होम्सानंद

सुरेख प्रकटन. शेरलॉक होम्स वाचतांना हरवल्यासारखे होते. त्या विश्वातून परतावेसे वाटत नाही. असे खूप कमी कलाकृतींबाबत घडते. जेरेमी ब्रेटविषयी पूर्ण सहमत.

शेरलॉक होम्सच्या सर्व कथा जालावर अनेक ठिकाणी मोफत उपलब्ध आहे. (एक दुवा)

मस्त आढावा.

मुळातून होम्सकथा वाचणं हे आपल्याला पेलणारच नाही अशी जवळजवळ खात्रीच होती.

अगदी, अगदी !! मीपण ह्याच कारणासाठी दुर्लक्ष केलंय हो ! आता तुमच्या लेखामुळे वाचायची ईच्छा झालीये !

'कम्प्लीट शेरलॉक होम्स' अजूनही मिळतं का ? हेच नाव?
प्रकाशक कोण ? (बरोबर ओळखलंत, पुण्यात राहते ! ही माहिती असल्यावर मिळायची शक्यता वाढते !)

लेखाची भट्टी छान जमलीये सन्जोपराव.

>> तरतरीत नाकाचा, भेदक डोळ्यांचा आणि होम्ससारखाच कमालीचा तीक्ष्ण पण संपूर्ण विक्षिप्त होम्स. स्त्रीदाक्षिण्य आणि मार्दवाचा पुतळा असलेला होम्स. रोमान्ससारख्या कल्पनांना कंटाळणारा, पण तर्क आणि सत्य यांच्या जोडीला आपली विलक्षण बुद्धिमत्ता लावून दुर्जनांचा नि:पात करणारा होम्स. ब्रेटचा होम्स भलताच आवडल>>>>

जेरेमी ब्रेट माझाही अतिशय आवडीचा.

मलाही मुळातुन होम्स वाचणं अवघड वाटायचं.. पण काही महिन्यांपुर्वी संपुर्ण होम्स चा संच ऑडिओबुक स्वरुपात डाउन्लोड केला आहे... पुढचे काही दिवस तर होम्समय गेले... हे लिखाण खरच कालातीत असावं का?.. पण मूळ कथेच्या १ टक्का पण मजा भाषांतरात नाही ब्वॉ..

अजुनही सहज बोलताना... I am my merely brain Watson!! rest of me is just an appendix अस तोर्‍यात म्हणावसं वाटतं..

माझी आवडती 'बास्करविल' बाबा

मस्त!

होम्स च्या कथा सगळ्याच नाही पण काही वाचल्यात मराठीत. एकदम गुंतून जातो माणूस.

ब्रेट साठी +१ सहमत... शेरलॉक होम्सच्या कथा म्हणजे खिळवून ठेवणार्‍या... भाषांतरापेक्षा मूळ वाचणेच चांगले..
मला मध्ये शेरलॉक होम्सच्या क्लासिक सीरीज मधला पार्ट-२ मिळाला होता.. नंतर पहिला पार्ट शोधत असताना आख्खा होम्स एकाच पुस्तकात मिळाला :)

नांवः "क्लासिक शेरलॉक होम्सः कंप्लिट अँड अनब्रिज्ड"
पृ संख्या:११२२
किं: रू ३९९.००
प्रकाशक : पेंग्विन बुक्स

यात अगदी वॅटसन शेरलॉकला पहिल्यांदा भेटतो तेव्हापासूनचा सगळ्या कथा ज्या एकूण नऊ पुस्तकांतून प्रकाशित झाल्या होत्या त्या आहेत. आता एवढं सगळं ११२२ पानांत बसवल्याने फाँट खूपच लहान आहे. हे पुस्तक मला ओडिसी मध्ये मिळाले.

परवा आमच्या इथल्या क्रॉसवर्डमध्ये (जे दुकान अस्तित्वात का आहे असा प्रश्न पडतो कारण तिथे कधीच काही मिळत नाही, अर्थात वरचे पुस्तक तिथे नवह्तेच.. ) तिथे क्लासिक एडिशनमध्ये शेरलॉक होम्सच्या सर्व कथा दोन खंडात असलेल्या दिसल्या. प्रत्येक खंडाची किं. २५० रू. आहे. यातला कागद चांगल्या प्रतीचा आणि फाँटही मोठा आहे.

