं वेगवेगळ्या पात्रांच्या तोंडी डायलॉग पेरुन वाचकांच्या आंगावर बाण मारल्यासारखी सोडणं म्हणजे जर उच्च लेखन असेल तर असो बापडे. 'दुनियादारी' हे पुस्तक मी दोन तीन महिन्यापूर्वी त्याबद्दल बरेच ऐकून घेतले पण खरं सांगू मजा नाही आला! कदाचित मी त्या वयाच्या टप्प्यावरुन पुढे निघून गेलोय म्हणा किंवा इतर काही पण खरंच मजा वाटली नाही (वेगळ्याप्रकारे मी 'दुनियादारी' शिकलो! ;) )
सुशिप्रेमींना मला दुखवायचे नाहीये पण माझं मत प्रामाणिकपणे मांडल्याशिवाय मला राहवलं नाही.

(कधीकाळी सुशि किंचित आवडलेला)चतुरंग

आवडत्या लेखकाबद्दल लेख आहे म्हटल्यावर तो आवडणं ओघाने आलंच :)
'सुहास शिरवळकर: असे आणि तसे' हे त्यांच्यावरचं नुकतंच प्रकाशित झालेलं पुस्तक वाचलंत का?
नसेल तर जरूर वाचा.
मी 'दुनियादारी'वर लिहिलेल्या लेखाची लिंक इथे दिल्याशिवाय राहवत नाहीये :)

घरात आठवडाभर हाच विषय सुरु आहे... बायकोला अगदी बॅरिस्टर अमर विश्ब्वासच्या हिरिरीने पटवून दिले की सुशिंची पुस्तके का वाचायची ते.... आता तिने सुशिंची पुस्तके आणायला सुरुवात केली आहे..काल 'म्हणून' वाचायचे भाग्य लाभले...

आता 'फलश्रुती ' आणायला सांगितले आहे.... स्वतःच्या पुस्तकाबद्दल माहिती देणारे पुस्तक, मराठीतील एकमेव..

सुहास शिरवळकर - माझाही आवडता लेखक ..
आणि लेखही आवडला
बर्‍याच माहित नसलेल्या पुस्तकांची नावे कळाली ...
धन्यवाद ..

ह्महम...
सुशिंना त्यांचा एक लॉयल फॅनबेस आहे पण त्या पलिकडे त्यांची लोकप्रियता फारशी गेलेली दिसत नाही.
असो.
मला वैयक्तिक सुशि, गुरूनाथ नाईक (शिवाय ते 'काळा पहाड' वाले कोण?) १-२ पुस्तकांपलिकडे फार आवडले नाहीत.
वर म्हटल्या सारखं इतर प्रकारचे लेखन वाचल्यावर आवडी निवडी कदाचित बदलल्या असाव्यात.

___/\___ सुंदर लेखन.

मात्र एक गोष्ट खटकली ती म्हणजे लेखनात 'हृदयस्पर्श' चा उल्लेख नाही. "वास्तविक मरणारा तुझ्या दाराशी बेवारशी असतो" सारखी कविता कशी विसरलात मालक ?

समांतरचा देखील उल्लेख नाही. समांतरवर आधारलेली सिरीयल म्हणुन त्या 'कशाला उद्याची बात' मध्ये जी कादंबरीची चिरफाड केली आहे ते बघुन स्फोट झाला डोक्यात.

लेख मस्त काळजातुन आला आहे नक्की.. :)

पण मी कर्मदरिद्री.. आजपर्यंत एकही सुशि वाचलेलं नाही.. :(

( अगदी खरं सांगायचं तर सुशि वाचुन, जापनीझ सुशि डिश डोळ्यासमोर आली.. :( (आजच दुपारी खाल्लेली ) ) :(

समांतर आहे का हो कुणाकडे? अर्धीच वाचायला मिळाली होती १९९९/२००० च्या आसपास. अजुन्ही पुर्ण न वाचल्याची हुरहुर आहे.

येता .. जाता. हे पुस्तक मी २००६ पासुन शोधत आहे, मिळत नाहीये.
सगळे पुणे पालथे घातले होते पण नाहि मिळाले.
क्रुपया कोठे मिळेल ते सांगा.

बाकी तुमच्या मुळे काही नविन नावे कळाल्याने धन्यवाद.
या महिन्यातच घेतो काहि बूक्स.