जेरेमी ब्रेटचा शरलॉक हाच शरलॉक म्हणून मनात बिंबलेला आहे.

(आर्थर कॉनन डॉयलच्या शरलॉकेतर लघुकथा तितक्या प्रसिद्ध नाहीत, पण मस्त आहेत.)

कॉनन डॉइल ह्याच्या अफलातून कथा आणि ग्रॅनडाचे तितकेच उत्कृष्ट चित्रण ह्यामुळे अतिशय आवडती व्यक्तिरेखा!
ब्रेटबद्दल काय बोलावे? त्याच्यावरुनच होम्स कथा स्फुरल्या असाव्यात की काय असे वाटावे इतके चपखल व्यक्तिमत्त्व!

(माझ्या आवडत्या कथानायकाच्या २२१ बेकर स्ट्रीटला मी भेट दिली होती आणि त्याच्या पुतळ्याचा फोटूही काढलाय. लगेच गावत नाहीये. सापडला की टाकतो.)

(बास्करविल हाउंड्)चतुरंग

मराठीतून वाचायला नेट वर कुठे मिळेल?

हल्ली फॉक्स हिस्टरी वर पण अधूनमधून लावतात होम्स. तो हाच का?
खरच गुंगून जायला होते होम्स वाचताना.

दूरदर्शनवरची मालिक बघितल्याचं आवडल्याचं आठवतंय, होम्सच्या कथाही पहिल्यांदा वाचताना आवडल्या होत्या. पण माझं तसं प्रेम अगाथा क्रिस्तीच्या प्वॉरॉवर. विद्यार्थीदशेत असताना कित्येक महिने माझा आदर्श सुटीचा दिवस म्हणजे प्वॉरॉची कादंबरी सकाळी लायब्ररीतून घेणे, कुठेतरी ब्रंच हाणणे, हिरवळीवर पहुडल्या पहुडल्या आसपासची समरची वर्दळ पाहाणे, संध्याकाळी कॅफेमध्ये बसून, व नंतर घरी बीअरबरोबर- पुस्तकाची पानं उलगडत त्या कोड्यात अडकत जाणे. ती पुस्तकं संपली तेव्हा मला हळहळ वाटत होती. नंतर प्वॉरॉच्याच लघुकथांवर आधारित सुंदर मालिका चित्रित झाली होती. तीदेखील पुन्हा पुन्हा पाहिली. डेव्हिड सुशे ने प्रचंड ताकदीने ती विक्षिप्त व्यक्तिरेखा उभारली आहे.

हे सगळं तुमचं लेखन वाचल्यामुळे आठवलं. धन्यवाद.

ग्रेनाडा टेलिव्हिजनचे बरेचसे एपिसोड्स यूट्यूब वर आहेत. जिज्ञासूंनी जरूर पाहावेत.

होम्स म्हंजे होम्सच!! जेव्हा तो विचार करतो, बोलतो तेव्हा बाकीचे नुसते पाहात-ऐकत रहातात..
मस्त लेख!!

खूप आवडला लेख. :)

लेख आवडला...हल्ली इथे कोणत्यातरी चानलवर असेच एका स्पॅनिश डिटेक्टीवच्या गोष्टी लागतात...नाव विसरले.

सुंदर लेख!
मी ही 'कंप्लिट शेरलॉक होम्स' ची पारायणं करतच असतो. डॉईलच्या या मानसपुत्रासारखं दुसरं पात्र निर्माण होणे शक्य नाही. एखादी केस आली की उत्तेजित होऊन एखाद्या 'हाऊंड' सारखं त्याचं तहानभूक विसरुन माग घेत फिरणं, त्याची निरीक्षण शक्ती आणि निष्कर्ष काढण्याची त्याची पद्धत, आलेल्या क्लायंटचे निरीक्षण करुन आडाखे मांडणं आणि ते ऐकून क्लायंट आश्चर्याने उडणे वगैरे गोष्टींनी मनावर केलेलं गारुड कधीच कमी होत नाही.

होम्सकथांचा मराठी अनुवाद 'संपूर्ण शेरलोक होम्स' या नावाने प्रकाशित झाला आहे.
अनुवादक-गजानन जहागिरदार. (किं ७५० रू.)

अनुवाद खूपच सुरेख आहे. जरूर वाचा.
यात सर्व ५६ होम्स लघुकथा आहेत.
पण ४ दिर्घकथांचाचाही (ए स्टडी इन स्कार्लेट, द साइन ऑफ फोर, द हाउंड ऑफ बास्करविलेज आणि व्हॅली ऑफ फिअर) समावेश करता आला असता तर परीपूर्ण झाला असता.

आढावा मस्तच,
स्वाती

अनेक पिढ्या 'शेरलॉक होम्स' ने संमोहित केल्या आहेत. या 'काल्पनिक कथा' आहेत यावर विश्वासच बसत नाही.
आर्थर कॉनन डॉयल नामक लेखकाने त्या कल्पिलेल्या नसून डॉ. वॉटसन या प्रत्यक्षातील व्यक्तीने लिहिलेले अनुभव आहेत असे वाटते.

होम्सचे रसग्रहण करणारा हा लेख आवडला.

गंमत अशी की सफाचट शेरलॉक होम्सचा लेखक मात्र स्वतः दिसतो हर्क्युल प्वॉयरो सारखा मिशाळ.

खरच जेरेमी ब्रेट + शरलॉक होम्स समीकरण असे जुळले आहे की इतर कुठला शरलॉक पटत नाही. :-)

मधे नवा शरलॉक होम्स सिनेमा पाहीला अगदी जुन्या शरलॉकशी तुलना करायची नाही व एन्जॉय करायचा ठरवून. ज्या ऑथेंटीक होम्सची ओळख त्या मालीकेमुळे झाली आहे त्याच्याहून सिनेमातला फारच बॉलीवूडी / हटके वाटला. बहुतेक १९८४ मधे तो ग्रॅनडाने आपल्या मनात गोंदवलेला होम्स इतक्या सहज पुसला जाणार नाही.

होम्सच्या कथा आधी भाषांतरीत नंतर इअंग्रजीत वाचल्या . याचे सिनेमा रुपांतर बघण्याची इच्छा कधीच झाली नाही.याचे कारण मूळ लेखनाची मनावर असलेली पकड हे असू शकेल. मनोपटलावर असलेला होम्स जर पडद्यावर अपेक्षा भंग करता तर फार वाईट वाटले असते.
किंबहुना वाचलेल्या बर्‍याच इतर पुस्तकांबद्दल हीच धास्ती असल्यामुळे पडद्यावर कथा बघण्याचे टाळत होतो. उदा: बाँड कथा वाचायला आवडल्या पण सिनेमे नेहेमीच निराश करून गेले.
आता हा लेख वाचल्यावर असे वाटते की तुम्ही एक होम्स कट्टा पुण्यात करावा आणि आम्ही सगळांनी आनंद लुटायल यावं.

मस्त नाव! इतका योग्य शब्दच नाही...

दुर्दैवाने ब्रेटचा होम्स पहायला मिळाला नाही :(
पण लंडनमधली चित्रं, पुतळे यात आणि एकूणात तो अजून थोडा कृश आणि जरासा म्हातारा दर्शवला आहे. वरचा फोटो स्कार्लेटच्या वेळचा तरूण होम्स वाटतो... 'Complete ..' वाचूनच इतकं वेड लावलं आहे इतकी वर्ष की मालिका पहायला तर जबरा वाटेल. आणि भाषांतराला त्या भाषेचा लहेजाच येत नाही त्यामुळे ती सर येतच नाही.