अवांतर -
पुन्यातुन काही बूक्स लागत असतील तर सांगावे मदत करेन.
मेहता पब्लिकेशन्चे पुस्तक असेन कुठले तर ३० % डिस्काउंट ने घेतो मी . तुम्हाला पण देयीन

प्लस आसाम ला देयीन पाठवून [ :)]

-

सुशींची पुस्तके उत्तम स्थीतीत मिळण्याची काही खास ठिकाणे आहेत :-

१) सकाळी व संध्याकाळी सरस्वती मंदीर प्रशालेच्या प्रवेशद्वारा शेजारी, बाजीराव रोडवर बसणारे श्री. वसंतराव आठवले. ह्यांच्याकडे अनेकानेक जुन्या व दुर्मीळ पुस्तकांचा खजीना मिळु शकेल. काही वेळा हे लक्ष्मीरोड वरिल विज बील भरणा केंद्राशेजारी देखील सकाळी स्टॉल लावतात. ह्याच स्टॉल शेजारी अजुनही एक पुस्तकांचा स्टॉल लागतो. (ह्या वेळच्या संमेलनाचे दिप प्रज्वलन करुन उदघाटन ह्याच आठवले काकांच्या हस्ते झाले होते)

२) मंडई पोलिस चौकी शेजारी गेली अनेक वर्षे चालु असलेले जुन्या पुस्तकांचे दुकान.

मला सुशि म्हटल्यावर खाद्यपदार्थ सुशि आठवला.

सुशि .............

आमचेही आवड्ते लेखक.........:-)

लेख अगदी सुशि प्रेमीनेच लिहीलाये हे पदोपदी जाणवलं...

असो...

जाई,तलखी,बरसात चांदण्याची ह्या आणी बर्‍याच पुस्तकांची कैक पारायणे झाली आहेत ..
अजुनही होतच रहातील...

दिवाना ही जाने दिवाने की हालत....! हे खास आवडलं...

दीवाना ;-)

त्यांचे पुर्ण नाव काय? म्हणजे मागताना काय मागायचे?

हातिच्चा...... मला वाटलं मस्त पदार्थ त्याची रेसिपी, फोटो बघायला मिळणार.

वेलं तशी मला सुशींची पस्तकं चांगली वाटायची त्या वेळी, माझ्या लायब्ररी मध्ये असलेली त्यांची सगळी पुस्तकं मी तेव्हा वाचून काढली.

अमर विश्वास, दारा बुलंद, फिरोझ......... सगळे बरेच माहितीतले.

पण एक तेव्हा ही माहीत होतं आणि आत्ता ही... वाचून बंद केल्यावर फार लक्षात ठेवावं, मास्टरपिस म्हणावं असं काही त्या कथांमध्ये नसायचं. पुस्तक बंद केल्यावर पण कायम मनात राहिलं ते...श्री. ना. , व.पु. यांचेच लेखन!!!!

तरी मी म्हणेन... su.shi. had his own style and hos own fans.

तोडलंस मित्रा...जिंकलंस जिंकलंस! :)
रात्री दोन-अडिच वाजता उठून सुशिच्या आठवणींमुळे काहीतरी लिहायला बसणारा दिवाना म्हणजे साला आपोआपच आपली दोस्तीच झाली राव. :)

बाकी, आपल्याकडं रहस्यकथाकार असा एकदा शिक्का बसला की त्याला साहित्यिक मंडळीत आणी त्यांच्या बगलबच्च्यांकडून त्या लेखकाला अस्पृष्य ठरवत असावेत की काय असा प्रश्नच पडतो. ह्या दुर्दैवाचे धनी एकटा सुशि नव्हता (येस, मी सु.शि.ला अरेजारेच म्हणतो..जवळचा मित्रच वाटतो मला.) अगदी बाबुराव अर्नाळकरांनाही तेच गणित लागू पडतं.

बाकी, 'तो सु.शि.ना? ह्यॅ:! काय साहित्यमूल्य आहे?' वगैरे गफ्फा करणारे स्वतःची साहित्यमुल्यी पुस्तकं थप्प्या रचुन त्यावर बेडशीटं पांघरुन लपवतील आणि असुयेनं अजुनही निघणार्‍या सुशिच्या पुस्तकांच्या आवृत्यांना नाकं मुरडत राहतील...कोल्ह्याला द्राक्षं आंबट! दुसरं काय?