एकच खूप आनंद की बेकर स्ट्रीट स्टेशनला उतरून होम्स चा तो भला मोठा पुतळा - मोठा ओव्हरकोट, त्याची ती विशिष्ट हॅट पाहून जवळजवळ धावत २२१बी बेकर स्ट्रीट शोधलं. त्यांनी मस्त पुण्यासारखा 'नील फलक' लावला आहे.
221b
Sherlock Holmes
Private Detective (Consulting Detective - नक्की लक्षात नाही)

मस्त वाटलं. एक चित्र आहे खाली. आणि आत म्युझियम आहे. जिना उतरून त्याचं घर आहे. ते मात्र उलट वाटतं. कारण होम्स वर राहात होता. अनेक कथांमध्ये खिडकीतून पलिकडच्या फूटपाथवरच्या अस्वस्थ क्लायंटचं निरीक्षण करून त्याचे आधीच आडाखे बांधून आता ही व्यक्ती वर येणार या तयारीत राहण्याच्या घटना आहेत.
होम्स वेड्यांसाठी अनुभव म्हणून खूप सही असला तरी ब्रिटीश पद्धतीनं मार्केटिंग करून पैसे काढण्याचा प्रकार जास्त आहे.
पण क्रिकेटवेड्याला लॉर्डस पाहून जसं भरून येतं तसं वाटलं 221b Baker Street प्रत्यक्ष पाहून...

मस्त लेख !

लेख, अतिशय आवडला.

होम्स फारसा वाचलेलाच नाही. जो वाचला तो असाच आंतरजालावर असलेल्या अनुवादातून. हा लेख मात्र "होम्स वाच," असं सांगणारा निघाला.

शेरलॉक होम्स .
कोणीतरी प्रसिद्ध लेखक दीसतोय !

लेख आवडला.

संजा

मालक, मालक !!!! काय आठवणी काढल्यात तुम्ही... होम्स पहिल्यांदा मला भेटला, मी शाळेत असताना. आठवी मधे वगैरे थोडं थोडं इंग्रजी वाचायचा सराव होत होता. तेव्हा वडिलांच्या तोंडून हे नाव पहिल्यांदा ऐकलं होतं. मग एक दोन गोष्टी थेट इंग्लिशमधेच वाचल्या. ते भूत अजूनही उतरलेलं नाहीये. उतरेल असं भूत ते नाहीच. त्या नंतर शेरलॉक होम्सच्या कथांचा दोन भागात एक संग्रह निघाला. तो घेतला होता. सगळ्या गोष्टी वाचून झाल्या. ते सालं बास्करव्हिलचं कुत्रं, त्या नाचणार्‍या बाहुल्यांची अक्षरं, डॉ. वॉटसन सगळंच आवडलेलं. होम्सच्या काही काही सवयी / मेथड्स आज जरा अतिरंजित वाटतात पण... होम्सको सात खून माफ, साला!!!

काही वर्षांपूर्वी माझा त्या शाळकरी वयातला मित्र त्याच्या मुलाला घेऊन लंडनला गेला होता. तेव्हा त्याने त्या २२१ब ला जाऊन त्या दारासमोर फोटो काढून मुद्दाम मला पाठवला होता. लै भारी वाटलेलं मला.

होम्सच्याच बरोबर नंतर ओळख झालेले पेरी मेसन आणि हर्क्यूल प्वॉयरॉ पण असेच मित्र झाले आहेत.

आता एकच करा रावसाहेब... एकदा बसू. डिव्हीडी लावू. आणि ग्लास उंचावून सुरू करू... प्लीज!!! :)

अवांतरः या धाग्यावर प्रियालीच्या प्रतिसादाची अपेक्षा आहे. होम्स तिलाही आवडतो असे आठवते आहे.

रावसाहेब सिद्धहस्त लेखक आहेतच व विषयही भल्याभल्यांना स्फूर्ती देणारा आहे.
त्यामुळे लेखही तसाच सुंदर आणि रसाळ झालेला आहे.

मला वरील प्रतिक्रियांपेक्षा जरा वेगळे सांगायचे आहे.
हल्लीहल्लीच मला होम्सविषयीचा नवा चित्रपट ( २००९) पहायचा योग आला.

बाकी चित्रपट व कथा असायची ती असो पण त्यातले व्यक्तिरेखाटन पाहून एक झटका बसल्यासारखे झाले व पॅराडाइम शिफ्ट का काय म्हणतात त्याची प्रचीती आली.
आणि गंमत म्हणजे ते पूर्वीपेक्षा पूर्णपणे वेगळे असूनही आवडले.
(इथे माझे आणि वरील सर्वांचे अत्यंत भयंकर मतभेद होतील पण प्रामाणिक मत नोंदवतो आहे.)

आपल्याला सवय आहे ती स्टीरियोटाइप्स् ची -
डॉ. वॉट्सन ज...रा बावळ्या व चेहर्‍यावर काहीसे बुद्दू भाव असणारा, डॉक्टरी सोडून इतर कशाचा गंध नसणारा, होम्सच्या मागेमागे करणारा;
होम्स उंच, सडपातळ,चेहर्‍यावर बुद्धिमता झळकणारा व दरारा वाटणारा;
आणि इतर असेच होम्सपुढे भारावलेले, जसा लेस्ट्रेड.

पण या नव्या चित्रपटात धक्काच दिला आहे
येथे वॉटसन दिसतो तो देखणा/ स्मार्ट व चलाख, लंडनच्या नागरिकात फिट बसणारा - आणि तो होम्सपेक्षा उंचही दाखवला आहे; (ज्यूड लॉ)
आता यापेक्षा होम्सला वरचढ कसा दाखवणार असा विचार आपण करत असता चित्रपट होम्सकडे येतो - त्याला धीरगंभीर न करता विक्षिप्त जीनिअस दाखवलेचलाख; (रॉबर्ट डाउनी ज्यू.)
अ‍ॅक्शन हीरो दोघे आहेतच, पण त्याना लंडनमध्ये स्पेशल हक्क नसलेले सामान्य नागरिक म्हणूनच वावरावे लागते आहे - त्या अनॉफिशियल दरार्‍याचा मागमूस नाही.
आणि शेवटी लेस्ट्रेड? तो टिपिकल पोलीस इन्स्पेक्टर, त्याला एका बाजूला कधी होम्सला पाठिम्बा देऊन ऑफिशियल श्रेय उपटायलाही काही वाटत नाही नि नंतर तितक्याच साळसूदपणे व थंडपणे होम्सला अटक करायला तो सरसावू शकतो, पोलीसाला डिटेक्टिव्हचा कसला दरारा?

हे लंडनचे व्यवहारी जग आहे, सगळ्या वास्तव गुणदोषांनी भरलेले.
तरीसुद्धा, व्यक्तिमत्वांची मूळ बीजे तीच आहेत
- होम्सचे श्रेष्ठत्व त्याच्या बुद्धिमत्तेनेच सिद्ध होणारे आहे अ‍ॅक्शनने नव्हे, आणि वॉटसन स्मार्ट असला तरी मदतनीसच आहे, हीरो निर्विवादपणे होम्सच आहे.

आपल्या स्मरणरंजनातल्या प्रतिमांपेक्षा पूर्णतया वेगळे जग दाखवूनही या होम्सनेही मला जिंकले हे खरे.
मग हे अन्य कोणाला पटो न पटो.
- (एरवी वाचनमात्र)
दिगम्भा

चालवताना आज हा लेख मिळाला. खुप मस्त झालाय.

"Once you eliminate the impossible, whatever remains, no matter how improbable, must be the truth" _/\_

दूरदर्शनवर रविवारी सकाळी ग्रॅनडा टेलीव्हिजनतर्फे सादर केल्या होम्सकथा बघायला मिळाल्या. जेरमी ब्रेटचा होम्स पाहिला आणि खरा होम्स असता तर तो असाच असता असे वाटून गेले. तरतरीत नाकाचा, भेदक डोळ्यांचा आणि होम्ससारखाच कमालीचा तीक्ष्ण पण संपूर्ण विक्षिप्त होम्स. ....
'प्ले' बटण दाबल्यावर व्हायोलिनची एक चिरपरिचित सुरावट कानावर आली.

अगदी नेमकं.....

काही काळ हीच व्हायोलिन सुरावट माझी रिंगटोन होती.