बॉलिवुडातल्या त्या अंधार्‍या, मेणचट दिसणार्‍या तथाकथित आर्टफिल्मांसारखा सुशि तथाकथित 'क्लास' वगैरेच्या भानगडीतच नव्हता. तो आहे 'मास'चा..अगदी जवळचा..आपला!
भेटलं की मनमोकळेपणानं गप्पा मारणारा.. उगं अक्कल शिकवणार्‍या खडुस मास्तरांसारखा नाही, तर शाळेत खिशातुन चोरुन आणलेल्या गोट्या वर्गात पडताना पटकन ओंजळ धरुन आपल्याशी मैत्री निभावणारा दोस्त!

आता क्लासवाल्यांना 'मास' ला नाकं मुरडायला काही कारण लागतं का? तेच होतं सुशिबद्दल.

>>जाने दो, दिवाना ही जाने दिवाने की हालत....!
+++++++++++९८७६५४३२१०

आमचा पास..!

सुशिंनी लिहिलेलं एक अक्षरही आम्ही वाचलेलं नाही त्यामुळे काहीच भाष्य करू शकत नाही..

(पुलं, श्री ना, दळवी, बाबा कदम, चि वि जो प्रेमी) तात्या.

तेव्हा तेव्हा सुशि एन्टरटेनिंग नक्कीच होतं पण मग खूप सारं रिपिटेशन वाटायला लागलं. ऑब्व्हियसही.
अर्थात कॉलेजच्या वयात त्या भाषेनेही गारद व्हायला झालं होतं.
मुलीच्या जातीने टाइप बोलणी पण खाल्ली होती सुशीची वाक्य वापरण्याच्या नादात. हल्ली एवढ्यात वाचलं नाही आणि तेवढंच आवडेलच याची खात्रीही नाही.
हा मात्र लटकंती कन्सेप्ट जाम धमाल होती. इतर गुन्हेगारी कथांपेक्षा वेगळी.

सुशि. माझेदेखील आवडते लेखक आहेत. छान लेख लिहलाए. माहीत नसलेल्या पुस्तकांबद्दल देखील कळले.
तुम्ही दिलेला प्रतिसाद देखील आवडला.

सुहास शिरवळकर - माझेही आवडते लेखक ..
समथिग आणि सनसनाटि कोणी वाचल आहे का?

यकच नंबर ले़ख मित्रा!! मी पण सुशिंचा अगदी चार पाती पंखा आहे..
रात्री दोन-अडिच वाजता उठून सुशिच्या आठवणींमुळे ऊठून तु हा लेख लिहिलास.. आवडत्या लेखकाशी असलेल्या या तुझ्या मनाच्या प्रामाणिकपणाला आपला सलाम!

मी १६/१७ वर्षांचा असताना मला आठवतंय.. मी कसबा पेठेत रहात असे आणि माझ्याहून एखाद-दोन वर्षांनं मोठी माझी मावस बहिण प्रभात रस्त्यावर.. माझ्या आजोबांकडे पुणे मराठी ग्रंथालयाचं आजीवन सभास्यद्त्व होतं.. एका वेळेस २ पुस्तके घेऊ शकायचो मी.. तर बरोब्बर ९ वाजता सकाळी मी तिथे जाऊन (बहिणीशी बोलुन मग कुठली वाचायची आहेत आता हे आधी ठरवुन) मिळतील ती सुशिंची २ पुस्तके घ्यायचो.. त्यातले एक तिला द्यायला मग सायकल हापसत तिच्या घरी मग आपल्या घरी.. शक्यतो दिवसभरात वाचून संपवायचं अन मग रात्री किंवा दुसर्या दिवशी आम्ही अदला-बदल करीत असु..

अगदी रोज नाही पण जमेल तसं आणि तेव्हा असं करुन आम्ही दोघा बहीण-भावांनी त्या वेळेस मराठी ग्रंथालयात उपलब्ध असलेली सगळी सुशिंची पुस्तके वाचली होती.. नंतर पुढे शिक्षण, इतर व्याप (आणि आजोबा गेल्याने आजीवन सभास्यद्त्व संपल्याने) हा शिरस्ता हळूहळु बंद झाला..

माझ्या एका जिगरी दोस्ताच्या काकाचं तुळशीबागेत दुचाकीचं गॅरेज होतं.. (आता आहे का नाही माहीत नाही.) तिथे सुशि त्यांची बॉबी राजदूत अधूनमधून दुरुस्तीला आणत असत. एकदा त्यानं मला सांगितलं, गाडी आलीये आणि ती घ्यायला स्वतः 'ते' येणार आहेत.. त्या वेळी मी सिंहगड रस्त्यावर रहात होतो.. जिवाच्या आकांतानं सायकल पिटाळत गेलो राव, पण तिथे गेल्यावर कळलं नेमकं, काही कारणास्तव ते येऊ शकणार नव्ह्ते.. मित्र म्हटला "काकानं गाडी त्यांच्या घरी नेऊन सोडायला सांगितली आहे.." मनात म्ह्टलं, इथे येऊ शकले नाहीत म्हणजे निदान घरी नक्कीच भेटू शकू त्यांना.. मग काय, त्याच्या मागे बसून (बसल्या बसल्या जागेवर उड्या मारत) नारायण पेठेत दिलीपराज प्रकाशनाच्या वर असलेल्या त्यांच्या घरी गेलो.. पण माझ्या कपाळ-करंटेपणाचा अजुन एक अनुभव मला नेमका त्याही दिवशी यायचा होता.. नव्ह्तेच ते घरी! असो.. तर अशी आयुष्यात मिळालेली (पुसट्शी का होइना) माझ्या त्या वेळच्या साहित्य-दैवताला भेटण्याची संधी हातातून गेली!!

प्रतिसादाच्या मानानं जास्तच लिहीलं गेलं खरं, पण हा असा मस्त लेख वाचून १७/१८ वर्षांपुर्वीचे 'सुशि'मय झालेले दिवस परत एकदा 'दुनियादारी' वाचायला घेतल्यासारखे एकदम समोर आले..

इतक्या वर्षांनी इथे आहे जवळजवळ मागच्या वर्षापासुन.. कुटूंब नंतर आले.. तिला येताना "अप्पा-बळवंत चौकातून मिळतील तेवढी सुशिंची पुस्तकं घेऊन ये" असं सांगितलं होतं.. जाता-येता, शोला, वास्तविक, दुनियादारी, ह्रदयस्पर्श, आणि इंन्सानियत एवढीच मिळाली..

सुशिंच्या झॅन्टामॅटिक रहस्यमय कादंबर्‍या पहिल्यांदा लहानपणी माझ्या काकांच्या घरी वाचल्या.
मग हळूहळू तरुणाईवरच्या, त्यानंतर गंभीर होत जाणार्‍या कादंबर्‍या वाचल्या.
अमुक हे गल्लाभरू,अमुक हे उच्च - असले काही मापदंड न लावता वाचत होतो.
तारुण्यात सुशिंचे लेखन जवळचे वाटत होते. स्वप्नरंजनात्मक असले तरी साहसी आणि मनोरंजक खोटे लेखन, कधी गंभीर असले तरी माझ्या अनुभवमर्यादेतले खरे लेखन.
इतरही लेखक वाचत होतो. पण सुशि वाचायला कधीच अवघड वाटले नाहीत.
म्हणूनच वाचकांची रसना त्यांनी रिझवली असावी.
***
सुशिंची प्रत्यक्ष ओळख झाली. लेखनातून दिसणारा लेखक आणि प्रत्यक्षात दिसणारा माणूस यात काहीच फरक नव्हता.
किंचित बसकट बांधा, मोठे आणि मिश्किल डोळे, गोलसर हसतमुख चेहरा, केसांची देवानंद स्टाईल, सफाचट मिशा, काहीशी पुढे आलेली हनुवटी - अजूनही डोळ्यासमोर आहे. एका जवळच्या नातेवाईकांच्या वाड्यात सुशि त्यांच्या लहानपणापासून येत-जात. त्या नात्याचीही एक जवळीक होती.त्यांचा गुरुवारातला वाडा पाडून बिल्डिंग होणार होती तेव्हा ते डहाणूकर कॉलनीत रहायला गेले होते. तेव्हा त्यांच्या घरी मित्रांसमवेत एक दिवस मुक्काम ठोकला होता. माणूस साधासुधा आणि मोठा गोष्टीवेल्हाळ. मस्त गप्पा मारल्या होत्या.
अशा अनेक भेटी झाल्या.कधीकधी माझ्या गावीसुद्धा.
***
त्यांच्या एका कथेवर मला एकांकिका करायची होती. (मृगया).त्यासाठी त्यांनी दिलेल्या परवानगीचे हस्तलिखित पत्र (इन्लँड) माझ्याकडे आहे.
शीर्षरेषा नसलेल्या वळणदार हस्ताक्षरात खास त्यांच्या स्टाईलने लिहिलेले. शेवटी त्यांची सुप्रसिद्ध लप्फेदार सही - 'सुशि' अशीच.
***
नंतर सुशिंना अभिजन फारसे मानत नाहीत, लेखक म्हणून त्यांना फारसा मान नाही हे कळू लागले. आज मला सुशिंचे ते लेखन आवडेल अशी खात्री नाही. हा माझ्या वाढलेल्या वयाचा, त्यांच्या लेखनाच्या दर्जाचा आणि समाजाच्या मतांचाही परिणाम आहे.
पण त्यांच्या कादंबर्‍या वाचण्यासाठी लायब्ररीत वेटिंग असे - हे खोटे नाही. त्यांच्या काळात फक्त लेखनाच्या मानधनावर गुजराण करणारा तो मराठीतला पहिला लेखक होता.
'द मीक शाल इन्हेरिट द अर्थ' हे म्हणणे जितके खरे आहे तितके हेही खरेच की 'महापुरे झाडे जाती तिथे लव्हाळे वाचती' - दृक्-श्राव्य माध्यमाच्या महापुराने मायमराठीतील पुस्तकांचे वाचन बंद पडण्याच्या आजच्या काळात मराठी वाचनाला उर्जितावस्था देण्यासाठी पुन्हा मराठी लेखकांत एखादा सुशि निर्माण व्हावा आणि त्याने ग्रंथालयांकडे वाचकांना खेचून आणावे असे वाटते.
***

दुसर्‍याच क्षणाला बॅ. अमर विश्वासची डॅमलर रस्त्यावरुन भरधाव धावत होती
किंवा
फिरोज इराणीचे हात हलले आणि काही कळायच्या आतच ते चारही जण भुईसपाट झालेले होते.
किंवा
दारा बुलंदची थंड नजर वाळवंटातल्या रणरणत्या दुपारीही त्याला हीव भरवून गेली

अशी आणि अशा टाईपची वाक्यं त्याकाळी (म्हणजे वय वर्षे १४-१६ च्या आसपास) भारी वाटायची पण आता का कोण जाणे, मजा नाही येत ते वाचून.

चित्रपटापूर्वीचा सुशिं चा डाय हार्ड फॅन धागा वाचून मजा आली ...

या धाग्यावर उल्लेख केलेली कमलाकर वालावलकरांची "बाकी शुन्य" आऊट ऑफ प्रिंट असल्यामुळे खुप वाट पाहावी लागली. वाचल्यानंतर थोडं भारावल्यासारखं जरुर वाटलं. पण थोडाच वेळ.

बाकी "बाकी शुन्य", रत्नाकर मतकरींची "अ‍ॅडम" आणि किरण नगरकरांची "सात सक्कं त्रेचाळीस" या तिन्ही कादंबर्‍या एकाच साच्यातून काढल्यासारख्या वाटल्या.

हृद्य पिळवटुन घ्यायचंय, वाचा मग दुनियादारी, कल्पान्त, क्षितिज, दास्तान, झूम...
हृद्याला भोकं पाडून घ्यावीशी वाटतंय? उचला जाई, तलखी, दास्तान, मधुचंद्र, स्वीकार, तलाश, देवकी पैकी कुठलीही..
कोवळ्या प्रेमाची हळुवार फुंकर हवीय, घ्या मग बरसात चांदण्यांची, तुकडा तुकडा चंद्र, कोवळीक वगैरे..
सामाजिक वगैरे हवीय, आहे ना प्रतिकार, कळप आणि बर्‍याच इतर..
कोर्ट-रूम ड्रामा हवा असेल तर अमर विश्वास हाजीर हो..

आणि हो , अमर विश्वास च्या पहिल्या कादंबरीत " पेरी मेसन' /,स्टेनले गार्डनर यांचा आधार घेतला हे सांगण्याचा प्रामाणिक पणा पण होता सुशि कडे मला वाटत पुस्तकाचे नाव "वंडर ट्वेल्व "

चिगो तुमच्याशी १ दम सहमत.